Rewolucja w dostępie do gotówki: Polska, Czechy i Niemcy notują rekordowe spadki

Europa Środkowa doświadcza bezprecedensowej transformacji w dostępie do gotówki. Najnowsze dane z trzech kluczowych gospodarek regionu – Polski, Czech i Niemiec – pokazują systematyczny spadek liczby bankomatów, co sygnalizuje fundamentalną zmianę w sposobie, w jaki Europejczycy zarządzają swoimi pieniędzmi.

Fot. Shutterstock

Szczególnie dramatyczna sytuacja ma miejsce w Polsce, gdzie według danych Narodowego Banku Polskiego, tylko w pierwszym kwartale 2025 roku zniknęło aż 1300 bankomatów. w tej chwili na terenie kraju działa 20 869 urządzeń, co stanowi znaczący spadek w porównaniu z poprzednimi latami.

W Czechach trend jest równie wyraźny. Z ulic czeskich miast zniknęło prawie 300 bankomatów – z 5721 urządzeń w 2021 roku liczba spadła do obecnych 5434. Ta redukcja jest bezpośrednio związana ze zmianą preferencji konsumentów i rosnącą popularnością płatności cyfrowych.

Niemcy, największa gospodarka regionu, również doświadczają tego zjawiska. Według danych Deutsche Welle, liczba bankomatów w kraju spadła z rekordowych 61,1 tysięcy w 2015 roku do 51,8 tysięcy w 2023 roku, co oznacza redukcję o prawie 10 tysięcy urządzeń w ciągu ośmiu lat.

Trend ten zbiegł się w czasie z nowymi regulacjami Unii Europejskiej dotyczącymi płatności gotówkowych. Wprowadzony limit 10 tysięcy euro dla pojedynczej transakcji gotówkowej oraz wymóg weryfikacji tożsamości przy transakcjach powyżej 3 tysięcy euro stanowią kolejny krok w kierunku ograniczenia obiegu gotówki.

Banki tłumaczą redukcję sieci bankomatów zmieniającymi się preferencjami klientów i koniecznością optymalizacji kosztów. Inwestują znaczące środki w rozwój bankowości mobilnej i płatności cyfrowych, które stają się coraz popularniejsze wśród młodszego pokolenia.

Jednak ta transformacja budzi obawy wśród części społeczeństwa, szczególnie osób starszych i mieszkańców mniejszych miejscowości, dla których dostęp do gotówki jest istotnym elementem codziennego funkcjonowania. Eksperci ostrzegają, iż zbyt szybkie ograniczanie dostępu do tradycyjnych form płatności może prowadzić do wykluczenia finansowego niektórych grup społecznych.

Pojawia się również pytanie o bezpieczeństwo systemu płatności w sytuacji, gdy większość transakcji odbywa się drogą elektroniczną. Niedawne ostrzeżenia europejskich banków o możliwych cyberatakach pokazują, jak ważne jest utrzymanie zróżnicowanych form dostępu do pieniędzy.

W obliczu tych zmian banki i instytucje finansowe stają przed wyzwaniem znalezienia równowagi między modernizacją systemu płatności a zapewnieniem dostępu do podstawowych usług bankowych wszystkim grupom społecznym. Przyszłość pokaże, czy obecny trend doprowadzi do całkowitego wyeliminowania gotówki z obiegu, czy może wykształci się nowy model łączący tradycyjne i nowoczesne formy płatności.