Wiele osób przyznaje, iż taki kaszel towarzyszy im przez tygodnie, zanim w ogóle trafią do lekarza. Tymczasem eksperci nie mają wątpliwości — to nie sezonowa infekcja, ale powrót choroby, która atakuje szybciej, niż się ją rozpoznaje.
Krztusiec znów na topie — gwałtowny wzrost zachorowań
Jeszcze niedawno wydawało się, iż problem został opanowany. Tymczasem statystyki pokazują coś zupełnie innego. W jednym z regionów w ciągu roku liczba zachorowań wzrosła z 32 do 1237, a w kolejnym przekroczyła 3 tysiące przypadków. W innym województwie skok był równie dramatyczny — z 36 do 1144. Choroba rozprzestrzenia się nie tylko wśród dzieci, ale również wśród dorosłych, którzy dawno nie odświeżali odporności.
„Zachorowania są cały czas. Wielu dorosłych nie wie, iż szczepienie trzeba powtarzać co 10 lat” — przypominała dr Lidia Stopyra, cytowana przez „Gazetę Prawną”.
Inni lekarze dodają, iż wielu pacjentów myli objawy z alergią lub skutkami zanieczyszczenia powietrza, przez co trafiają do gabinetu zbyt późno.
Objawy krztuśca — kiedy kaszel staje się alarmem
Krztusiec rozwija się etapami. Początkowo podobny do infekcji wirusowej, po tygodniu zmienia się w serię intensywnych ataków. Do najczęstszych objawów należą:
- długotrwały, suchy kaszel przekraczający dwa tygodnie,
- świszczący wdech po napadzie,
- wymioty u dzieci,
- bezdechy u niemowląt,
- łzawienie i zaczerwienienie twarzy podczas kaszlu.
U dorosłych przebieg bywa bardziej łagodny, ale to właśnie oni są dziś głównym źródłem zakażeń w swoich domach.
Dlaczego krztusiec powrócił?
Powód jest prosty — odporność po szczepieniu wygasa szybciej, niż większość osób się spodziewa. Ochrona utrzymuje się średnio od 5 do 10 lat, a większość dorosłych nie pamięta, kiedy przyjęła ostatnią dawkę. Do tego w niektórych regionach spadł poziom wyszczepienia dzieci poniżej 80 procent, co sprawiło, iż patogen znów ma swobodny dostęp do populacji.
Według danych epidemiologów ryzyko zakażenia po kontakcie z chorym wynosi choćby 90 procent.
Szczepienia ochronne — kto powinien o nich pamiętać?
Choć szczepienie przeciwko krztuścowi jest obowiązkowe dla dzieci, u dorosłych ma status „zalecanego”, co sprawia, iż wielu je ignoruje. Tymczasem preparat Tdap zapewnia jednocześnie ochronę przed krztuścem, tężcem i błonicą, dlatego eksperci zalecają jego przyjmowanie co 10 lat.
Najważniejsze grupy, które powinny się zaszczepić:
- kobiety w trzecim trymestrze ciąży,
- opiekunowie małych dzieci,
- seniorzy, nauczyciele, personel medyczny,
- wszyscy, którzy nie pamiętają daty ostatniego szczepienia.
Co ważne — szczepienie dla ciężarnych jest w tej chwili darmowe i dostępne bez recepty.
Darmowe programy szczepień dla dorosłych
Niektóre samorządy nie czekały na decyzje centralne. W jednym z dużych miast przyjęto program szczepień dla dorosłych mieszkańców, zaplanowany na lata 2025–2030. To jedno z pierwszych takich rozwiązań w Polsce, ale już wiadomo, iż nie ostatnie.
Co robić przy przewlekłym kaszlu?
Lepiej nie zwlekać. jeżeli kaszel nie ustępuje po dwóch tygodniach, należy zgłosić się do lekarza. Rozpoznanie potwierdza test PCR lub badanie serologiczne. W razie infekcji stosuje się antybiotyki makrolidowe oraz izolację, by nie zarażać innych.
Dodatkowo warto stosować podstawowe zasady profilaktyki:
- unikać kontaktu z osobami kaszlącymi,
- wietrzyć pomieszczenia,
- myć ręce,
- sprawdzić termin ostatniego szczepienia.
