Ruszy masowe zamykanie kont bankowych. Rozdzwonią się telefony, banki sprawdzą numery PESEL

Rząd właśnie zatwierdził rewolucyjną zmianę w polskim prawie bankowym. od dzisiaj banki będą sprawdzać w rejestrze PESEL, czy właściciele nieaktywnych kont przez cały czas żyją. jeżeli okaże się, iż nie – natychmiast uruchomią procedurę zamykania rachunku. To koniec z milionami złotych uśpionymi na kontach zmarłych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Według danych z Ministerstwa Finansów na polskich rachunkach bankowych „śpi” około 2,5 miliarda złotych należących do osób, które już nie żyją. Te pieniądze przez lata pozostają zablokowane, bo spadkobiercy często nie wiedzą o ich istnieniu, a banki nie mają narzędzi do sprawdzenia statusu właściciela. Nowe przepisy mają to zmienić raz na zawsze.

Banki dostaną dostęp do rejestru zmarłych

Nowelizacja ustawy Prawo bankowe wprowadza automatyczną procedurę, której wcześniej nie było. Jak informuje portal Money.pl, po pięciu latach bez jakiejkolwiek aktywności na koncie bank będzie zobowiązany sprawdzić w rejestrze PESEL, czy właściciel rachunku przez cały czas żyje.

Jeśli system wygeneruje informację o zgonie wraz z datą śmierci, bank zamknie konto i rozpocznie przekazywanie środków uprawnionym spadkobiercom. To przełomowa zmiana, bo dotychczas instytucje finansowe nie miały ani obowiązku, ani możliwości takiej weryfikacji.

Portal Biznes.wprost.pl podkreśla, iż celem przepisów jest „ułatwienie dostępu do zgromadzonych środków spadkobiercom oraz zminimalizowanie ryzyka nieuprawnionego ich wypłacenia przez osoby trzecie”.

Pięć lat ciszy wystarczy do działania

Kluczowa jest definicja nieaktywności. Bank uruchomi procedurę weryfikacji życia klienta, gdy przez pięć lat nie zostanie wykonana żadna operacja na rachunku. Nie chodzi tylko o przelewy czy wypłaty – także logowanie do bankowości elektronicznej czy choćby sprawdzenie salda.

Jak wyjaśnia portal Brzoziewskakedziora.pl, zmiany pozwolą na „szybsze zamykanie nieaktywnych rachunków: po 5 latach braku aktywności na rachunku, bank będzie zobowiązany zweryfikować, czy właściciel rachunku żyje”.

Warto dodać, iż jeżeli klient ma w tym samym banku inne aktywne rachunki, instytucja nie będzie musiała weryfikować statusu właściciela nieaktywnego konta. To rozwiązanie ma chronić przed przypadkowym zamknięciem rachunków osób, które po prostu przestały korzystać z jednego z kont.

Spadkobiercy w końcu odetchną z ulgą

Dla rodzin zmarłych nowe przepisy to rewolucja. Dotychczas proces odnajdowania i odzyskiwania pieniędzy z kont zmarłych był skomplikowany i czasochłonny. Często spadkobiercy w ogóle nie wiedzieli o istnieniu rachunku, a banki nie mogły udzielić informacji bez odpowiednich dokumentów spadkowych.

Pan Marek z Krakowa przez trzy lata szukał kont swojego zmarłego ojca. – Wiedzieliśmy, iż tata miał oszczędności, ale nie znaliśmy wszystkich banków. Napisaliśmy do kilkunastu instytucji, większość odpowiadała bardzo wolno. W końcu natrafiliśmy na konto z 80 tysiącami złotych – opowiada mężczyzna na forum bankowym. Nowe przepisy eliminują takie sytuacje. Bank sam będzie inicjować kontakt ze spadkobiercami po stwierdzeniu zgonu właściciela rachunku.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli regularnie korzystasz z konta, nie masz się czym martwić. Procedura weryfikacji dotyczy wyłącznie rachunków nieaktywnych przez pięć lat. Wystarczy raz na jakiś czas zalogować się do bankowości elektronicznej, wykonać przelew czy wypłacić pieniądze, żeby bank uznał konto za aktywne.

Szczególną uwagę powinny zwrócić osoby, które mają „zapasowe” konta oszczędnościowe. jeżeli trzymasz tam pieniądze „na czarną godzinę” i nie dotykasz ich przez lata, warto co jakiś czas sprawdzić saldo online albo wykonać symboliczną operację.

Praktyczne porady:

• Sprawdź wszystkie swoje konta co najmniej raz w roku
• Wykonaj dowolną operację (przelew, wypłatę, sprawdzenie salda online)
• Poinformuj najbliższych o wszystkich kontach, które posiadasz
• Rozważ konsolidację rachunków, jeżeli masz ich zbyt wiele

Dla osób starszych szczególnie ważne jest poinformowanie rodziny o wszystkich kontach bankowych. Im więcej banków, tym większe ryzyko, iż niektóre rachunki „zaginą” w systemie po śmierci właściciela.

System finansowy stanie się przejrzystszy

Nowe przepisy to także korzyść dla całego systemu finansowego. Miliardy złotych zablokowane na nieaktywnych kontach będą mogły wrócić do obiegu gospodarczego. To także zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla banków, które dotychczas musiały przez dziesięciolecia przechowywać dokumentację rachunków zmarłych klientów.

Portal Warszawawpigulce.pl zwraca uwagę, iż „regularna weryfikacja statusu właścicieli nieaktywnych rachunków zwiększy bezpieczeństwo finansowe i przejrzystość całego systemu”.

Banki zyskają też dodatkowe narzędzie w walce z oszustwami. Automatyczna weryfikacja życia klientów utrudni próby nieuprawnionego dostępu do środków osób zmarłych przez osoby trzecie.

Kiedy przepisy wejdą w życie?

Projekt nowelizacji został już przyjęty przez Radę Ministrów i teraz trafi do Sejmu. Według wstępnych informacji nowe przepisy mogą wejść w życie w pierwszej połowie 2026 roku.

Banki będą miały czas na dostosowanie swoich systemów do automatycznej komunikacji z rejestrem PESEL. To oznacza, iż pierwsze weryfikacje życia klientów rozpoczną się prawdopodobnie dopiero za kilkanaście miesięcy.

Warto jednak już teraz uporządkować swoje finanse i upewnić się, iż wszystkie konta są aktywne. To najlepszy sposób na uniknięcie niepotrzebnych komplikacji w przyszłości.

Koniec epoki zapomnianych pieniędzy

Nowe przepisy kończą pewną erę w polskim bankowości. Przez dziesięciolecia tysiące rachunków pozostawało „uśpionych”, a miliardy złotych były praktycznie wycofane z obiegu gospodarczego. Teraz system stanie się bardziej dynamiczny i przejrzysty.

Dla przeciętnego klienta banku zmiany oznaczają jedno: większą kontrolę nad własnymi finansami. Banki nie będą już „magazynami” zapomnianych pieniędzy, ale aktywnie będą dbać o to, żeby środki trafiały do właścicieli – żywych klientów lub ich spadkobierców.

To także sygnał, iż polskie prawo bankowe nadąża za rzeczywistością. W czasach cyfryzacji i automatyzacji procedur niemożliwe jest już utrzymywanie systemu, w którym miliardy złotych pozostają zablokowane na kontach zmarłych.