2 godzin temu
Rok 2025 przynosi nieoczekiwany zwrot w sytuacji finansowej polskich emerytów. Marcowa waloryzacja świadczeń, która teoretycznie powinna poprawić sytuację materialną seniorów, może paradoksalnie doprowadzić do pogorszenia ich rzeczywistych dochodów. Planowany wzrost o 5,82 procent dla części emerytów oznacza przekroczenie progu podatkowego i konieczność odprowadzania dodatkowych danin.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Mechanizm podatkowy działa w tym przypadku jak ukryta pułapka. Emeryci, których świadczenia w tej chwili oscylują wokół 2362 złotych brutto miesięcznie, po waloryzacji przekroczą próg 2500 złotych, co automatycznie włączy ich do grona podatników. To oznacza, iż oprócz dotychczasowej składki zdrowotnej będą musieli odprowadzać również podatek dochodowy.
Skutki społeczne tej zmiany mogą być znaczące. Wielu emerytów, którzy dotychczas precyzyjnie planowali swoje wydatki, stanie przed koniecznością reorganizacji domowych budżetów. Może to prowadzić do ograniczenia wydatków na leki, rehabilitację czy podstawowe potrzeby życiowe, co z kolei może negatywnie wpłynąć na jakość życia i stan zdrowia seniorów.
Szczególnie niepokojący jest fakt, iż zmiany te dotykają emerytów o relatywnie niskich świadczeniach. Dla osób otrzymujących emerytury kilka powyżej obecnego progu zwolnienia podatkowego, choćby niewielkie dodatkowe obciążenia mogą stanowić istotny uszczerbek w miesięcznym budżecie.
Eksperci zwracają uwagę na psychologiczny aspekt tej sytuacji. Seniorzy, którzy spodziewali się realnej poprawy swojej sytuacji finansowej poprzez waloryzację, mogą czuć się rozczarowani i oszukani przez system. To może prowadzić do wzrostu nieufności wobec instytucji państwowych i poczucia wykluczenia społecznego.
Społeczne konsekwencje mogą być również widoczne w relacjach międzypokoleniowych. Pogorszenie sytuacji finansowej seniorów może zwiększyć ich zależność od pomocy rodziny, co w niektórych przypadkach może prowadzić do napięć i konfliktów rodzinnych.
Istnieje również ryzyko pogłębienia się nierówności społecznych wśród emerytów. Podczas gdy osoby z wyższymi świadczeniami mogą lepiej zaabsorbować dodatkowe obciążenia podatkowe, emeryci z niższymi świadczeniami mogą znaleźć się w szczególnie trudnej sytuacji.
Niepokojący jest również potencjalny wpływ tych zmian na aktywność społeczną seniorów. Ograniczenia finansowe mogą prowadzić do rezygnacji z uczestnictwa w życiu kulturalnym, edukacyjnym czy rekreacyjnym, co może skutkować zwiększoną izolacją społeczną tej grupy.
Zmiany te mogą również wpłynąć na wzrost zapotrzebowania na pomoc społeczną. Samorządy i organizacje pomocowe mogą stanąć przed koniecznością zwiększenia wsparcia dla emerytów, którzy znajdą się w trudnej sytuacji finansowej.
Eksperci podkreślają, iż rozwiązaniem mogłoby być całkowite zwolnienie emerytów z podatku dochodowego lub znaczące podniesienie kwoty wolnej od podatku, jednak na razie pozostaje to w sferze obietnic politycznych. Taka sytuacja może prowadzić do wzrostu frustracji i poczucia niesprawiedliwości wśród seniorów, którzy przez całe życie odprowadzali podatki.
