10 godzin temu
Automatyczne zwolnienie działa tylko dla najstarszych seniorów. Reszta musi złożyć wniosek, ale większość nie wie o swoich prawach. Sprawdź, czy należysz do grona uprzywilejowanych i czy możesz zaoszczędzić ponad 300 złotych rocznie.
Fot. Shutterstock
Pani Janina ma 68 lat, pobiera niewielką emeryturę i co miesiąc sumiennie przekazuje Poczcie Polskiej 27,30 złotych za abonament telewizyjny. Nie wie, iż od lat ma prawo do całkowitego zwolnienia z tej opłaty. Jak ona, miliony Polaków regularnie płacą za odbiorniki, choć przepisy dają im możliwość legalnego uniknięcia tego kosztu.
Problem leży w słabej świadomości społecznej. System zwolnień z abonamentu RTV jest rozbudowany i obejmuje szerokie grupy społeczne, ale informacje o przysługujących prawach rzadko docierają do zainteresowanych. Rezultat? Setki tysięcy osób niepotrzebnie obciąża swoje budżety domowe kwotą, którą mogłyby przeznaczyć na inne cele.
Seniorzy po 75. roku życia na uprzywilejowanej pozycji
Najbardziej komfortową sytuację mają osoby, które ukończyły 75 lat. Dla nich zwolnienie z abonamentu działa automatycznie, bez składania wniosków czy załatwiania formalności. Poczta Polska sama weryfikuje wiek przez system PESEL i skreśla jubilata z listy płatników od pierwszego dnia miesiąca następującego po urodzinach.
Ten mechanizm funkcjonuje od 2015 roku i jest elementem polityki społecznej mającej na celu odciążenie finansowe najstarszej grupy obywateli. Jedynym warunkiem jest wcześniejsza rejestracja odbiornika. jeżeli senior przez lata unikał płacenia abonamentu, automatyczne zwolnienie go nie obejmie.
Pozostali seniorzy – od 60. do 75. roku życia – mogą też skorzystać ze zwolnienia, ale muszą spełnić dodatkowe warunki i złożyć odpowiedni wniosek.
Próg dochodowy dla młodszych emerytów
Emeryci między 60. a 75. rokiem życia otrzymują zwolnienie, jeżeli ich miesięczne świadczenie nie przekracza 50 procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ten próg jest aktualizowany corocznie przez GUS i w tej chwili wynosi około 4090 złotych brutto miesięcznie.
Oznacza to, iż emeryt otrzymujący 3500 złotych brutto miesięcznie ma pełne prawo do zwolnienia z abonamentu. Musi jednak udać się do placówki Poczty Polskiej z dokumentami potwierdzającymi wysokość świadczenia i złożyć odpowiednie oświadczenie.
Dla takiej osoby roczna oszczędność wynosi 327,60 złotych za abonament telewizyjny lub 104,40 złotych za radiowy. To kwoty, które w budżecie emeryta mogą mieć istotne znaczenie.
Szeroki katalog innych uprawnień
Lista osób mogących skorzystać ze zwolnienia jest znacznie dłuższa niż tylko seniorzy. Obejmuje między innymi osoby całkowicie niezdolne do pracy, które otrzymują świadczenia pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. Ta kategoria dotyczy osób z najpoważniejszymi problemami zdrowotnymi wymagającymi stałej opieki.
Zwolnienie przysługuje również osobom z poważnymi deficytami sensorycznymi – całkowicie głuchym lub niewidomym, których ostrość wzroku nie przekracza 15 procent normy. Dla osób niewidomych płacenie za abonament telewizyjny byłoby szczególnie nieuzasadnionym obciążeniem.
Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy także mogą zrezygnować z płacenia abonamentu. Zwolnienie ma odciążyć finansowo osoby poszukujące zatrudnienia, które muszą ograniczać wydatki do minimum. Podobnie uprzywilejowane są osoby pobierające rentę socjalną czy zasiłek przedemerytalny.
Procedura wymaga wizyty na poczcie
Kluczowa różnica między automatycznym zwolnieniem dla osób po 75. roku życia a pozostałymi kategoriami to konieczność dopełnienia formalności. Wszyscy inni uprawnieni muszą osobiście udać się do dowolnej placówki Poczty Polskiej z odpowiednimi dokumentami.
Wymagane dokumenty różnią się w zależności od kategorii uprawnień. Emeryci potrzebują decyzji ZUS lub KRUS, bezrobotni – zaświadczenia z urzędu pracy, osoby niepełnosprawne – orzeczenia o niepełnosprawności, a korzystający z pomocy społecznej – odpowiednich zaświadczeń z ośrodków pomocy.
Zwolnienie obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu wniosku. Nie można go uzyskać z mocą wsteczną, więc im szybciej ktoś załatwi formalności, tym większe będą oszczędności.
Seniorzy płacą najsumienniej
Paradoksalnie, osoby starsze stanowią jedną z najbardziej systematycznych grup opłacających abonament RTV. Wynika to z silnego przywiązania do tradycyjnych mediów oraz wysokiej dyscypliny finansowej charakterystycznej dla tego pokolenia.
Wielu seniorów traktuje płacenie abonamentu jako element odpowiedzialności obywatelskiej i formę wsparcia dla mediów publicznych. Nie rozważają tego jedynie w kategoriach obowiązku prawnego, ale również jako wyraz solidarności społecznej.
Tymczasem młodsze pokolenia znacznie rzadziej rejestrują odbiorniki i płacą abonament. Coraz częściej korzystają z platform streamingowych i innych cyfrowych źródeł treści, które nie wymagają tradycyjnych odbiorników.
Obecny system na wylocie
Rząd intensywnie rozważa alternatywy dla obecnego systemu abonamentowego, który jest powszechnie uznawany za przestarzały i nieskuteczny. Rozpatrywane są dwa główne scenariusze: wprowadzenie powszechnej opłaty audiowizualnej lub całkowite zniesienie opłat.
Opłata audiowizualna byłaby automatycznie doliczana do rocznego rozliczenia PIT i wynosiłaby około 8-9 złotych miesięcznie. To znacznie mniej niż obecny abonament telewizyjny, ale dotyczyłoby wszystkich podatników, także tych którzy w tej chwili nie płacą abonamentu.
Druga opcja to finansowanie mediów publicznych bezpośrednio z budżetu państwa. Eliminowałoby to problemy z poborem opłat, ale oznaczałoby większe obciążenie budżetu i potencjalnie większą zależność mediów od rządu.
Żadne z alternatywnych rozwiązań nie mogło zostanie wprowadzone przed wyborami prezydenckimi. Prezydent Andrzej Duda wielokrotnie wyrażał sprzeciw wobec zmian w systemie finansowania mediów publicznych. Nie wiadomo też, jak będzie się na to zapatrywał Prezydent Karol Nawrocki.
