Sieć zostanie wyłączona. Operator już zaczął. Jak się przygotować?

Polski rynek telekomunikacyjny stoi u progu znaczącej transformacji technologicznej, która wpłynie na miliony użytkowników telefonów komórkowych w całym kraju. Play, jeden z czołowych operatorów sieci komórkowej w Polsce, oficjalnie ogłosił harmonogram stopniowego wyłączania technologii 3G na terenie całego kraju. Ten przełomowy proces, który rozpocznie się już w kwietniu 2025 roku, oznacza krok naprzód w cyfrowej ewolucji polskiej infrastruktury telekomunikacyjnej, choć dla niektórych użytkowników może wiązać się z koniecznością modyfikacji przyzwyczajeń lub choćby wymiany sprzętu.

fot. Warszawa w Pigułce

Sieć trzeciej generacji, która zrewolucjonizowała sposób korzystania z Internetu mobilnego na początku XXI wieku i przez lata stanowiła podstawę łączności komórkowej, ustępuje miejsca nowocześniejszym standardom. Decyzja Play o wygaszaniu technologii 3G wpisuje się w globalny trend odchodzenia od przestarzałych rozwiązań na rzecz bardziej zaawansowanych i efektywnych standardów łączności bezprzewodowej. Podobne procesy zostały już z powodzeniem przeprowadzone przez operatorów w wielu krajach europejskich, a także w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie czy Australii.

Zgodnie z oficjalnym komunikatem Play, proces wyłączania sieci 3G będzie realizowany etapami, obejmując stopniowo różne regiony Polski. Pierwsze miasta i miejscowości zostaną objęte zmianami już w kwietniu 2025 roku. W pierwszym miesiącu transformacja dotknie 36 lokalizacji, których pełna lista została udostępniona na oficjalnej stronie internetowej operatora. Mieszkańcy Warszawy pożegnają się z technologią 3G w drugim kwartale 2025 roku, podczas gdy Kraków przejdzie tę transformację w drugiej połowie roku. Szczegółowy harmonogram obejmuje daty dla poszczególnych regionów aż do końca 2025 roku, choć operator nie sprecyzował jeszcze, czy proces zostanie całkowicie zakończony do grudnia, czy będzie kontynuowany w roku następnym.

Dlaczego operatorzy na całym świecie rezygnują z sieci 3G, mimo iż ta technologia wydaje się wciąż funkcjonalna? Odpowiedź jest związana z efektywnością wykorzystania dostępnych zasobów częstotliwości radiowych. Każdy operator dysponuje ograniczonym spektrum częstotliwości, które musi dzielić między różne generacje technologii mobilnych. Utrzymywanie przestarzałych standardów, takich jak 3G, wiąże się z blokowaniem cennych zasobów, które mogłyby zostać wykorzystane do wzmocnienia nowszych, bardziej wydajnych technologii, jak 4G (LTE) czy 5G.

Play w swoim komunikacie podkreśla, iż uwolnione pasma częstotliwości zostaną przekierowane do wzmocnienia zasięgu i przepustowości sieci LTE oraz 5G. Oznacza to konkretne korzyści dla użytkowników, takie jak szybszy transfer danych, lepszą stabilność połączeń internetowych oraz poprawę zasięgu, szczególnie w rejonach wiejskich i na obrzeżach miast, gdzie dostęp do szybkiego Internetu bywa problematyczny. Dodatkowo, koncentracja zasobów na nowszych technologiach pozwoli operatorowi na bardziej efektywne zarządzanie infrastrukturą i zmniejszenie kosztów utrzymania sieci, co w dłuższej perspektywie może przełożyć się na korzystniejsze oferty dla klientów.

Z technicznego punktu widzenia, sieć 3G, znana również jako UMTS (Universal Mobile Telecommunications System), została wprowadzona w Polsce na początku lat 2000. i stanowiła ogromny skok jakościowy w porównaniu do wcześniejszej technologii 2G (GSM). Umożliwiła ona znacznie szybszy transfer danych, otwierając drogę do mobilnego internetu, wideorozmów i wielu usług, które rewolucjonizowały rynek telekomunikacyjny przez kolejną dekadę. Jednak w erze 4G, oferującej prędkości przekraczające 100 Mb/s, oraz 5G, która potrafi osiągać prędkości ponad 1 Gb/s, technologia 3G z maksymalną prędkością rzędu kilku megabitów na sekundę stała się wąskim gardłem w infrastrukturze operatorów.

Dla zdecydowanej większości użytkowników Play wyłączenie sieci 3G przejdzie niezauważone, ponieważ współczesne telefony automatycznie łączą się z najnowszą dostępną technologią. Wszystkie telefony wprowadzone na rynek w ciągu ostatnich 5-7 lat obsługują standard 4G, a nowsze modele również 5G. Użytkownicy takich urządzeń mogą spodziewać się poprawy jakości usług internetowych po zakończeniu procesu realokacji częstotliwości.

Istnieje jednak grupa klientów, dla których nadchodząca zmiana może stanowić pewne wyzwanie. Są to osoby korzystające ze starszych modeli telefonów, które obsługują wyłącznie technologię 3G lub 2G. Po wyłączeniu sieci 3G takie urządzenia będą mogły korzystać jedynie z sieci 2G (GSM), co oznacza możliwość wykonywania połączeń głosowych i wysyłania wiadomości tekstowych, ale praktyczny brak dostępu do Internetu mobilnego. W grupie zagrożonej utratą dostępu do Internetu znajdują się nie tylko użytkownicy starszych telefonów, ale również osoby korzystające z modemów 3G, niektórych starszych modeli tabletów z modułem komórkowym oraz urządzeń IoT (Internet of Things), takich jak alarmy, systemy monitoringu czy urządzenia telemetryczne, które komunikują się przez sieć 3G.

Play zaleca wszystkim swoim klientom sprawdzenie, czy posiadane przez nich urządzenia obsługują technologię 4G (LTE) lub 5G. Można to zrobić na kilka sposobów: sprawdzając specyfikację techniczną telefonu na stronie producenta, przeglądając ustawienia sieci w telefonie lub kontaktując się z infolinią operatora. jeżeli okaże się, iż posiadany sprzęt obsługuje wyłącznie technologię 3G, warto rozważyć jego wymianę przed wdrożeniem zmian w danym regionie.

Operator zapowiada przeprowadzenie szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej, która ma przygotować klientów do nadchodzących zmian. W ramach tej inicjatywy planowane są bezpośrednie powiadomienia dla użytkowników, których urządzenia mogą być dotknięte problemem, oraz specjalne oferty promocyjne na zakup nowych telefonów kompatybilnych z nowszymi standardami łączności. Play rozważa również wprowadzenie programu wymiany starych telefonów, który mógłby obejmować rabaty na nowe urządzenia dla klientów decydujących się na wymianę niekompatybilnego sprzętu.

Warto zaznaczyć, iż wyłączenie sieci 3G nie oznacza całkowitego pozbawienia użytkowników możliwości komunikacji. Operator zapewnia, iż sieć 2G będzie przez cały czas funkcjonować, umożliwiając wykonywanie połączeń głosowych i wysyłanie wiadomości SMS choćby na najstarszych telefonach komórkowych. Ta technologia będzie utrzymywana znacznie dłużej, właśnie ze względu na potrzeby starszych urządzeń oraz systemy alarmowe i zabezpieczające, które często bazują na łączności GSM.

Dla użytkowników, którzy muszą zachować dostęp do Internetu mobilnego, a nie chcą lub nie mogą wymienić swojego urządzenia, istnieją alternatywne rozwiązania. Jednym z nich jest sprawdzenie, czy możliwe jest wymuszone przełączenie telefonu w tryb 4G w ustawieniach urządzenia. Niektóre starsze telefony, choć domyślnie korzystają z sieci 3G, mogą obsługiwać również LTE po odpowiedniej konfiguracji. Innym rozwiązaniem jest zakup zewnętrznego modemu USB lub routera Wi-Fi obsługującego nowsze standardy łączności, który może zapewnić dostęp do Internetu mobilnego dla starszych urządzeń poprzez połączenie Wi-Fi.

Proces wygaszania sieci 3G przez Play jest częścią szerszej strategii rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce. Wszyscy główni operatorzy w kraju planują podobne działania w najbliższych latach, co doprowadzi do całkowitego przejścia na nowsze standardy łączności. Ta transformacja technologiczna jest niezbędna, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na szybki transfer danych i zapewnić polskim użytkownikom dostęp do najnowocześniejszych usług cyfrowych.

Z perspektywy rozwoju technologicznego, wyłączanie sieci 3G stanowi naturalny krok w ewolucji infrastruktury telekomunikacyjnej. Historia telekomunikacji mobilnej to ciągły proces wprowadzania nowych generacji technologii i wygaszania starszych standardów. Analogiczna sytuacja miała miejsce, gdy operatorzy wyłączali sieć analogową (1G) na rzecz cyfrowej sieci GSM (2G) na przełomie lat 90. i 2000. Podobny proces czeka w przyszłości technologię 4G, która zostanie zastąpiona przez 5G i kolejne generacje systemów łączności mobilnej.

Doświadczenia z innych krajów, które już przeprowadziły proces wygaszania sieci 3G, pokazują, iż transformacja ta, choć początkowo budzi pewne obawy, ostatecznie przynosi korzyści zarówno operatorom, jak i użytkownikom. W Niemczech, gdzie największy operator zakończył wyłączanie 3G już w 2021 roku, zaobserwowano znaczącą poprawę zasięgu i prędkości sieci 4G i 5G po realokacji zasobów częstotliwości. Podobne pozytywne efekty odnotowano w krajach skandynawskich, Stanach Zjednoczonych i Australii.

Play zapewnia, iż proces wyłączania sieci 3G będzie przeprowadzony z należytą starannością i uwzględnieniem potrzeb wszystkich grup klientów. Operator planuje dokładne monitorowanie jakości usług w okresie przejściowym oraz wprowadzenie dodatkowych udogodnień dla osób potrzebujących wsparcia w dostosowaniu się do nowej rzeczywistości technologicznej. Szczegółowe informacje na temat harmonogramu zmian, sprawdzania kompatybilności urządzeń oraz dostępnych promocji na nowy sprzęt będą na bieżąco aktualizowane na stronie internetowej operatora oraz w aplikacji Play24.

Niezależnie od wyzwań, jakie mogą wiązać się z przejściem na nowsze technologie dla niektórych użytkowników, transformacja ta jest niezbędnym krokiem w kierunku cyfrowej przyszłości. Odejście od przestarzałej technologii 3G pozwoli operatorom skupić się na rozwoju sieci 5G, która otworzy drogę do rewolucyjnych zastosowań, takich jak internet rzeczy na masową skalę, autonomiczne pojazdy, telemedycyna czy rzeczywistość rozszerzona. Dla przeciętnego użytkownika oznacza to nie tylko szybszy Internet mobilny, ale również dostęp do zupełnie nowych usług i możliwości, które zmienią sposób, w jaki korzystamy z technologii w codziennym życiu.

Podsumowując, wyłączenie sieci 3G przez Play, rozpoczynające się w kwietniu 2025 roku, to znaczący krok w ewolucji polskiej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla większości użytkowników zmiana ta przyniesie wymierne korzyści w postaci lepszej jakości usług, podczas gdy osoby korzystające ze starszych urządzeń będą musiały dostosować się do nowej rzeczywistości, potencjalnie wymieniając swój sprzęt na nowszy model. Operator zapewnia, iż dołoży wszelkich starań, aby proces ten przebiegł możliwie płynnie, zapewniając klientom odpowiednie wsparcie i czas na przygotowanie się do nadchodzących zmian. W dłuższej perspektywie, transformacja ta przyczyni się do rozwoju cyfryzacji kraju i zapewni Polakom dostęp do najnowocześniejszych usług mobilnych.