Słońce uziemiło samoloty A320

Airbus wydał pilne zalecenie (w formie Alert Operators Transmission – AOT), które doprowadziło do tymczasowego uziemienia około 6000 samolotów z rodziny A320 (w tym modele A318, A319, A320 i A321). To połowa globalnej floty tych maszyn, które są jednymi z najpopularniejszych wąskokadłubowych samolotów pasażerskich na świecie. Uziemienie jest spowodowane problemem z oprogramowaniem w systemie sterowania lotem, konkretnie w komputerze Elevator Aileron Computer (ELAC), który odpowiada za kontrolę wysokości i przechyłu samolotu.

Problem polega na tym, iż intensywne elektromagnetyczne promieniowanie słoneczne (związane z rozbłyskami słonecznymi i koronalnymi wyrzutami masy) może uszkadzać dane w systemie, co prowadzi do korupcji obliczeń wysokości lotu. W najgorszym scenariuszu mogłoby to spowodować niekontrolowane ruchy steru wysokości przekraczające granice strukturalne samolotu – choć Airbus podkreśla, iż to bardzo rzadki przypadek.

Wszystko zaczęło się od zdarzenia 30 października 2025 roku z samolotem JetBlue (lot 1230 z Cancún w Meksyku do Newark w USA). Samolot A320 nagle stracił wysokość – o ponad 26 000 stóp (ok. 8000 metrów) w ciągu 10 minut bez ingerencji pilota. Autopilot nie wyłączył się, a maszyna musiała lądować awaryjnie w Tampa na Florydzie. Rannych zostało co najmniej 15 pasażerów (głównie urazy od pasów bezpieczeństwa i przedmiotów).

Śledztwo wykazało awarię w ELAC, spowodowaną właśnie promieniowaniem słonecznym z niedawnego rozbłysku (X5.1 z 11 listopada). To jedyny znany incydent tego typu, ale wystarczył, by uruchomić globalne działania.

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) i Amerykańska Federalna Administracja Lotnictwa (FAA) wydały pilne dyrektywy (Emergency Airworthiness Directive).

Samoloty z podatnym oprogramowaniem (wersja L104) muszą być uziemione przed kolejnym lotem pasażerskim, chyba iż przelot ma miejsce bez pasażerów do serwisu (do 3 razy).

Dla większości (ok. 4000 maszyn) wystarczy aktualizacja systemu – cofnięcie do starszej wersji L103, co zajmuje 2–3 godziny na samolot. Ale dla ok. 1000 starszych egzemplarzy potrzebne jest pełne wymienienie sprzętu, co może trwać tygodnie.

Dotyczy to ponad 500 zarejestrowanych w USA samolotów i tysięcy na świecie. To największe uziemienie w historii Airbusa, porównywane do problemów z Boeingiem 737 MAX w 2019 roku, choć tym razem krótsze i bardziej rozłożone w czasie.

To uderza w szczyt sezonu świątecznego (Thanksgiving w USA), powodując chaos American Airlines (największy operator A320) uziemił początkowo 340 samolotów, później 209; większość naprawiona do soboty, ale opóźnienia i anulacje setek lotów.

Inne: W Filipinach (Philippine Airlines, Cebu Pacific) – 40 lotów; w Indiach (Air India) – drobne opóźnienia, ale bez anulacji; w Europie (EasyJet, Lufthansa) – małe zakłócenia, większość naprawiona szybko.

Linie oferują zwrot pieniędzy lub przebukowania. Eksperci podkreślają, iż lotnictwo pozostaje najbezpieczniejszym środkiem transportu, a to “bardzo rzadkie wydarzenie” dzięki rygorystycznym programom konserwacji.

Polskie Linie Lotnicze LOT nie eksploatują w tej chwili samolotów z rodziny A320 w swojej głównej flocie.