Widok z lotu ptaka na parking Sobeys w okolicy Halifax. Empire, spółka macierzysta sieci sklepów spożywczych Sobeys, wniosła sprzeciw wobec dochodzenia urzędu ds. konkurencji w sprawie kontroli nieruchomości.
W Nowej Szkocji rośnie presja na duże sieci handlowe po ujawnieniu praktyk ograniczających rozwój niezależnych sklepów spożywczych. Biuro ds. Konkurencji w Kanadzie prowadzi dochodzenie w sprawie stosowania przez Sobeys i Loblaw tzw. kontroli nieruchomości – zapisów prawnych, które mogą uniemożliwiać konkurencji otwieranie sklepów w określonych lokalizacjach.
Śledztwo rozpoczęto w 2024 roku w regionie Halifax Regional Municipality (HRM), ale jego skutki mogą objąć całą Kanadę. Z dokumentów wynika, iż w umowach najmu wielu sklepów wciąż znajdują się klauzule ograniczające i wyłącznościowe, zabraniające wynajmu lokali pod konkurencyjne supermarkety.
Zastępca komisarza biura, Anthony Durocher, ostrzegał w parlamencie, iż takie praktyki „mogą być poważną barierą wejścia na rynek” i hamować konkurencję. – Nie da się otworzyć nowego sklepu, jeżeli nie ma się dostępu do ziemi – podkreślił.
Tamara McKay jest współzałożycielką Gateway Meat Market w Dartmouth.
Tymczasem właściciele mniejszych sklepów, jak Tamara McKay z rodzinnego Gateway Meat Market w Dartmouth, wskazują, iż znalezienie odpowiedniej lokalizacji i tak jest ogromnym wyzwaniem.
– To wymaga kapitału i wiedzy branżowej. My zaczynaliśmy jako bardzo mały sklep – mówi.
Choć Loblaw zapowiedział zniesienie restrykcji w swoich umowach, kontrole CBC wykazały, iż wiele zapisów przez cały czas obowiązuje – niektóre choćby przez 20 lat po sprzedaży nieruchomości. Przykładem jest dawny lokal Sobeys w Dartmouth, w którym do dziś nie można prowadzić działalności spożywczej.
Na zdjęciu widać sklep Atlantic Superstore, który niedawno otwarto w okolicach Halifax. Spółka macierzysta Superstore, Loblaw, zobowiązała się w lutym 2025 roku do zniesienia klauzul wyłączności ze swoich sklepów w regionie Halifax.
Eksperci, jak prof. James Baxter z Dalhousie University, zwracają uwagę, iż ograniczona liczba działek komercyjnych i długotrwałe umowy z dużymi sieciami utrudniają rozwój konkurencji.
– Społeczeństwo nie ma świadomości, jak rozległy jest ten problem – mówi.
Biuro ds. Konkurencji już w 2023 roku zaleciło prowincjom ograniczenie stosowania takich klauzul. Do tej pory jedynie Manitoba wprowadziła odpowiednie przepisy.
