1 dzień temu
To był jeden z konkretnych postulatów kampanii prezydenckiej Aleksandra Miszalskiego. Zgłosiła go mieszkanka Krakowa, która – choć pracuje i płaci podatki – nie spełnia kryteriów przyznania mieszkania komunalnego, a koszty najmu na wolnym rynku przekraczają jej możliwości finansowe. Prezydent obiecał wtedy, iż przygotuje dla takich osób realną alternatywę. Teraz tę obietnicę realizuje. 10 lipca rozpoczął się nabór do Społecznej Agencji Najmu – programu, który łączy dostęp do miejskich mieszkań z indywidualnym doradztwem zawodowym.
Pomysł Społecznej Agencji Najmu pojawił się w kampanii wyborczej Aleksandra Miszalskiego. W jednym z publicznych wpisów prezydent przypomniał pytanie, które zadała mu mieszkanka Krakowa – pani Krystyna. Pytała, czy miasto zamierza wreszcie pomóc tym, którzy nie spełniają kryteriów przydziału mieszkań komunalnych, ale też nie mają szans na godne warunki na wolnym rynku. Miszalski zadeklarował wtedy, iż zajmie się tym problemem. Teraz komentuje krótko: „Obiecałem pani Krystynie. Słowa dotrzymałem”.
Społeczna Agencja Najmu to program, który został przygotowany w ramach projektu dofinansowanego ze środków unijnych z programu FERS (Fundusze Europejskie na Rozwój Społeczny). Na realizację pilotażowej edycji Kraków otrzymał blisko 6 milionów złotych. W marcu 2024 roku Rada Miasta Krakowa przyjęła uchwałę w sprawie zasad działania SAN, a w kwietniu wyłoniono operatora programu – Fundację Internationaler Bund Polska.
Jak działa SAN? To nie jest klasyczna pomoc socjalna, ani też zwykła oferta najmu. Uczestnik SAN musi spełnić kilka istotnych warunków: posiadać zatrudnienie (umowa o pracę, zlecenie, dzieło), nie mieć tytułu prawnego do żadnego lokalu mieszkalnego oraz mieścić się w określonych progach dochodowych. Dochód na osobę nie może przekraczać 4666 zł netto, a w przypadku rodzin liczony jest według tzw. progu interwencji socjalnej – 823 zł netto na osobę. W praktyce oznacza to, iż program jest skierowany do osób, które są aktywne zawodowo, ale mimo to nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie stabilnego mieszkania.
W ramach pierwszej edycji SAN miasto udostępnia 50 mieszkań. To wyremontowane pustostany z zasobu gminnego, zlokalizowane m.in. w Nowej Hucie i Podgórzu. Lokale zostały wyposażone w podstawowe meble, sprzęt AGD, łóżka, stół i krzesła. Jeden z nich przystosowano do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Remont ośmiu mieszkań został sfinansowany przez fundację Habitat for Humanity Poland, pozostałe zrealizowano dzięki środkom unijnym.
Czynsz został ustalony na poziomie 28,53 zł za metr kwadratowy – to stawka wyliczona na podstawie 4 proc. wartości odtworzeniowej lokalu, zgodnie z wytycznymi wojewody. Umowy najmu będą zawierane na pięć lat, z możliwością wcześniejszego wypowiedzenia. Jak zaznaczają urzędnicy, warunki te są korzystniejsze niż te oferowane przez rynek, ale jednocześnie wiążą się z określonymi obowiązkami.
Każdy uczestnik programu zostanie objęty indywidualnym doradztwem zawodowym. W ramach SAN zaplanowano udział w coachingu rozwojowym, spotkaniach wspierających aktywność, szkoleniach z zakresu komunikacji i asertywności oraz warsztatach przekwalifikowujących. Działania te będą realizowane przez operatora programu aż do czerwca 2028 roku. Na zakończenie uczestnicy wypełnią ankietę oceniającą wpływ programu na ich sytuację zawodową i bytową.
Zgodnie z założeniami programu, wsparciem ma zostać objętych 71 osób. W większości będą to osoby z wyższym lub średnim wykształceniem, między 18. a 65. rokiem życia. Rekrutacja potrwa do wyczerpania miejsc. Pierwsze umowy najmu mają zostać podpisane na przełomie sierpnia i września.
Rekrutacja do programu wystartowała w czwartek 10 lipca o godzinie 10:00. Wnioski można składać wyłącznie za pośrednictwem Krakowskiego Portalu Usług Miejskich – konieczne jest założenie konta oraz posiadanie aktywnego profilu zaufanego. Cała procedura odbywa się elektronicznie i nie przewiduje możliwości korekty formularza. W przypadku pomyłki można go jedynie wycofać i złożyć nowy, ale wtedy liczy się data ponownego zgłoszenia, co – przy ograniczonej liczbie mieszkań – może mieć najważniejsze znaczenie. jeżeli dwie osoby zdobędą taką samą liczbę punktów, o przyjęciu do programu decyduje właśnie kolejność.
Społeczna Agencja Najmu to projekt pilotażowy, ale urzędnicy już zapowiadają jego rozwój. W kolejnych latach do SAN mogą być włączane również mieszkania z rynku prywatnego, które będą udostępniane najemcom na podobnych zasadach. Równolegle prowadzone są przeglądy terenów miejskich pod kątem budownictwa wielorodzinnego. Nowe inwestycje mieszkaniowe mogą powstać m.in. przy ulicach Dekerta, Papierni Prądnickiej i Architektów.
Jarek Strzeboński
