Spór o Pielgrzymkę Kościoła Walczącego: Kuria i Wszechpolacy wymieniają oświadczenia

W przededniu planowanej na 24 maja Pielgrzymki Kościoła Walczącego, która ma przejść z Ostrowa Lednickiego do Gniezna, wybuchł spór między organizatorami a władzami archidiecezji gnieźnieńskiej. Wydarzenie, organizowane przez Młodzież Wszechpolską we współpracy ze Stowarzyszeniem „Marsz Niepodległości”, stało się przedmiotem ostrej dyskusji dotyczącej relacji między środowiskami tradycjonalistycznymi a hierarchią kościelną.

Plan pielgrzymki i jej ideowe podstawy

Pielgrzymka, zaplanowana na sobotę 24 maja, ma upamiętnić Tysiąclecie Koronacji Bolesława Chrobrego. Uczestnicy zamierzają wyrazić swoje przywiązanie do „katolicyzmu nieuległego”, nawiązując do tradycji bitew pod Lepanto i Wiedniem, powstań wandejskich i meksykańskich Cristeros. Trasa przewiduje wymarsz o 10:00 z Ostrowa Lednickiego i dotarcie około 16:30 do Katedry Gnieźnieńskiej, z możliwością dołączenia do grupy o 15:00 przy kościele bł. Michała Kozala.

Stanowisko Kurii Metropolitalnej

Kuria gnieźnieńska w wydanym 23 maja komunikacie podkreśliła, iż nie uczestniczy w organizacji wydarzenia i nie wyraziła zgody na planowaną Mszę św. w rycie trydenckim.

Zgoda taka jest konieczna, gdyż w świetle obowiązujących norm kościelnych do wyłącznej kompetencji biskupa miejsca należy zezwolenie na używanie w diecezji Mszału Rzymskiego z 1962 r. – czytamy w oświadczeniu ks. Remigiusza Malewicza, rzecznika archidiecezji.

Kuria zaznaczyła, iż pielgrzymi mogą prywatnie modlić się w katedrze, pod warunkiem zachowania jej sakralnego charakteru i unikania „jakichkolwiek elementów politycznych”.

Pełna treść komunikatu kurii:

Komunikat w związku z planowaną pielgrzymką środowiska narodowego do Gniezna

KOMUNIKAT

W związku z planowaną na sobotę 24 maja br. pielgrzymką środowiska narodowego do Gniezna – ogłaszaną w mediach jako „Pielgrzymka Kościoła Walczącego” – informujemy, iż archidiecezja gnieźnieńska nie uczestniczy w jej organizacji. Zapowiadanej przez organizatorów pielgrzymce ma towarzyszyć Msza św. w tradycyjnym rycie rzymskim (tzw. Msza trydencka). Informujemy, iż Ksiądz Prymas nie wydawał zgody na tę celebrację. Zgoda taka jest konieczna, gdyż w świetle obowiązujących norm kościelnych do wyłącznej kompetencji biskupa miejsca należy zezwolenie na używanie w diecezji Mszału Rzymskiego z 1962 r. Z kolei do wyłącznej kompetencji Stolicy Apostolskiej należy zgoda na celebrację Mszy św. w tymże rycie poza wcześniej ustanowionymi i zatwierdzonymi kościołami. W korespondencji z organizatorami wydarzenia Sekretariat Prymasa Polski informował, iż nic nie stoi na przeszkodzie, by tak jak wiele innych grup w Roku Jubileuszowym, pielgrzymi nawiedzili katedrę i w niej się prywatnie pomodlili. Bazylika Prymasowska jest miejscem otwartym dla wszystkich, kto szanuje jej sakralny charakter i przestrzega obowiązujących zasad porządkowych. Prywatna modlitwa indywidualnych osób lub grup, dostosowana do rytmu nabożeństw i ruchu turystycznego, powinna być jednak pozbawiona jakichkolwiek elementów politycznych.

ks. Remigiusz Malewicz
rzecznik archidiecezji gnieźnieńskiej
23 maja 2025

Odpowiedź Młodzieży Wszechpolskiej

W obszernym oświadczeniu Zarząd Główny Młodzieży Wszechpolskiej przedstawił historię starań o współpracę z kurią, które – jak twierdzą – spotkały się z odmową.

Od wielu miesięcy podejmowaliśmy starania, by ta pielgrzymka mogła być zrealizowana w porozumieniu z Kościołem lokalnym – napisali, dodając, iż prośby o spotkanie z abp. Wojciechem Polakiem pozostawały bez odpowiedzi.

Organizatorzy podkreślają religijny, a nie polityczny charakter pielgrzymki, wskazując na swoje zaangażowanie w obronę kościołów podczas protestów w 2020 roku i organizację Marszy dla Życia. W odpowiedzi na brak zgody na Mszę w katedrze, zapowiedzieli celebrację w rycie trydenckim na ulicy Tumskiej, argumentując to „duchową ciągłością” z czasów Bolesława Chrobrego i prawem wiernych do sakramentów.

Kontrowersje i kontekst

Spór wpisuje się w szerszą dyskusję o miejscu tradycjonalistycznych grup w Kościele i stosunku hierarchii do środowisk narodowych. Organizatorzy zarzucają kurii brak „duszpasterskiej troski”, podczas gdy władze kościelne podkreślają konieczność przestrzegania prawa kanonicznego.

Wydarzenie zbiega się w czasie z pielgrzymką archidiecezji gdańskiej, co – jak zapewniają organizatorzy – zostało uwzględnione w harmonogramie. Mimo kontrowersji, Młodzież Wszechpolska deklaruje, iż pielgrzymka odbędzie się zgodnie z planem, a jej celem jest „akt wiary i nadziei”, a nie protest.

Sytuacja pozostaje napięta, a wydarzenia sobotnie mogą stanowić istotny test relacji między środowiskami tradycjonalistycznymi a lokalnymi władzami kościelnymi.