Gmina Padew Narodowa, położona na pograniczu lasów i żyznych pól w powiecie mieleckim, to nie tylko miejsce o bogatej historii i kulturze, ale także obszar, w którym przetrwały unikatowe legendy ludowe. Choć nie znajdziemy ich na kartach oficjalnych przewodników, wciąż żyją w opowieściach najstarszych mieszkańców. Oto niektóre z nich:
Płanetnik nad Padwią (Padew Narodowa)
Jedna z najbardziej znanych postaci lokalnego folkloru. Płanetnik – istota z dawnych wierzeń ludowych – miał władzę nad pogodą. Mieszkańcy mówili, iż tuż przed burzą na polach widywano dziwnego mężczyznę z torbą z płótna. Gdy był traktowany z szacunkiem, omijał wieś i nie zsyłał zniszczeń. Gdy go zlekceważono – grad i ulewa niszczyły plony.
Kowal, który sprzedał duszę (Rożniaty)
W Rożniatach opowiada się o kowalu, który zawarł pakt z diabłem, by zyskać niezwykłe umiejętności. Przez siedem lat był niezastąpionym rzemieślnikiem. Gdy nadszedł czas zapłaty, próbował schronić się w kościele w Padwi, ale diabeł go odnalazł. Zginął w dziwnych okolicznościach, bez śladów walki, ale z przerażeniem na twarzy.
Zatopiony dzwon (Babule)
W Babule podczas XIX-wiecznej powodzi do stawu miał wpaść dzwon z małego kościoła. Co roku, w wigilię Świętego Jana, słychać ponoć jego dźwięk spod wody. Mówi się, iż ten, kto dzwon wydobędzie, zdejmie z wsi ciążące nad nią nieszczęście.
Duch z rozstaju dróg (Zachwiejów)
Przy starym krzyżu w Zachwiejowie ukazuje się „biała kobieta” – duch dziewczyny, która uciekła z domu przed przymusowym małżeństwem. Prosi przechodniów o modlitwę i ostrzega przed wyborem złej drogi. Mówi się, iż pokazuje się tylko ludziom o czystym sercu.
Zaczarowane pole (Piechoty)
Legenda głosi, iż na jednym z pól w Piechotach wszystko rosło szybciej, ale tylko wtedy, gdy zbierano plony po modlitwie. Kto lekceważył tę tradycję, spotykał go pech, a choćby choroby w rodzinie. Dawni mieszkańcy wierzyli, iż ziemia została kiedyś przeklęta przez chciwego ziemianina.
Te i inne opowieści tworzyły przez wieki tożsamość kulturalną regionu. Dziś są cennym śladami przeszłości i dowodem na to, iż duchowość oraz wierzenia ludu przetrwały mimo upływu czasu. Warto je pielęgnować i przekazywać dalej.