Tysiące emerytów w pułapce ZUS. Jeden błąd i tracisz świadczenie

W 2025 roku coraz więcej emerytów próbuje dorobić do niskiego świadczenia. Ale dodatkowy dochód może mieć nieoczekiwane konsekwencje. Choć państwo gwarantuje minimalną emeryturę, w niektórych przypadkach można ją łatwo stracić — wystarczy zarobić „za dużo”. Co dokładnie oznacza „za dużo” i jakich formalności trzeba dopilnować, żeby uniknąć kłopotów z ZUS?

Fot. Warszawa w Pigułce

Dorabiasz na emeryturze? Uważaj – możesz stracić prawo do minimalnego świadczenia

Osoby, które pobierają emeryturę minimalną i decydują się na dodatkową pracę, muszą uważać. Choć osiągnęły wiek emerytalny, nie mają pełnej swobody w dorabianiu. Wystarczy przekroczyć próg dodatkowego przychodu, a ZUS zażąda zwrotu dopłaty, która podniosła świadczenie do minimalnej wysokości. W grę wchodzą setki, a czasem choćby tysiące złotych.

Emerytura minimalna: komu i ile przysługuje

Minimalna emerytura to zabezpieczenie dla osób, które przepracowały wymagany okres – 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) – ale ich wyliczona emerytura jest niższa niż ustawowe minimum. W 2025 roku to dokładnie 1878,91 zł brutto. Brak wymaganego stażu oznacza, iż ZUS wypłaci tylko tyle, ile wynika ze zgromadzonych składek. jeżeli jednak warunki są spełnione, państwo dopłaca różnicę do gwarantowanego minimum.

Kiedy dopłata znika

Problem pojawia się wtedy, gdy emeryt zdecyduje się na dodatkowy zarobek. jeżeli jego przychód przekroczy kwotę podwyższenia do emerytury minimalnej, ZUS uzna dopłatę za świadczenie nienależne. Nie chodzi tu o ogólne limity zarobkowe, ale konkretnie o wysokość tej właśnie dopłaty. To wyjątek od reguły, iż po osiągnięciu wieku emerytalnego można dorabiać bez ograniczeń.

Ile trzeba oddać i na jak długo

Emeryt, który zarobił więcej niż wynosi dopłata i nie zgłosił tego ZUS, może być zobowiązany do zwrotu świadczenia choćby za trzy lata. jeżeli jednak poinformował ZUS o przychodzie, obowiązek zwrotu obejmuje maksymalnie jeden rok wstecz. Urząd potrąca należności z bieżącej emerytury, ale tylko wtedy, gdy jest to możliwe – w niektórych przypadkach świadczenie może być zbyt niskie.

Czy można się bronić?

Emeryt ma prawo odwołać się od decyzji ZUS do sądu. Szanse są jednak niewielkie, chyba iż wykaże błąd w wyliczeniach. Alternatywą może być wniosek o umorzenie długu, zawieszenie potrąceń lub ich zmniejszenie. Wymagane są jednak „szczególnie uzasadnione okoliczności” – np. problemy zdrowotne lub trudna sytuacja życiowa.

Dorabiasz? Zachowaj ostrożność

Dorabianie na emeryturze może pomóc podreperować domowy budżet. Ale w przypadku osób pobierających minimalną emeryturę – może też kosztować utratę prawa do dopłaty i konieczność zwrotu pieniędzy. Kluczowa jest informacja – lepiej zgłosić przychód i spać spokojnie, niż tłumaczyć się przed sądem.