2 godzin temu
Po nocnych negocjacjach ministrowie środowiska państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie celu klimatycznego na 2040 rok. Kompromis obejmuje 90-procentową redukcję emisji i możliwość wykorzystania do 5 proc. międzynarodowych kredytów węglowych – rozwiązanie, które wywołuje polityczne i społeczne spory.
Po maratonie rozmów w Brukseli ministrowie środowiska państw członkowskich uzgodnili nowy cel redukcji emisji – 90 proc. do 2040 roku w stosunku do poziomu z 1990 roku. Porozumienie przewiduje szereg elastyczności mających ułatwić osiągnięcie celu, w tym możliwość wykorzystania do 5 proc. międzynarodowych kredytów węglowych od 2036 roku. Okres pilotażowy tego rozwiązania ma ruszyć do 2031 roku.
Komisja Europejska oceni, czy państwa członkowskie będą mogły dodatkowo zwiększyć ten limit o kolejne 5 proc., jeżeli będzie to konieczne do realizacji krajowych celów redukcyjnych. W pakiecie znalazło się także przesunięcie uruchomienia nowego systemu handlu emisjami ETS2 o rok – na 2028.
„Wyraźnie oceniam, iż jest to bardzo dobry, mocny kompromis i najlepszy, jaki mogliśmy wspólnie osiągnąć. I to nie jest mała rzecz” – powiedział duński minister klimatu Lars Aagaard, podkreślając, iż cel 90 proc. jest „prawnie wiążący i oparty na rekomendacjach naukowych”.
Ścieżka redukcji i cel UE na COP30
Nowe porozumienie określa również ścieżkę redukcji emisji na poziomie 66,25–72,5 proc. do 2035 roku. Ten przedział stanie się oficjalnym wkładem określonym na szczeblu krajowym (NDC), który Unia przedstawi na rozpoczynającym się w 10 listopada szczycie klimatycznym COP30 w Brazylii.
Największe kontrowersje budzi zapis o międzynarodowych kredytach węglowych. Organizacje ekologiczne ostrzegają, iż zbyt szerokie otwarcie na te instrumenty może osłabić realne wysiłki redukcyjne w Europie.
„To ciężko wywalczone porozumienie reprezentuje istotny krok naprzód w transformacji UE w kierunku pierwszego neutralnego klimatycznie kontynent, Ale zwiększenie międzynarodowych kredytów z 3 proc. do 5 proc. to gorzko-słodki kompromis, który budzi obawy o rzeczywistą ambicję klimatyczną Unii” – ocenił Jens Mattias Clausen, dyrektor Wydziału UE w think tanku CONCITO.
Jeszcze ostrzej wypowiedział się Sven Harmeling z organizacji CAN Europe: „Ta umowa jest słabsza niż sugeruje nagłówek o 90 procentach. Ministrowie otworzyli drzwi dla choćby 5 proc. zagranicznych kredytów węglowych. Ten poziom nie odpowiada możliwościom UE w walce z kryzysem klimatycznym.”
Negocjacje między Radą a Parlamentem Europejskim
Zatwierdzone przez ministrów środowiska porozumienie stanowi mandat negocjacyjny Rady UE przed rozmowami z Parlamentem Europejskim. Głosowanie europosłów nad stanowiskiem w sprawie celu 2040 ma odbyć się 13 listopada.
Jak zapowiedział przewodniczący przewodniczący Rady Europejskiej António Costa, po decyzji przywódców UE, którzy tydzień temu dali ministrom „jasny mandat do działania”, „Europa potwierdziła swoje zaangażowanie w Porozumienie Paryskie i podkreśliła potrzebę pragmatyzmu i elastyczności w strategii klimatycznej.”
Ostateczny kształt prawa – i to, jak szeroko państwa członkowskie będą mogły sięgać po międzynarodowe kredyty przesądzą negocjacje między Radą a Parlamentem Europejskim.
