Ochrona przed dewastacją i zachowanie charakteru oraz jednego z symboli stacji w Gnieźnie przyświecała inicjatywie wpisania starego żurawia węglowego do rejestru zabytków nieruchomych.
Charakterystyczny obiekt jest jednym z tych, które widziane są przez wszystkich podróżnych przejeżdżających przez stację w Gnieźnie. Dawniej stanowił integralny element linii zaopatrywania lokomotyw w obrębie parowozowni i służył do załadunku węgla do tendrów.
Obecnie Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował o wpisaniu żurawia do rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego. Obejmuje to także fragment torowiska, nad którym porusza się żuraw osadzony na „własnych” szynach. Jak dodano, postępowanie w sprawie wpisu zostało wszczęte z urzędu i decyzja jest prawomocna.
Żuraw został zbudowany przez Maschinenfabrik Deutschland w Dortmundzie w 1941 roku i pojawił się w Gnieźnie niedługo po tym, jako część niemieckiego planu rozbudowy stacji na potrzeby wojenne. Był użytkowany jeszcze w latach 90.
– Kolejowy żuraw węglowy-bramowy napędem elektrycznym i 2-linowym chwytakiem węgla jest obiektem reprezentatywnym dla poziomu techniki kolejowej w okresie II wojny światowej. Zachował oryginalny materiał, formę, konstrukcję i rozwiązania techniczne z okresu jego powstania Jest ostatnim tego typu obiektem w województwie wielkopolskim i najprawdopodobniej ostatnim w Polsce. Zalicza się do najcenniejszych zabytków techniki w zakresie dźwignic kolejowych w Polsce. Żuraw oraz fragment torowiska (fragmenty obu torów wraz przyległym kanałem kablowym) jako relikt infrastruktury związanej z funkcjonowaniem żurawia, posiadają wysoką wartość naukową i historyczną – informuje WKZ.
– Dziękujemy za zaangażowanie prof. Mirona Urbaniaka, współpracę z Miejskim i Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz grupie PKP w zakresie zwiększenia ochrony prawnej tej części obiektu. Kolejnym etapem ochrony obiektu są starania naszego stowarzyszenia o możliwość ogrodzenia terenu od strony stacji Gniezno – informuje Stowarzyszenie Parowozownia Gniezno.
