Dodatkowe świadczenie w postaci trzynastej emerytury stanowi dla wielu polskich seniorów istotne wsparcie finansowe, szczególnie w obliczu nieustannie rosnących kosztów życia. Jednak nie wszyscy emeryci i renciści mogą liczyć na dodatkowy przelew w kwietniu 2025 roku. Istnieje kilka grup osób, które z powodu specyficznych uwarunkowań prawnych lub przekroczenia określonych limitów dochodowych zostają wykluczone z grona beneficjentów trzynastej emerytury. Przyczyny tej sytuacji mogą zaskoczyć wielu seniorów, którzy automatycznie zakładają, iż dodatkowe świadczenie im przysługuje.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Trzynasta emerytura wprowadzona została jako rozwiązanie mające na celu poprawę sytuacji materialnej osób starszych, których świadczenia często nie wystarczają na pokrycie podstawowych potrzeb życiowych. Świadczenie to wypłacane jest raz w roku, zwykle w kwietniu, a jego wysokość odpowiada kwocie minimalnej emerytury po marcowej waloryzacji. W 2025 roku, w związku z przewidywaną waloryzacją na poziomie 5,5 procent, kwota trzynastej emerytury również wzrośnie proporcjonalnie do podwyżki świadczeń podstawowych.
Podstawowym warunkiem otrzymania trzynastej emerytury jest posiadanie prawa do emerytury lub renty na dzień 31 marca danego roku. Osoby, które nabyły prawo do świadczeń po tym terminie, muszą poczekać do następnego roku, aby móc otrzymać dodatkową wypłatę. Jest to istotny aspekt, o którym warto pamiętać, szczególnie dla osób planujących przejście na emeryturę w najbliższym czasie.
Niestety, nie wszystkie osoby otrzymujące świadczenia emerytalne lub rentowe kwalifikują się do otrzymania trzynastej emerytury. Pierwszą grupą wykluczoną z grona uprawnionych są sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku. Ich świadczenia regulowane są na podstawie odrębnych przepisów, które nie przewidują dodatkowych wypłat w postaci trzynastej emerytury. Wynika to z faktu, iż system emerytalny dla tej grupy zawodowej funkcjonuje na odmiennych zasadach niż powszechny system ubezpieczeń społecznych.
Drugą grupą, która nie otrzyma trzynastej emerytury, są osoby pobierające tzw. emeryturę olimpijską. To specjalne świadczenie przyznawane medalistom igrzysk olimpijskich, które również podlega innym regulacjom prawnym niż standardowe emerytury i renty. Choć wydawać by się mogło, iż wybitni sportowcy zasługują na dodatkowe wsparcie, ustawodawca uznał, iż specjalne świadczenie olimpijskie powinno być wystarczającym wyrazem uznania dla ich osiągnięć.
Trzecia, i prawdopodobnie najliczniejsza grupa osób, która nie otrzyma trzynastej emerytury, to emeryci i renciści, których świadczenia zostały zawieszone z powodu przekroczenia limitów dochodowych. Dotyczy to osób, które pomimo pobierania emerytury lub renty, kontynuują aktywność zawodową i osiągają dochody przekraczające ustawowo określone progi. Jest to szczególnie istotne dla coraz liczniejszej grupy pracujących seniorów, którzy decydują się na łączenie pracy z pobieraniem świadczeń emerytalnych.
Warto zaznaczyć, iż choćby osoby uprawnione do trzynastej emerytury nie otrzymają pełnej kwoty tego świadczenia. Z dodatkowej emerytury potrącane są bowiem składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy. Istnieje jednak sposób na uniknięcie potrącenia zaliczki podatkowej – osoby, których roczne świadczenia nie przekraczają 30 000 złotych, mogą złożyć specjalny wniosek EPD-21, za pomocą którego zachowają większą część wypłacanego świadczenia.
Pracujący emeryci i renciści muszą być szczególnie ostrożni, aby nie przekroczyć limitów dochodowych, które mogłyby skutkować zawieszeniem ich świadczeń, a co za tym idzie – utratą prawa do trzynastej emerytury. W 2025 roku miesięczny przychód nie może przekroczyć 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, co przekłada się na kwotę 5 713,20 złotych brutto. Jest to próg, po przekroczeniu którego ZUS zaczyna zmniejszać wypłacane świadczenie emerytalne lub rentowe.
Sytuacja staje się jeszcze poważniejsza, gdy dochód pracującego emeryta lub rencisty przekracza 130 procent przeciętnego wynagrodzenia. W takim przypadku wypłata podstawowego świadczenia zostaje całkowicie zawieszona, co automatycznie eliminuje możliwość otrzymania trzynastej emerytury. Jest to szczególnie dotkliwe dla osób, które podejmują pracę na pełen etat lub prowadzą dobrze prosperującą działalność gospodarczą.
W przypadku przekroczenia pierwszego progu dochodowego (70 procent przeciętnego wynagrodzenia), ale nieprzekroczenia drugiego (130 procent), ZUS zmniejsza świadczenie, jednak nie bardziej niż do określonego limitu. W 2025 roku maksymalne kwoty zmniejszenia świadczenia wynoszą: 939,61 złotych dla osób pobierających rentę lub emeryturę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 704,75 złotych dla osób otrzymujących rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz 798,72 złotych w przypadku rent rodzinnych.
Ważne jest, aby seniorzy łączący pobieranie świadczeń z pracą zarobkową dokładnie monitorowali swoje dochody, zwłaszcza w okresie poprzedzającym kluczową datę 31 marca. Przekroczenie limitów dochodowych i zawieszenie świadczenia w tym dniu skutkuje utratą prawa do trzynastej emerytury na cały rok. Może to oznaczać stratę finansową rzędu kilku tysięcy złotych, co dla wielu emerytów i rencistów stanowi znaczącą kwotę.
Eksperci zalecają pracującym seniorom, aby w miarę możliwości planowali swoją aktywność zawodową w taki sposób, by uniknąć przekroczenia limitów dochodowych, przynajmniej w kluczowym miesiącu marcu. Niektórzy pracujący emeryci decydują się choćby na czasowe zawieszenie aktywności zawodowej lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy w tym okresie, aby nie stracić prawa do dodatkowego świadczenia.
Emeryci i renciści, którzy obawiają się, iż mogą nie otrzymać trzynastej emerytury, powinni skontaktować się z adekwatnym oddziałem ZUS w celu sprawdzenia swojej indywidualnej sytuacji. Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogą udzielić szczegółowych informacji na temat statusu świadczenia oraz doradzić, jakie kroki podjąć, aby nie utracić prawa do dodatkowej wypłaty.
Warto również śledzić zmiany w przepisach dotyczących trzynastej emerytury, ponieważ zasady jej przyznawania mogą ulec modyfikacjom w przyszłości. Historia tego świadczenia pokazuje, iż ustawodawca kilkukrotnie wprowadzał zmiany zarówno w zakresie jego wysokości, jak i grona uprawnionych osób.
Trzynasta emerytura, choć nieprzysługująca wszystkim seniorom, stanowi istotny element wsparcia dla większości emerytów i rencistów w Polsce. Osoby, które nie kwalifikują się do jej otrzymania z powodu specyficznego statusu zawodowego lub przekroczenia limitów dochodowych, powinny rozważyć inne dostępne formy wsparcia finansowego, takie jak ulgi podatkowe czy lokalne programy pomocowe dla seniorów.
Podsumowując, trzynasta emerytura w 2025 roku nie trafi do trzech grup seniorów: sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, medalistów olimpijskich pobierających specjalne świadczenie oraz emerytów i rencistów, których świadczenia zostały zawieszone z powodu przekroczenia limitów dochodowych. Warto o tym pamiętać, planując swoją aktywność zawodową i finansową na nadchodzący rok, aby uniknąć nieprzyjemnego zaskoczenia w postaci braku dodatkowego świadczenia, na które wielu seniorów liczy przy planowaniu domowego budżetu.
źródło: wprost.pl/Warszawa w Pigułce