Uważaj, jeżeli dostałeś pieniądze od rodziny! Skarbówka ma nowe zasady

Darowizna w gotówce od najbliższej rodziny nie zawsze jest zwolniona z podatku. Fiskus jasno wskazuje, iż jeżeli pieniądze nie zostały przekazane przelewem, darowizna podlega opodatkowaniu. W zależności od jej wartości stawki wynoszą od 3 do 7 procent, a gdy suma darowizn od jednej osoby w ciągu pięciu lat przekroczy 36 120 zł, konieczne jest złożenie deklaracji SD-3 i zapłata podatku.

Fot. Warszawa w Pigułce

Gotówka od matki to problem. Fiskus bez litości – darowizna w gotówce oznacza podatek

Darowizna między członkami najbliższej rodziny – matką a dzieckiem – zwykle kojarzy się z pełnym zwolnieniem z podatku. Jednak jak pokazuje najnowsza interpretacja Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), nie zawsze można liczyć na taryfę ulgową. jeżeli pieniądze zostaną przekazane w gotówce, a nie przelewem, fiskus uznaje, iż warunki zwolnienia nie zostały spełnione. I wtedy choćby najbliższa rodzina musi zapłacić podatek.

Darowizna od matki – bez przelewu nie ma zwolnienia

Sprawa, którą rozpatrywał Dyrektor KIS 9 maja 2025 roku, dotyczyła kobiety, która otrzymała od matki 10 tys. euro. Matka wypłaciła pieniądze z własnego konta, przekazała je córce w gotówce, a ta tego samego dnia wpłaciła je na swoje konto bankowe. Wszystko odbyło się legalnie, w tym samym banku i bez ukrywania transakcji.

Córka w ustawowym terminie złożyła zgłoszenie SD-Z2 do urzędu skarbowego, sądząc, iż jako osoba z tzw. „grupy zerowej” – czyli najbliższej rodziny – nie będzie musiała płacić podatku od darowizny.

Fiskus był jednak innego zdania. W interpretacji wskazano, iż zwolnienie przysługuje wyłącznie wtedy, gdy środki są przekazane przelewem z konta darczyńcy na konto obdarowanego. W tym przypadku – ponieważ gotówka przeszła „z ręki do ręki” – warunek nie został spełniony.

Przepisy są jednoznaczne

Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, aby darowizna między najbliższymi była zwolniona z podatku, trzeba spełnić trzy warunki:

1. Zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
2. Otrzymać środki od najbliższych członków rodziny – m.in. rodziców, dzieci, małżonka, dziadków, wnuków.
3. Udokumentować przekazanie pieniędzy przelewem bankowym lub przekazem pocztowym.

Nie ma tu miejsca na dowolność. choćby jeżeli środki pochodzą z konta matki i zostały wpłacone przez córkę tego samego dnia, urząd skarbowy uznaje, iż brak przelewu równa się brak zwolnienia.

Co grozi za gotówkę?

Jeśli darowizna nie spełnia formalnych wymogów, podlega opodatkowaniu według zasad ogólnych. Dla osób z I grupy podatkowej, czyli najbliższej rodziny, obowiązują określone progi. W przypadku darowizny o wartości do 10 278 zł podatek wynosi 3 proc. Gdy kwota mieści się w przedziale od 10 278 zł do 20 556 zł, należność podatkowa to 308,30 zł powiększone o 5 proc. od nadwyżki ponad 10 278 zł. Z kolei przy darowiźnie przekraczającej 20 556 zł podatek wynosi 822,20 zł oraz 7 proc. od nadwyżki ponad ten próg. Co więcej, jeżeli łączna wartość darowizn otrzymanych od jednej osoby w ciągu pięciu lat przekroczy 36 120 zł, obdarowany ma obowiązek złożyć deklarację SD-3 i uregulować należny podatek.

Jak uniknąć problemów z fiskusem?

Eksperci ostrzegają, iż interpretacja KIS to jasny sygnał – koniec z darowiznami „do ręki”. choćby jeżeli chodzi o rodzinę, najważniejszy jest sposób przekazania środków.

Aby uniknąć podatku, należy:

• wykonać przelew z konta darczyńcy na konto obdarowanego,
• zachować potwierdzenie transakcji,
• zgłosić darowiznę w terminie 6 miesięcy (formularz SD-Z2),
• pamiętać, iż urząd skarbowy sumuje darowizny z ostatnich 5 lat od tej samej osoby.

Gotówka, choćby jeżeli przekazana uczciwie i w dobrej wierze, nie spełnia wymogu udokumentowania przelewu, a więc automatycznie oznacza konieczność zapłaty podatku.

Fiskus coraz bardziej skrupulatny

Interpretacja z 9 maja 2025 roku to kolejny przykład, iż urzędy skarbowe zaostrzają kontrolę nad przepływem gotówki w rodzinach. Skarbówka podkreśla, iż takie ograniczenia mają zapobiegać praniu pieniędzy i ukrywaniu nieujawnionych dochodów.

Dla wielu podatników to jednak kolejne zaskoczenie – szczególnie dla osób starszych, które wciąż preferują gotówkowe przekazy.

Eksperci radzą: – jeżeli chcesz pomóc bliskim finansowo, rób to przelewem. To najprostszy sposób, by uniknąć kosztownej wizyty w urzędzie skarbowym.