W 2024 roku kontrola finansowa nabiera nowego wymiaru. Urzędy skarbowe, wyposażone w specjalne uprawnienia od 2022 roku, mogą bez twojej wiedzy monitorować każdy ruch na twoim koncie bankowym. Szczególną uwagę przykuwają przelewy przekraczające 15 tysięcy euro (około 65 tysięcy złotych), choć niektóre banki zgłaszają już transakcje od 43 tysięcy złotych.
Fot. DALL·E 3 / Warszawa w Pigułce
System kontroli jest niezwykle szczegółowy. Fiskus nie tylko śledzi pojedyncze duże przelewy, ale także zwraca uwagę na wzorce transakcji – regularne mniejsze przelewy sumujące się do większych kwot, nietypowe tytuły przelewów, czy transakcje międzynarodowe. Co więcej, urząd może sprawdzić twoje transakcje choćby 5 lat wstecz.
Szczególnie wrażliwą kwestią są przelewy rodzinne, traktowane jako darowizny. Limity są jasno określone: 36 120 zł dla najbliższej rodziny, 27 090 zł dla dalszych krewnych i zaledwie 5 733 zł dla osób niespokrewnionych. Przekroczenie tych kwot automatycznie uruchamia alert w systemie skarbowym.
Potencjalne skutki społeczne:
Zwiększona kontrola finansowa może znacząco wpłynąć na wzorce zachowań finansowych Polaków. Możemy spodziewać się rosnącej popularności alternatywnych metod przekazywania pieniędzy, w tym płatności gotówkowych czy kryptowalut. Paradoksalnie, zamiast zwiększyć transparentność finansową, nadmierna kontrola może pchnąć część społeczeństwa w stronę szarej strefy.
System szczególnie uderza w tradycyjne wzorce pomocy rodzinnej. Polskie rodziny często wspierają się finansowo przy większych wydatkach, takich jak zakup mieszkania czy samochodu. Nowe regulacje mogą utrudnić taką pomoc międzypokoleniową, zmuszając rodziny do szukania skomplikowanych rozwiązań prawnych lub rezygnacji ze wsparcia finansowego bliskich.
Wzmożona kontrola może też prowadzić do rosnącej nieufności wobec systemu bankowego. Świadomość ciągłego monitoringu może skłaniać ludzi do trzymania oszczędności poza systemem bankowym, co z kolei może mieć negatywny wpływ na stabilność finansową gospodarstw domowych i całego systemu bankowego.