Uroczystość upamiętnia przekonanie, iż po zakończeniu ziemskiego życia Maryja została z ciałem i duszą wzięta do nieba. Choć dogmat o Wniebowzięciu ogłoszony został stosunkowo niedawno, bo w 1950 roku przez papieża Piusa XII, wiara w to wydarzenie istniała w Kościele od pierwszych wieków chrześcijaństwa, czego świadectwem są liczne teksty liturgiczne i apokryfy.
15 sierpnia ma w Polsce szczególny charakter. Tego dnia w wielu parafiach wierni przynoszą do kościołów bukiety z ziół, kwiatów, zbóż i owoców. Obrzęd błogosławieństwa plonów symbolizuje wdzięczność za dary natury i prośbę o Bożą opiekę nad nimi. Zwyczaj ten wywodzi się z czasów, gdy sierpień był momentem kulminacji prac żniwnych, a rola Matki Bożej postrzegana była jako szczególnej opiekunki rolników i ich upraw.
Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest również dniem wolnym od pracy w Polsce z uwagi na obchodzone w tym dniu też Święto Wojska Polskiego. Wierni uczestniczą w uroczystych mszach świętych, często połączonych z procesjami i odpustami. Szczególnym miejscem obchodów są sanktuaria maryjne, m.in. Jasna Góra w Częstochowie, Kalwaria Zebrzydowska czy sanktuarium w Świętej Lipce, gdzie gromadzą się pielgrzymi z całego kraju.