1 października obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Osób Starszych – a we Wrocławiu mieszka ich ponad 180 tysięcy, czyli średnio co 4 osoba. To ogromna część społeczności miasta, której potrzeby realizowane są poprzez rozbudowany system wsparcia, programów edukacyjnych, kulturalnych i opiekuńczych.
Wrocławscy seniorzy aktywnie udzielają się w klubach seniora, chodzą na zajęcia, realizują coraz śmielej swoje pasje. Mają też swoich reprezentantów przy prezydencie Wrocławia i Radzie Miejskiej.
Wrocławskie Centrum Seniora — miejsce, które inspiruje
Częścią Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego jest Wrocławskie Centrum Seniora. Działa tu wiele grup, w których seniorzy rozwijają pasje i nawiązują serdeczne relacje. To miejsce, w którym osoby 60+ mogą spędzać czas podczas spotkań, wykładów czy konferencji, a przede wszystkim dowiedzieć się o ofercie miasta i organizacji pozarządowych skierowanej do najstarszych mieszkańców. Seniorzy mogą tu także rozwijać swoje talenty na warsztatach czy trenować formę na zajęciach sportowych, czy tanecznych.
– Ktoś mógłby pomyśleć, iż gra w teatrze czy taniec to „niepoważne zajęcia”, iż to „infantylizacja” i nie przystoi człowiekowi dorosłemu. Ale nasi seniorzy doskonale wiedzą, czemu to służy i chętnie z tego korzystają. Takie zajęcia poprawiające lub utrzymujące na wysokim poziomie motorykę, pamięć, współpracę, dobrostan psychofizyczny są po prostu zajęciami służącymi zachowaniu optymalnej kondycji jak najdłużej. To też mówiąc wprost „opłaca się miastu”, bo jak najdłużej sprawni, samodzielni starsi ludzie nie są wyzwaniem dla siebie czy rodziny lub opiekunów instytucjonalnych – tłumaczy Andrzej Mańkowski, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.
We Wrocławiu działa 130 organizacji na rzecz seniorów, 90 Klubów Seniora i 10 Uniwersytetów Trzeciego Wieku. To dowód, iż seniorzy nie stoją na uboczu, ale aktywnie współtworzą tkankę społeczną miasta.
– Seniorzy są niezwykle istotną częścią społeczności Wrocławia – to oni tworzą więzi międzypokoleniowe, dzielą się doświadczeniem i inspirują swoją aktywnością. W naszym mieście działa ponad 130 organizacji senioralnych, a tysiące osób korzysta z zajęć, warsztatów i wydarzeń dedykowanych osobom 60+. Dbamy o to, by wrocławscy seniorzy mieli nie tylko przestrzeń do rozwoju i integracji, ale także realny wpływ na kształtowanie polityki miasta poprzez Wrocławską Radę Seniorów. Wspierając ich potrzeby, budujemy wspólnotę, w której każdy ma głos i znaczenie. Oni zaś odwdzięczają się energią, pasją i mądrością, które wzbogacają nasze codzienne życie – podkreśla Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w senioralnym kalendarzu są Dni Seniora – coroczne święto starszych mieszkańców Wrocławia. Tegoroczna edycja trwa – rozpoczęła się 19 września i potrwa do 24 października – zgromadzi blisko 10 tysięcy uczestników. W programie znalazło się aż 150 wydarzeń – od spotkań i warsztatów po koncerty i imprezy plenerowe.
Kultura i integracja — przestrzeń spotkań i emocji
Wrocław pokazuje, iż kultura nie ma metryki. „Przestrzeń Trzeciego Wieku”, która jest częścią Kultury Wrocław – to prawdziwe centrum spotkań i inspiracji. Seniorzy mogą tu rozwijać swoje talenty na warsztatach, oswajać się z cyberbezpieczeństwem i informatyką, trenować formę na zajęciach sportowych, oglądać filmy czy wcielać się w różne role teatralne. W jej ramach w 2025 roku odbyło się 281 wydarzeń z udziałem ponad 41 tysięcy osób. Seniorzy czynnie współtworzą kulturę. Projekty takie jak „Synergia Harmonii i Tańca” czy „Społeczny Instytut Trzeciej Generacji”, w których udział wzięło w sumie blisko 10 tysięcy osób – udowadniają, iż sztuka i ruch mogą jednoczyć pokolenia.
W ramach „Przestrzeni Spotkań” zorganizowane zostały 73 wydarzenia, w których uczestniczyło ponad 10 tysięcy osób, a w nowym cyklu plenerowym „Prywatka XLatka” bawiono się przy muzyce, jak za dawnych lat. Natomiast Punkt Informacyjny „Przestrzeni Trzeciego Wieku” obsłużył ponad 14 tysięcy osób.
Ułatwienia codzienności i nowoczesne wsparcie
Wrocławska Karta Seniora to dziś nie tylko karta, ale przepustka do aktywnego życia w mieście. Korzystają z niej ponad 73 tysiące mieszkańców 60+, a tylko w tym roku przybyło 6 tysięcy nowych użytkowników. Zniżki i bezpłatne zajęcia dla posiadaczy karty, oferuje ponad 150 partnerów — od kin, przez ośrodki sportowe, po gabinety zdrowia.
– Zależy nam na tym, by wrocławscy seniorzy mogli wybierać spośród wielu propozycji spędzania wolnego czasu. Stąd różnorodne propozycje WCRS, w tym Wrocławskiego Centrum Seniora, adresowane do osób, które zakończyły już ścieżkę zawodową. Dzięki tym propozycjom seniorzy i seniorki realizują swoje pasje, odkrywają talenty, a przede wszystkim nawiązują relacje, przyjaźnie, miłości – zdajemy sobie sprawę, iż samotność osób starszych jest wielkim wyzwaniem, a my dokładamy wszelkich starań, by się z nim zmierzyć – podkreśla Dorota Feliks, dyrektor Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego.
Z kolei program Taxi75+ można nazwać prywatnym kierowcą seniorów. Od początku działania odbyło się ponad 85 tysięcy kursów, w tym 8,5 tysiąca tylko w tym roku. Dla ponad 19 tysięcy posiadaczy Złotej Karty Seniora to realna pomoc w dotarciu do lekarza czy urzędu. Miasto systematycznie zwiększa budżet programu — z 630 tysięcy złotych w 2024 roku do 930 tysięcy w roku bieżącym.
Nieocenionym wsparciem w codzienności jest także „Wrocławska Złota Rączka dla Seniora”. W pilotażu trwającym od maja do lipca 2025 roku 116 osób skorzystało z pomocy fachowców w drobnych domowych naprawach. Jesienią projekt ruszy w nowej, poszerzonej formule dla osób w wieku 70–89 lat.
Technologia wkracza do domów seniorów. Opaski SOS w ramach Korpusu Seniorów to strażnicy bezpieczeństwa — wystarczy jedno naciśnięcie, aby wezwać pomoc. Z pilotażowego programu skorzysta około 100 osób, a jego tegoroczny budżet to 100 tysięcy złotych. Jeszcze wyższy poziom bezpieczeństwa zapewnia program teleopieki – wart 1,77 mln zł projekt skierowany jest do 500 seniorów. Specjalne opaski z przyciskiem życia i centrale alarmowe łączą mieszkańców bezpośrednio z całodobowym Centrum Teleopieki, gdzie dyżurują ratownicy medyczni i psychologowie. Osoby starsze zyskują nie tylko możliwość szybkiego wezwania pomocy, ale też regularne wsparcie emocjonalne i praktyczne szkolenia. To przykłady, jak nowoczesne technologie stają się sojusznikiem w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i codziennego spokoju.
Opieka blisko domu i w placówkach
Seniorzy potrzebują wsparcia dostosowanego do różnych etapów życia, dlatego szereg działań skierowanych jest do tej grupy osób, które są schorowane i często samotne. Usługi opiekuńcze prowadzone przez organizacje pozarządowe to miesięcznie blisko 600 opiekunek, z których usług korzysta średnio 1300 osób. Opiekunowie pomagają w przygotowaniu posiłków, sprzątaniu, praniu czy spacerze. Rocznie, Wrocław przeznacza ok. 32 miliony złotych na usługi opiekuńcze. Nową formą jest usługa sąsiedzka, czyli codzienne wsparcie od osób z najbliższego otoczenia.
W mieście działa 13 Domów Pomocy Społecznej z blisko 1200 miejscami. Od tego roku dostępna jest także krótkoterminowa opieka w DPS — cztery miejsca przeznaczone na pobyty do dwóch miesięcy, które już wykorzystało 63 seniorów.
Na mapie Wrocławia jest 11 Dziennych Domów Pomocy, które oferują niemal 400 miejsc. Dwa z nich prowadzi MOPS: „Pogodna Jesień” i „Na Ciepłej”, gdzie od dekady działa także Centrum Spotkań dla osób z chorobami otępiennymi. Seniorzy mogą tu liczyć nie tylko na wsparcie, ale i na aktywny dzień w gronie przyjaciół.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi też zupełnie wyjątkowe miejsce, czyli Pensjonat dla Osób Starszych i Niepełnosprawnościami przy ul. Kamieńskiego. Znajduje się w nim kilkadziesiąt mieszkań z jedno i dwupokojowych, w których zamieszkać może choćby 100 seniorów (osób samotnych, samodzielnych lub małżeństw). W pensjonacie działa także mieszkanie opieki wytchnieniowej, które od 2022 roku zapewnia chwilę oddechu rodzinom opiekującym się seniorami.
Wsparcie dla seniorów to także ciepłe posiłki z dowozem do domu. Każdego dnia do wrocławskich mieszkań trafia około 3,5 tysiąca obiadów.
Seniorzy współdecydują
Seniorzy we Wrocławiu mają realny wpływ na życie miasta – ich głos wybrzmiewa także w samorządzie. Reprezentuje ich Wrocławska Rada Seniorów, 14-osobowe gremium, którego członków wybierają zarówno sami seniorzy, jak i Rada Miejska oraz Prezydent. w tej chwili trwa trzecia, pięcioletnia kadencja Rady. Jej celem jest wzmacnianie roli osób starszych w kształtowaniu polityki społecznej, zdrowotnej i przestrzennej, tak aby seniorzy byli nie tylko odbiorcami działań miasta, ale także współtwórcami jego kierunków rozwoju.
Foto: FB/Wrocławskie Centrum Seniora