Wyprzedź raka, rób cytologię regularnie

13 godzin temu

Rak szyjki macicy to nowotwór, który rozwija się w komórkach szyjki macicy. Jego główną przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza niektórymi jego szczepami. Regularne badania cytologiczne pozwalają na wykrycie choroby we wczesnym i w pełni uleczalnym stadium. Niestety średnio tylko ok. 10 proc. mieszkanek naszego województwa korzysta z darmowej cytologii. Codziennie zaś 6 Polek słyszy taką diagnozę, a 4 z nich umiera.

Najwięcej kobiet dba o swoje zdrowia w pow. mieleckim tam badania wykonuje ponad 18 proc. kobiet. Po kilkanaście procent badania robi też w powiecie brzozowskim, mieście Tarnobrzegu, jarosławskim, rzeszowskim, strzyżowskim, mieście Krośnie i powiecie leżajskim, do mniej niż 5 procent w powiecie bieszczadzkim, łańcuckim, stalowowolskim i jasielskim. W mieście Rzeszowie, gdzie jest największa dostępność do badań, cytologię robi jedynie 9,94 proc. uprawnionych. Tymczasem nowotwór szyjki macicy może się rozwinąć w każdym wieku. Podstawą dobrego zdrowia zaś jest profilaktyka.

Co powinno zaniepokoić?

Wczesnym zmianom nowotworowym w raku szyjki macicy nie towarzyszą żadne charakterystyczne dolegliwości. Wraz z rozwojem choroby kobiety zauważają zwykle jeden lub kilka z poniższych objawów: krwawienie z pochwy po stosunku, krwawienie międzymiesiączkowe, obfite upławy, ból podczas stosunku, bóle w podbrzuszu i okolicy lędźwiowej , krwawienia pomenopauzalne (po okresie przekwitania).

Jeśli coś Cię zaniepokoi, umów się na wizytę do ginekologa lub położnej – nie zwlekaj.

To właśnie brak objawów przez długi czas jest główną przyczyną zbyt późnego wykrycia raka szyjki macicy, a tym samym złego rokowania. Podkreślam, iż rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium jest uleczalny z bardzo wysoką skutecznością, dlatego badanie powinno być wykonywane regularnie. Tylko badanie cytologiczne jest w stanie wykryć zmiany na wczesnym etapie. Trwa zaledwie kilka minut, a może uratować nam życie – zaznacza prof. Grażyna Iwanowicz-Palus, położna, specjalistka w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego i pielęgniarstwa rodzinnego oraz w dziedzinie zdrowia publicznego.

Jak się przygotować do cytologii?

Cytologia jest bezbolesną i szybką metodą diagnostyczną. Polega na pobraniu materiału z szyjki macicy dzięki specjalnej szczoteczki. Tak pobrany wymaz umieszcza się na szkiełku, a następnie odsyła do laboratorium, gdzie jest badany. Dzięki temu można wykryć choćby najmniejsze nieprawidłowości.

Jak się przygotować do cytologii? Przed badaniem nie stosuj żadnych leków dopochwowych, nie zgłaszaj się na badanie w czasie krwawienia miesiączkowego, przed pobraniem materiału z szyjki macicy nie rób USG przezpochwowego, powstrzymaj się od współżycia na 1–2 dni przed zaplanowaną cytologią.

Co wiemy o raku szyjki macicy dzięki danym NFZ?

Narodowy Fundusz Zdrowia we współpracy z Narodowym Instytutem Onkologii i Centrum e-Zdrowia przygotował raport z monitorowania nowotworów – w zakresie raka szyjki macicy. Dane NFZ nie pozostawiają złudzeń. Profilaktyka raka szyjki macicy zwiększa szansę pacjentek na dłuższe życie! Według danych NFZ spośród kobiet, które nie wykonywały cytologii, jedynie 75 proc. przeżywało rok od diagnozy, a niespełna 50 proc. – 5 lat. W 2022 r. tylko 40 proc. pacjentek chorych na raka szyjki macicy miało wcześniej wykonaną cytologię.

Bezpłatny program NFZ: Profilaktyka na wagę życia

Skorzystaj z bezpłatnej cytologii w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Nie potrzebujesz skierowania. Badanie finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Program jest dla kobiet w wieku 25-64 lata: które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat, obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV – typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy – zachęca Rafał Śliż, rzecznik prasowy POW NFZ w Rzeszowie.

Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne), ponownie zostają objęte programem NFZ.

Kto i gdzie realizuje program na Podkarpaciu?

Każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ. Wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę z NFZ na świadczenia położnej POZ w programie profilaktyki raka szyjki macicy.

Wykaz wszystkich 160 placówek na terenie województwa podkarpackiego znajdziecie w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć?”.

Zrobiłaś cytologię i co dalej?

Po uzyskaniu wyniku z laboratorium dostaniesz dalsze zalecenia.

Wynik prawidłowy – lekarz zaleci Ci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lat lub w uzasadnionych przypadkach po upływie 12 miesięcy.

W badaniu zostały stwierdzone zmiany o charakterze dysplastycznym — lekarz ginekolog skieruje Cię na dalszą diagnostykę, tj. badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego .

Rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenie – zostaniesz skierowana do leczenia specjalistycznego lub na dalszą, pogłębioną diagnostykę

O raku szyjki macicy krąży wiele mitów. Lekarze starają się zmienić te stereotypy. Starają się też przekonać kobiety do zapobiegania chorobie.

Chroń dzieci przed rakiem. Umów je na szczepienie przeciw HPV

Szczepienia przeciw HPV należą do działań profilaktycznych. Chronią przed chorobami wywołanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego, które mogą prowadzić do rozwoju stanów przednowotworowych i nowotworów takich jak: rak szyjki macicy, rak pochwy, rak odbytu, rak prącia czy brodawek narządów płciowych. Szczepienia przeciwko HPV są szczepieniami zalecanymi dla wszystkich dziecka po ukończeniu 9 lat. Z uwagi na fakt, iż do zakażenia HPV dochodzi głównie drogą płciową, najlepiej wykonać szczepienie jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej – podkreśla Marzena Bozio, lekarz pediatra.

Dlaczego warto zaszczepić dzieci przeciw HPV? Czy chłopcy również mogą się zarazić wirusem HPV? Czy szczepionki przeciw HPV są bezpieczne? Dowiesz się tego sięgając po Poradnik Pacjenta NFZ „Szczepienie przeciw HPV uchroni Twoje dziecko przed rakiem”.