To była pierwsza konstytucja w Europie, a druga na świecie – uchwalona właśnie w Polsce. Od daty przyjęcia przez Sejm nazwana została Konstytucją 3 Maja. W Zamościu odbyły się uroczystości związane z 233. rocznicą tych wydarzeń.
Uroczystości rozpoczęła Msza św. w intencji Ojczyzny odprawiona w zamojskiej katedrze. Kulminacyjnym punktem wydarzenia była manifestacja patriotyczna z ceremoniałem wojskowym, po której złożono kwiaty przed płytą upamiętniającą pobyt w Zamościu Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Autorami Konstytucji 3 maja byli król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Adam Stanisław Krasiński. Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez Sejm Czteroletni. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii), sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja wprowadzała: trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, co miało na celu zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcego państwa.
Konstytucja przestała w praktyce obowiązywać (straciła znaczenie) 24 lipca 1792 roku (w momencie przystąpienia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej) – czyli po nieco ponad 14 miesiącach, w ciągu których Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących rozwinięciem jej postanowień
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z zamojskich obchodów święta Konstytucji 3 Maja.