Już za niespełna miesiąc wejdą w życie fundamentalne zmiany w sposobie korzystania z bankomatów, systemów płatności elektronicznych oraz platform zakupowych. Od 28 czerwca 2025 roku wszyscy dostawcy kluczowych usług cyfrowych i urządzeń samoobsługowych w Unii Europejskiej będą zobowiązani do dostosowania się do rygorystycznych standardów określonych w Europejskim Akcie o Dostępności.

Fot. Warszawa w Pigułce
Ta przełomowa regulacja ma za zadanie zrewolucjonizować codzienne doświadczenia milionów obywateli, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami. Nadchodzące zmiany będą odczuwalne dla wszystkich konsumenta, choć w różnym stopniu, a ich skutki będą widoczne w przestrzeni publicznej przez wiele kolejnych lat.
Europejski Akt o Dostępności, znany również jako Accessibility Act lub formalnie jako dyrektywa 2019/882, to kompleksowy zestaw przepisów przyjętych przez Unię Europejską, których celem jest zapewnienie, by produkty i usługi cyfrowe były w pełni dostępne dla wszystkich mieszkańców wspólnoty, niezależnie od ich ograniczeń fizycznych czy sensorycznych. Regulacja ta jest efektem wieloletnich wysiłków na rzecz budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa i stanowi kontynuację strategii UE na rzecz osób z niepełnosprawnościami, która była realizowana od 2010 roku.
W odróżnieniu od wcześniejszych inicjatyw, które często miały charakter zaleceń lub dobrych praktyk, Accessibility Act jest prawnie wiążącą dyrektywą, która zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie do wdrożenia określonych w niej standardów do krajowych porządków prawnych. Polska, jako członek UE, również musi dostosować swoje przepisy i wymagać od firm oraz instytucji publicznych pełnego wdrożenia nowych rozwiązań.
Co konkretnie zmieni się z dniem 28 czerwca 2025 roku? Przede wszystkim, wszystkie bankomaty i terminale płatnicze będą musiały spełniać surowe kryteria dostępności. Oznacza to, iż urządzenia te zostaną wyposażone w funkcje takie jak komunikaty głosowe, oznaczenia w alfabecie Braille’a, odpowiedni kontrast wyświetlaczy oraz możliwość obsługi przez osoby o ograniczonej sprawności manualnej. W praktyce, wiele bankomatów będzie musiało zostać wymienionych na nowsze modele lub przejść gruntowną modernizację.
Równie istotne zmiany czekają automaty biletowe na dworcach kolejowych, stacjach metra i w innych punktach transportu publicznego. Również one będą musiały oferować szereg funkcji ułatwiających korzystanie z nich osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Dotyczy to zarówno interfejsu użytkownika, jak i fizycznej konstrukcji urządzeń, która powinna umożliwiać wygodny dostęp osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich.
W świecie cyfrowym Accessibility Act wymusza głębokie przekształcenia w obszarze e-handlu i bankowości elektronicznej. Wszystkie platformy zakupowe online będą zobowiązane do zapewnienia pełnej dostępności swoich stron internetowych i aplikacji mobilnych. Oznacza to między innymi kompatybilność z czytnikami ekranu, odpowiedni kontrast kolorystyczny, możliwość nawigacji dzięki klawiatury oraz zrozumiałe opisy wszystkich elementów graficznych. Sklepy internetowe, które nie dostosują się do nowych wymagań, mogą napotkać problemy prawne lub ograniczenia w prowadzeniu działalności na terenie Unii Europejskiej.
Bankowość elektroniczna również przejdzie znaczącą transformację. Aplikacje mobilne i serwisy internetowe banków będą musiały spełniać rygorystyczne standardy dostępności, umożliwiając korzystanie z nich osobom z różnymi niepełnosprawnościami. W praktyce oznacza to, iż interfejsy tych aplikacji zostaną przeprojektowane tak, by były bardziej intuicyjne i elastyczne, dostosowując się do indywidualnych potrzeb użytkowników.
Warto podkreślić, iż Accessibility Act dotyczy nie tylko urządzeń i platform, ale również samych produktów cyfrowych. E-booki, czytniki książek elektronicznych, komputery osobiste i inny sprzęt elektroniczny przeznaczony do powszechnego użytku będzie musiał być projektowany z myślą o dostępności dla wszystkich użytkowników. Może to oznaczać konieczność wprowadzenia dodatkowych funkcji dostępnościowych, takich jak możliwość zmiany rozmiaru tekstu, opcje sterowania głosowego czy kompatybilność z urządzeniami wspomagającymi.
Choć formalnie Europejski Akt o Dostępności wchodzi w życie 28 czerwca 2025 roku, realne efekty tych zmian będą widoczne stopniowo. Urządzenia i platformy, które zostały wprowadzone na rynek przed tą datą, mogą pozostać w użyciu jeszcze przez jakiś czas. Jednakże wszystkie nowe produkty i usługi wprowadzane po 28 czerwca muszą już spełniać nowe standardy. Ponadto, z czasem starsze rozwiązania będą systematycznie wycofywane i zastępowane przez te zgodne z Aktem.
Dla zwykłych konsumentów oznacza to, iż w pierwszych miesiącach po wejściu w życie nowych przepisów mogą napotkać mieszankę starszych urządzeń i nowszych, dostępnych rozwiązań. W miarę upływu czasu, dostępne bankomaty, terminale płatnicze i automaty biletowe będą stawały się coraz powszechniejsze, aż w końcu całkowicie zastąpią starsze modele.
Źródło: polskiobserwator.de/Warszawa w Pigułce