ZUS ponownie przeliczy emerytury! Sprawdź, czy Twój rocznik jest na liście

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadza przełomowe rozwiązanie dla emerytów, których świadczenia zostały przyznane przed 2009 rokiem. System ponownego przeliczania emerytur może przynieść znaczące podwyżki, szczególnie dla osób, które wcześniej nie dysponowały pełną dokumentacją swoich zarobków.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Ta rewolucyjna zmiana w podejściu do kalkulacji świadczeń emerytalnych oznacza, iż choćby w przypadku braku dokumentacji ZUS przyjmuje do wyliczeń co najmniej minimalne wynagrodzenie za okresy pracy, które emeryt może potwierdzić. Co istotne, składając wniosek o przeliczenie, emeryt nie ryzykuje obniżeniem dotychczasowego świadczenia, ponieważ ZUS gwarantuje zachowanie co najmniej dotychczasowej wysokości emerytury.

Mechanizm ponownego przeliczania świadczeń wprowadza fundamentalne zmiany w systemie emerytalnym, różnicując sposób kalkulacji w zależności od tego, czy emerytura została przyznana na podstawie starych czy nowych przepisów. Od początku 2022 roku emerytury przyznane według starych zasad podlegają nowym regulacjom, które pozwalają na uwzględnienie wyłącznie okresów składkowych, które wcześniej nie były brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości świadczenia. Szczególnie korzystne rozwiązania dotyczą osób, które po przejściu na emeryturę kontynuowały pracę zawodową lub odnalazły dokumenty potwierdzające wcześniejsze zarobki, na przykład z już nieistniejących zakładów pracy.

Wprowadzenie możliwości ponownego przeliczenia emerytur może wywołać istotne skutki społeczne, wykraczające daleko poza prostą korektę wysokości świadczeń. Nowy system może przyczynić się do zmniejszenia nierówności ekonomicznych wśród emerytów, szczególnie tych, którzy z różnych przyczyn historycznych nie mogli wcześniej udokumentować wszystkich swoich okresów zatrudnienia. Dodatkowo, świadomość możliwości uzyskania wyższego świadczenia może zachęcić emerytów do aktywnego poszukiwania dawnej dokumentacji pracowniczej i nawiązywania kontaktów z archiwami państwowymi, co może prowadzić do odbudowy więzi społecznych i reaktywacji dawnych relacji zawodowych.

Proces ponownego przeliczania emerytur może również wpłynąć na funkcjonowanie systemu archiwalnego w Polsce, zwiększając zapotrzebowanie na usługi związane z poszukiwaniem i weryfikacją historycznych dokumentów pracowniczych. Może to prowadzić do modernizacji i cyfryzacji archiwów, a także do rozwoju nowych form przechowywania i udostępniania dokumentacji pracowniczej. Jednocześnie, zwiększona aktywność emerytów w poszukiwaniu dokumentacji może przyczynić się do lepszego zachowania historii polskiego rynku pracy i dokumentów związanych z zatrudnieniem z okresu transformacji ustrojowej.

System ponownego przeliczania emerytur może stanowić również istotny element w szerszej dyskusji o sprawiedliwości społecznej i międzypokoleniowej solidarności. Umożliwienie emerytom uzyskania wyższych świadczeń na podstawie faktycznych okresów pracy i zarobków, choćby jeżeli początkowo nie były one w pełni udokumentowane, pokazuje, iż system zabezpieczenia społecznego może być elastyczny i odpowiadać na rzeczywiste potrzeby obywateli. Jest to szczególnie istotne w kontekście osób, które swoją aktywność zawodową realizowały w okresie intensywnych przemian gospodarczych i społecznych, gdy dokumentacja pracownicza nie zawsze była adekwatnie zabezpieczana i przechowywana.