Związki partnerskie a sukcesja – jak zadbać o przyszłość najbliższych?
O rozmowę poprosiliśmy Hannę Samol, która na łamach naszego portalu opowiadała już o sukcesji w gospodarstwach rolnych.
– Jakie są regulacje prawne w związkach partnerskich?
– W Polsce związki partnerskie wciąż nie są prawnie uregulowane, co rodzi szereg trudności w zakresie dziedziczenia i zabezpieczenia przyszłości partnera. Brak formalizacji związku może prowadzić do poważnych problemów, zwłaszcza w sytuacji niespodziewanej śmierci jednej ze stron.
– Jakie wiążą się z tym zagrożenia ?
– Ryzyka wynikające z braku regulacji prawnej. Brak dziedziczenia z mocy prawa. Partnerzy nie są dla siebie spadkobiercami ustawowymi. W razie śmierci jednej ze stron, cały majątek przechodzi na krewnych zmarłego, a partner może zostać pominięty. Kolejny problem to dostęp do konta bankowego. Po śmierci właściciela konta jego środki są blokowane do czasu zakończenia postępowania spadkowego, co może skutkować problemami finansowymi dla pozostającego przy życiu partnera.
– A jak wygląda prawo do decyzji medycznych?
– W przypadku choroby lub wypadku partner nie ma automatycznie prawa do podejmowania decyzji medycznych czy uzyskiwania informacji o stanie zdrowia drugiej osoby.
– Istnieje ryzyko utraty wspólnego mieszkania?
– jeżeli nieruchomość należy tylko do jednego z partnerów, to po jego śmierci może trafić w ręce jego spadkobierców ustawowych, a żyjący partner może stracić dach nad głową.
– Co w przypadku niepełnoletnich dzieci?
– jeżeli w związku partnerskim są dzieci, które nie zostały formalnie uznane przez oboje partnerów, mogą pojawić się trudności związane z ich prawną opieką oraz dziedziczeniem. W przypadku śmierci biologicznego rodzica, drugi partner nie ma automatycznie praw opiekuńczych nad dzieckiem dlatego iż mogą nimi zająć się rodzice partnera.
– Jak wyglądają zobowiązania finansowe, kredyty i ochrona majątku?
– W razie śmierci jednego z partnerów niespłacone kredyty mogą obciążyć jego spadkobierców lub spowodować konieczność sprzedaży wspólnego majątku. Często kobieta zajmuje się dziećmi, nie pracuje, wtedy zostaje z niczym bez możliwości podjęcia pracy bądź bez środków finansowych na spłatę kredytu lub rodziny partnera.
– Jak zabezpieczyć siebie, partnera i dzieci?
– Na szczęście istnieją rozwiązania prawne, które pozwalają uniknąć tych problemów. Przede wszystkim to testament. Najskuteczniejszy sposób na zagwarantowanie partnerowi prawa do majątku. W testamencie można wskazać partnera jako spadkobiercę lub zapisać mu konkretne składniki majątku, np. mieszkanie, samochód czy oszczędności. Kolejne rozwiązanie to dyspozycja na wypadek śmierci do rachunku bankowego. Umożliwia partnerowi dostęp do środków zgromadzonych na koncie po śmierci jego właściciela, bez konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego.
– To jedyne możliwości ?
– Dużą rolę spełniają też pełnomocnictwa i upoważnienia. Warto sporządzić pełnomocnictwo do podejmowania decyzji medycznych oraz upoważnienie do odbioru dokumentacji medycznej. Sprawdza się także umowa partnerska. Choć nie jest to formalnie regulowana instytucja, można zawrzeć umowę, w której strony określą zasady dotyczące podziału majątku, wspólnego mieszkania czy wzajemnych zobowiązań. Można też pomyśleć o polisie. To dobra ochrona bliskich przed skutkami niespodziewanej śmierci. Świadczenie z polisy może pomów w spłacie kredytów, utrzymaniu dzieci czy zabezpieczeniu przyszłości finansowej partnera.
– Co z dziećmi po śmierci jednego z rodziców?
– Warto sporządzić testament, w którym określony zostanie przyszły opiekun niepełnoletnich dzieci na wypadek śmierci jednego z rodziców. Można także rozważyć adopcję dziecka przez drugiego partnera, jeżeli prawo na to pozwala.
– Dlaczego warto działać już teraz?
– Uniknięcie problemów związanych z sukcesją wymaga odpowiednich działań jeszcze za życia. Sporządzenie testamentu, dyspozycji do konta czy pełnomocnictw to proste kroki, które mogą oszczędzić wielu trudności prawnych i finansowych. Związki partnerskie mogą być tak samo trwałe i wartościowe jak małżeństwa, jednak bez odpowiednich dokumentów prawo nie daje im ochrony. Dlatego warto podjąć kroki, które zagwarantują bezpieczeństwo i spokój w przyszłości – zarówno sobie, jak i swojemu partnerowi.
– Na zakończenie rozmowy proszę o podanie przykładu z życia?
– Pani X kupiła na wspólny kredyt mieszkanie, cieszyła się dzieckiem, po dwóch latach wróciła do pracy. Dostała informację, iż jej partner będąc kierowcą zawodowym miał śmiertelny wypadek. Rodzina partnera nie odpuściła. Niedoszła teściowa chciała przejąć opiekę nad dzieckiem oraz zabrać dom, na który odkładali wspólnie pieniądze. Kobieta została sama z dużymi problemami.
