Komornik nie może zająć wszystkiego. Co mówi prawo?
Jeśli ktoś ma długi i wierzyciel posiada tytuł wykonawczy, sprawą może zająć się komornik. Wbrew obiegowym opiniom nie oznacza to jednak, iż funkcjonariusz może wynieść z mieszkania dowolne rzeczy albo przejąć całą wypłatę. Istnieją przepisy, które jasno określają, co podlega ochronie.
Chodzi o to, by choćby w trakcie egzekucji dłużnik i jego rodzina mieli zapewnione minimum potrzebne do życia – i żeby nie doprowadzić ich do całkowitego ubóstwa.
Ile komornik może zabrać z wypłaty?
Wysokość zajęcia wynagrodzenia zależy od rodzaju długu:
- przy alimentach komornik może zająć do 60% pensji netto,
- w przypadku innych zobowiązań – maksymalnie 50%,
- w przypadku zaliczek pieniężnych – do 75% minimalnego wynagrodzenia, ale nie więcej.
Trzeba jednak pamiętać o jednej kluczowej zasadzie: kwota odpowiadająca najniższej krajowej po odliczeniach (składki, podatki, PPK) jest wolna od zajęcia. To oznacza, iż niezależnie od długu, dłużnik musi mieć z czego żyć.
Emerytury i renty też nie są w całości do zabrania
Komornik może sięgnąć również po świadczenia z ZUS, ale i tu są limity:
- przy alimentach: do 60% świadczenia,
- w przypadku opłat za dom pomocy społecznej: do 50%,
- przy innych długach: maksymalnie 25%.
To ważne, bo dla wielu seniorów emerytura lub renta to jedyne źródło utrzymania. Dlatego prawo chroni część tych pieniędzy przed zajęciem.
Lista rzeczy, których komornik nie może zająć
Prawo jasno wskazuje, iż niektóre rzeczy nie podlegają egzekucji. Komornik nie może zabrać:
- ubrań codziennego użytku,
- podstawowych sprzętów domowych (lodówka, pralka, łóżko, kuchenka),
- jedzenia i opału na miesiąc,
- narzędzi potrzebnych do pracy,
- leków i przedmiotów niezbędnych z powodów zdrowotnych,
- dokumentów osobistych i odznaczeń,
- przedmiotów kultu religijnego,
- rzeczy potrzebnych osobie z niepełnosprawnością.
Ten katalog chroni podstawowe potrzeby, a także pozwala dłużnikowi dalej pracować czy opiekować się rodziną.
Specjalne zasady dla rolników i osób z pomocą społeczną
Jeśli ktoś prowadzi gospodarstwo rolne, komornik nie może zająć m.in.:
- podstawowego stada zwierząt,
- paszy, nasion, nawozów,
- maszyn i budynków niezbędnych do funkcjonowania gospodarstwa.
Dzięki temu rolnik może dalej pracować, a gospodarstwo nie zostaje sparaliżowane.
Pod szczególną ochroną są też świadczenia socjalne – komornik nie może zająć:
- świadczeń z pomocy społecznej,
- odszkodowań osobowych (z wyjątkiem alimentów),
- stypendiów,
- świadczeń dla kombatantów,
- świadczenia integracyjnego.
To pieniądze, które mają zabezpieczać ludzi w trudnej sytuacji, dlatego są wyjęte spod egzekucji.
Co warto sprawdzić, zanim komornik zapuka
Dłużnik ma swoje prawa. Zanim komornik przystąpi do działania, warto upewnić się:
- że dług faktycznie istnieje,
- że wierzyciel ma prawomocny tytuł wykonawczy,
- że komornik działa zgodnie z przepisami.
Jeśli zajmie coś, czego nie powinien, można złożyć skargę na jego czynności. To skuteczne narzędzie obrony.
Egzekucja to nie koniec świata. Prawo też chroni dłużnika
Choć egzekucja może być stresująca, to nie oznacza, iż dłużnik zostaje z niczym. Obowiązujące przepisy mają zapewnić mu minimum socjalne i chronić rodzinę przed całkowitym załamaniem finansowym.
Wiedza o tym, czego komornik nie może zająć, to nie tylko praktyczna pomoc – to sposób na odzyskanie poczucia kontroli i lepsze radzenie sobie z trudną sytuacją.
