Z najnowszego dorocznego raportu Health Canada wynika, iż w 2024 roku z medycznej pomocy w umieraniu (MAID) skorzystało 16.499 osób, co stanowi około 5 procent wszystkich zgonów w kraju. To wzrost o 6,9 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Od momentu legalizacji procedury w 2016 roku otrzymało ją łącznie ponad 76 tysięcy Kanadyjczyków.
Najczęściej z MAID korzystają osoby starsze oraz chorujące na nowotwory. Mediana wieku pacjentów wynosi 77,9 lat, a 63 proc. beneficjentów miało zdiagnozowaną chorobę nowotworową — najczęściej raka płuc, jelita grubego, trzustki lub nowotwory hematologiczne.
W 2024 roku 4017 osób, które złożyły wniosek o MAID, zmarło przed wykonaniem procedury. 1327 wniosków uznano za niekwalifikujące się — aby otrzymać zgodę, pacjent musi cierpieć na „ciężką i nieodwracalną chorobę”.
Kto decyduje się na MAID?
Raport pokazuje kilka wyraźnych tendencji:
- 74 proc. pacjentów korzystało wcześniej z opieki paliatywnej.
- Ponad 95 proc. przypadków dotyczyło osób, których śmierć była „rozsądnie przewidywalna”.
- 4,4 proc. stanowili pacjenci tzw. drugiej ścieżki, w której śmierć nie jest przewidywalna, ale cierpienie uznawane jest za nie do zniesienia.
W tej trzeciej grupie obowiązuje 90-dniowy okres oczekiwania i dodatkowe wymogi, w tym rozmowy z dwoma lekarzami, konsultacje specjalistyczne oraz omówienie wszystkich możliwych metod złagodzenia cierpienia.
Czy dostęp do MAID jest równy?
Health Canada podkreśla, iż dane nie wskazują na „nieproporcjonalny udział” osób o niskich dochodach lub z grup marginalizowanych. Przeciwnie — beneficjenci MAID rzadziej mieszkają w odległych regionach kraju, co może wynikać z trudniejszego dostępu do usług medycznych na terenach wiejskich.
Według organizacji Dying with Dignity dane dowodzą, iż uprawnione osoby w całej Kanadzie mają „odpowiedni dostęp” do tej formy zakończenia życia.
Wątpliwości międzynarodowe i zarzuty o luki w systemie
Komitet ONZ ds. Praw Osób Niepełnosprawnych w ubiegłym roku wyraził „głębokie zaniepokojenie” kanadyjskimi regulacjami dotyczącymi MAID, zwłaszcza w odniesieniu do pacjentów z niepełnosprawnościami. Zwrócono uwagę na sytuacje, w których osoby mogą czuć, iż nie mają realnych alternatyw.
W raporcie Health Canada odnotowano, iż 0,1 proc. beneficjentów (163 osoby) zgłosiło, iż potrzebowało, a nie otrzymało wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Z kolei 5300 pacjentów zadeklarowało, iż otrzymało potrzebne usługi.
