Czy tężnie są zdrowe? Uwaga na bakterie! Sprawdź, czy naprawdę warto tam wchodzić

Tężnie solankowe, zwane też „naturalnymi inhalatoriami”, zyskały w ostatnich latach ogromną popularność. Powstają w parkach, przy uzdrowiskach, na osiedlach, a choćby przy galeriach handlowych. Ale czy naprawdę są zdrowe? A może… właśnie tam mogą lęgnąć się bakterie groźne dla naszego zdrowia? Odpowiadamy na pytanie: czy tężnie są zdrowe i czy można się zarazić w tężni.

Co to jest tężnia solankowa?

Tężnia solankowa to konstrukcja, zwykle z drewna i gałęzi tarniny, po których spływa solanka – woda bogata w naturalne minerały. Powietrze wokół tężni jest nasycone mikrocząsteczkami jodu, bromu, wapnia, magnezu i wielu innych pierwiastków. To właśnie wdychanie tego powietrza ma przynosić korzyści zdrowotne.

Tężnie a zdrowie – czy rzeczywiście pomagają?

Korzyści z przebywania w tężni:

• oczyszczanie dróg oddechowych,

• nawilżenie błon śluzowych,

• łagodzenie objawów astmy, alergii, zapalenia zatok,

• działanie antybakteryjne i przeciwzapalne,

• obniżenie poziomu stresu i lepszy sen,

• wzmocnienie odporności organizmu.

Inhalacje solankowe są polecane przez wielu pulmonologów jako forma naturalnej terapii wspomagającej. Ale… czy każda tężnia działa tak samo dobrze i bezpiecznie?

Czy można się zarazić w tężni?

To pytanie zadaje sobie coraz więcej osób. I słusznie. Bo choć tężnie kojarzą się ze zdrowiem, mogą też – w niektórych przypadkach – stać się źródłem chorób.

Potencjalne zagrożenia:

• bakterie Legionella pneumophila – wywołujące tzw. legionellozę, czyli groźne zapalenie płuc;

• grzyby pleśniowe – mogące powodować reakcje alergiczne, zwłaszcza u dzieci i seniorów;

• glony i sinice – rozwijające się w zalegającej solance;

• bakterie fekalne – gdy do solanki dostają się zanieczyszczenia z zewnątrz (np. z ptasich odchodów);

• drobnoustroje przenoszone drogą kropelkową – szczególnie jeżeli wokół tężni gromadzi się tłum ludzi, a miejsce nie jest regularnie dezynfekowane.

Bakterie w tężniach – fakty i mity

Choć sama solanka ma adekwatności antybakteryjne, to jednak:

• woda stojąca i nieodświeżana sprzyja rozwojowi drobnoustrojów,

• tarnina i drewno zatrzymują osady, które mogą być siedliskiem bakterii i grzybów,

• niewłaściwa konserwacja tężni to prosta droga do zagrożenia epidemiologicznego.

Mit: „Solanka wszystko zabija”

To tylko częściowo prawda. Stężenie solanki, temperatura otoczenia, a także częstotliwość wymiany wody mają ogromne znaczenie. W zaniedbanej tężni solanka nie „zabija” wszystkiego. Wręcz przeciwnie – może sama stać się siedliskiem życia mikrobiologicznego.

Jak rozpoznać bezpieczną tężnię?

Zanim usiądziesz przy tężni i zrobisz głęboki wdech, zrób szybki rekonesans:

1. Czy solanka jest przejrzysta?

Mętna, zielonkawa lub o dziwnym zapachu – to znak ostrzegawczy.

2. Czy widzisz glony lub osady na konstrukcji?

Zielony nalot, pleśń, śliskie powierzchnie? Lepiej nie wchodź.

3. Czy obiekt jest czysty i zadbany?

Kosze, ławki, chodniki – jeżeli otoczenie tężni jest brudne, to sama tężnia też raczej nie będzie w idealnym stanie.

4. Czy obiekt informuje o przeglądach sanitarnych lub analizach wody?

Profesjonalne tężnie (np. w uzdrowiskach) regularnie publikują wyniki badań solanki.

Dla kogo tężnie mogą być szkodliwe?

Choć tężnie są promowane jako miejsca zdrowia i relaksu, nie każdemu służą.

Osoby, które powinny zachować ostrożność:

• osoby z osłabionym układem odpornościowym (np. po chemioterapii),

• osoby z chorobami płuc w zaawansowanym stadium,

• kobiety w ciąży (szczególnie w I trymestrze),

• osoby uczulone na jod, brom lub inne minerały w solance,

• dzieci poniżej 1. roku życia – układ oddechowy maluchów jest bardzo wrażliwy.

Co mówią eksperci?

Wielu lekarzy podkreśla, iż tężnie mają sens wtedy, gdy są odpowiednio konserwowane i przestrzegają norm sanitarnych.

„Regularne badanie mikrobiologiczne solanki i konstrukcji tężni to absolutna podstawa. Zaniedbane tężnie to ryzyko – zwłaszcza w dobie zwiększonej liczby infekcji dróg oddechowych” – mówi dr hab. n. med. Tomasz Lipiec, pulmonolog z Krakowa.

Jak często dezynfekuje się tężnie?

W Polsce nie ma ogólnokrajowych, obowiązkowych norm dotyczących utrzymania tężni. To oznacza, iż wszystko zależy od:

• właściciela obiektu (gmina, prywatna firma, uzdrowisko),

• częstotliwości kontroli sanepidu,

• budżetu przeznaczonego na konserwację.

W niektórych miejscowościach (np. Ciechocinek, Inowrocław) standardy są bardzo wysokie. W innych – tężnie mogą być bardziej dekoracją niż miejscem wspierającym zdrowie.

Czy inhalacje solankowe można robić w domu?

Tak! jeżeli obawiasz się bakterii w tężni, możesz skorzystać z:

• domowych inhalatorów solankowych (nebulizatorów),

• dyfuzorów powietrza z solą himalajską,

• lamp solnych,

• a nawet… kąpieli w solance (do kupienia w aptece lub sklepie zdrowotnym).

To dobra alternatywa, szczególnie w okresie infekcji lub gdy dostęp do bezpiecznej tężni jest ograniczony.

Tężnia tężni nierówna – podsumowanie

Czy tężnie są zdrowe?

Tak – ale tylko wtedy, gdy są odpowiednio utrzymane i regularnie dezynfekowane.

Czy można się zarazić w tężni?

Tak – jeżeli solanka jest zanieczyszczona, obiekt nie jest czyszczony, a bakterie mają idealne warunki do rozwoju.

Co możesz zrobić jako użytkownik?

Wybieraj tężnie w uzdrowiskach lub objęte nadzorem sanepidu
Unikaj przebywania w tężni, jeżeli widzisz glony, osady lub czujesz dziwny zapach
Nie wchodź do tężni z dzieckiem, które ma mniej niż rok
Zrezygnuj z wizyty, jeżeli jesteś przeziębiony, masz gorączkę lub infekcję
Po powrocie z tężni umyj ręce – szczególnie przed jedzeniem

• Coś dziwnego dzieje się na polskim niebie. Ptaki odlatują wyjątkowo wcześnie – co to oznacza?
• Świnoujście – Wieczór uwielbienia