Czym są i jaką funkcję pełnią zabezpieczenia przeciwprzepięciowe?

Nasze domy i biura pełne są sprzętów elektronicznych. Komputery, telewizory, lodówki, pralki – wszystkie te urządzenia wpływają na komfort codziennego życia i wymagają ochrony przed niebezpiecznymi zjawiskami, takimi jak przepięcia. Jednym z najważniejszych sposobów zabezpieczenia urządzeń elektronicznych jest stosowanie ochronników przeciwprzepięciowych. Czym dokładnie są i dlaczego warto zainwestować w ich montaż? Odpowiadamy!

Przepięcia – co to takiego?

Zanim przejdziemy do omówienia zabezpieczeń, warto zrozumieć, czym adekwatnie są przepięcia. Najprościej mówiąc, przepięcie to nagły, krótkotrwały wzrost napięcia w sieci elektrycznej, który może uszkodzić podłączone do niej urządzenia. zwykle są to wartości przekraczające normalne napięcie sieciowe (230 V w Polsce) i mogą one mieć różne źródła.

Jednym z najczęstszych powodów przepięć są wyładowania atmosferyczne. Uderzenie pioruna w linię energetyczną lub blisko domu może spowodować gwałtowny skok napięcia, który błyskawicznie uszkodzi sprzęt elektroniczny. Innym źródłem przepięć są nagłe zmiany w sieci elektrycznej – np. wyłączenie lub włączenie dużych maszyn w okolicy, awarie sieci czy zakłócenia wynikające z nagłych zmian w dostarczaniu energii. Bez względu na przyczynę, przepięcia mogą być niezwykle niebezpieczne i kosztowne, jeżeli nie zastosujemy odpowiednich środków ochronnych.

Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe – jak działają?

Zabezpieczeniami przeciwprzepięciowymi nazywamy urządzenia, które mają za zadanie chronić sprzęt elektryczny przed skutkami gwałtownych wzrostów napięcia. Ich działanie polega na „odprowadzaniu” nadmiaru energii do ziemi lub ograniczeniu przepływu prądu, zanim osiągnie on poziom, który mógłby uszkodzić urządzenia.

Najczęściej spotykane są trzy rodzaje zabezpieczeń przeciwprzepięciowych: ochronniki typu 1, 2 i 3.

• Ochronniki typu 1 – to podstawowa ochrona przed bezpośrednimi skutkami wyładowań atmosferycznych. Montuje się je zwykle w rozdzielniach budynków, aby zabezpieczyć całą instalację elektryczną przed przepięciami powstałymi wskutek uderzenia pioruna w linie zasilające.
• Ochronniki typu 2 – zapewniają ochronę na dalszych etapach instalacji. Chronią wewnętrzne przewody i podłączone urządzenia, a ich zadaniem jest zatrzymanie przepięć, które nie zostały wyeliminowane przez ochronniki typu 1.
• Ochronniki typu 3 – stosuje się je tuż przed sprzętem, który chcemy chronić, np. przed komputerami czy telewizorami. Są to często listwy zasilające z wbudowanymi zabezpieczeniami, które oferują dodatkowy poziom ochrony przed przepięciami.

Dlaczego warto zainwestować w ochronę przeciwprzepięciową?

Na pierwszy rzut oka, przepięcia mogą wydawać się czymś rzadkim i mało prawdopodobnym. W rzeczywistości jednak ryzyko jest znacznie większe. choćby jeżeli piorun nie uderzy bezpośrednio w budynek, mogą wystąpić przepięcia wtórne, które również uszkadzają sprzęt elektroniczny. Ponadto wszelkie zakłócenia w sieci elektrycznej to również realne zagrożenie dla naszych urządzeń.

Gdzie montować zabezpieczenia przeciwprzepięciowe?

Właściwe zabezpieczenie wymaga montażu ochronników w kilku strategicznych punktach instalacji elektrycznej. Ochronniki typu 1 montuje się w rozdzielniach elektrycznych budynków – to tam zaczyna się ochrona całej instalacji. Typ 2 umieszcza się w podrozdzielniach, a typ 3, jak wspomniano wcześniej, tuż przed urządzeniami końcowymi.

Pamiętaj, iż sama listwa zasilająca z ochroną przeciwprzepięciową, choć może być pomocna, nie zastąpi ochronników wyższych typów. Warto więc zainwestować w kompleksowy system ochrony przepięciowej, aby zapewnić sobie pełne bezpieczeństwo.