1 dzień temu
W świecie pełnym sprzecznych informacji coraz trudniej jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie: czy dieta roślinna to naprawdę dobry wybór. Zastanawiają się nad tym nie tylko konsumenci, ale również specjaliści zajmujący się zdrowiem publicznym i naukowcy, którzy 12 i 13 czerwca 2025r. spotkali się w Białymstoku podczas 4. Międzynarodowej Konferencji „Dilemmas of Human Nutrition Science – Today and Tomorrow” (pl. Dylematy nauki o żywieniu człowieka – dziś i jutro). Prelegenci mówią wspólnym głosem: dieta roślinna może przynosić wiele korzyści, ale tylko pod warunkiem, iż jest dobrze zaplanowana i oparta na wysokiej jakości produktach. Nie można też pomijać potencjalnych zagrożeń – szczególnie w przypadku dzieci, osób starszych i kobiet w ciąży, dla których składniki odżywcze zawarte w mięsie – takie jak proteiny czy witamina B12 – są trudne do zastąpienia.
Czwarta edycja – i kolejne ważne pytania
To już czwarta edycja konferencji, która odbywa się cyklicznie co dwa lata. Wcześniejsze spotkania miały miejsce w Olsztynie, Warszawie i Poznaniu, a tematyka koncentrowała się m.in. na diecie osób starszych, zdrowiu kobiet i żywieniu osób chorujących na nowotwory. Tegoroczna edycja konferencji, organizowana przez Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych, odbywa się pod hasłem: „Plant diet – benefits and risks” (pl. Dieta roślinna – korzyści i zagrożenia). Jak podkreślają organizatorzy, konferencja ma nie tylko wymiar naukowy, ale również edukacyjny.
Ważna jest edukacja oddolna – mówi prof. Socha. Uczymy dzieci i młodzież, kształtujemy nawyki, organizujemy studia podyplomowe dla nauczycieli. Ale równocześnie potrzebujemy działań na poziomie producentów – by żywność, która trafia na nasze stoły była przede wszystkim wysokiej jakości.
W wydarzeniu biorą udział naukowcy z ponad 10 ośrodków akademickich – m.in. z Turcji, Chorwacji, Słowenii, Wielkiej Brytanii – oraz około 100 uczestników z całej Polski.
Wśród najważniejszych tematów tegorocznej konferencji znalazły się m.in. kwestie nierówności zdrowotnych związanych z dietą – prof. Alexandra Johnstone podkreślała, jak ważne jest wspieranie zrównoważonego żywienia dostępnego dla wszystkich grup społecznych. Eksperci tacy jak prof. Kazim Sahin czy prof. Irena Keser analizowali wpływ fitozwiązków na stres oksydacyjny oraz wyzwania związane z dietą roślinną u osób starszych. Z kolei prof. Miroslav Haban i prof. Marko Obranović zwrócili uwagę na potencjał roślin leczniczych oraz bioaktywnych olejów, takich jak olej z nasion granatu, w profilaktyce chorób przewlekłych. Poruszano również bardzo praktyczne problemy, m.in. jakość diety osób z chorobą Alzheimera, wpływ roślinnych produktów na stres oksydacyjny u pacjentów z zaćmą czy ryzyko niedoborów żelaza i kadmu w popularnych dietach pudełkowych i suplementach.
Dieta wege? “Tak, ale…”
Dieta roślinna to kierunek zdecydowanie korzystny, bo wciąż spożywamy za mało warzyw, owoców czy błonnika – podkreśla prof. Katarzyna Socha, Prorektor ds. rozwoju i współpracy z otoczeniem gospodarczym Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, współorganizatorka konferencji. Ale warto też mówić o potencjalnych ryzykach – szczególnie wtedy, gdy ten model odżywiania wprowadzany jest bez odpowiedniej wiedzy.
Wśród młodych ludzi wybór diety wegańskiej coraz częściej wynika z mody lub przekonań etycznych. Choć wiele osób podchodzi do tego świadomie i posiada odpowiednią wiedzę, nie brakuje też tych, którzy eliminują produkty odzwierzęce bez znajomości zasad prawidłowego bilansowania posiłków. Jak podkreśla prof. Katarzyna Socha, niewłaściwie prowadzona dieta roślinna może skutkować poważnymi niedoborami, m.in. witaminy B12, żelaza, pełnowartościowego białka czy kwasów omega-3.
Dieta roślinna – korzyści i zagrożenia pod lupą ekspertów podczas międzynarodowej konferencji na UMB
Warto wiedzieć, jak dietę roślinną prowadzić, żeby była bezpieczna i pełnowartościowa – dodaje Profesor. Na szczęście w produktach roślinnych mamy też wiele dobroczynnych substancji – jak polifenole o działaniu przeciwzapalnym i przeciwnowotworowym. Najważniejsza jest jednak jakość tej żywności, dlatego do tej dyskusji zaprosiliśmy również producentów.
Konferencja staje się istotnym głosem w debacie publicznej o tym, jak skutecznie łączyć badaczy z producentami żywności, a wyniki badań z edukacją zdrowotną społeczeństwa. Bo pytanie „dieta wege – tak czy nie?” nie powinno zamykać rozmowy, ale być jej świadomym początkiem.
Źródło: UMB
