Dlaczego nie święto zmarłych? Komu to przeszkadzało? Z dziadami w tle

W naszej kulturze pamięć o zmarłych to coś więcej niż religijne święto tylko dla katolików. To głęboka, ludzka potrzeba, by pamiętać, kochać i szanować tych, którzy odeszli – bez względu na wyznanie czy przekonania.

Dlatego tak zaskakuje i czasem irytuje, iż mamy „Dzień Wszystkich Świętych”, a nie po prostu Święto Zmarłych. Bo niektórzy jakby zapomnieli, iż nie wszyscy mają swoich świętych – mają za to swoich bliskich, tych, którzy przeszli na drugą stronę, ale są w ich sercach i wspomnieniach.

Warto też przypomnieć sobie tradycję, która jest znacznie starsza i nie tylko religijna – Dziady. To właśnie one są pierwotnym, ludowym hołdem dla zmarłych. Dziady to moment, kiedy świat żywych i umarłych łączy się, kiedy wspomnienia i modlitwa zyskują formę prawdziwego spotkania. To nie mistyfikacja, to nasza kultura zakorzeniona w tęsknocie, szacunku, a czasem i odrobinie strachu przed tym, co niewidzialne. Dziady to znacznie więcej niż tylko rytuał – to manifestacja pamięci o tym, iż zmarli są i chcą być obecni.

Czemu więc nie może być po prostu Święto Zmarłych? Może przeszkadza to tym, którzy wolą trzymać tę pamięć na dystans albo spuszczać ją pod dywan nowoczesności? Albo tym, którzy uważają, iż religia jest jedynym uprawnionym wyznacznikiem pamięci. Ale pamięć i szacunek nie mają granic wyznaniowych ani ideologicznych. To nasze wspólne dziedzictwo. I to właśnie ono nie pozwala zapomnieć.

Znicz zapalony pod krzyżem, modlitwa w kościele, wiązanka na grobie, czy tylko cicha myśl – wszystko ma sens, jeżeli wiąże się z prawdziwym uczuciem. Bo pamięć to nie tylko tradycja, to życie w sercu tych, którzy zostali.

Więc następnym razem, gdy ktoś powie, iż „to niekatolickie” albo „to przeszkadza”, zapytajmy: czy ty w ogóle pamiętasz, co oznacza pamięć? Czy potrafisz zatrzymać się choć na chwilę i pomyśleć o tych, którzy byli z nami? Bo bez pamięci choćby my sami jesteśmy tylko chwilą.

Na szczęście mamy Dziady i Święto Zmarłych – dwa różne sposoby na to samo: by pamiętać, by kochać, by nie pozwolić, żeby pamięć o bliskich zgasła jak zapalony znicz. I to nikt nam nie odbierze.

Fot. melonik