Dzisiaj, przypada 250 rocznica oddania do użytku Kanału Bydgoskiego

Dzisiaj, 14 września 2024 roku przypada 250 rocznica oddania do użytku Kanału Bydgoskiego. Kanał Bydgoski to najstarszy w Polsce działający kanał żeglowny, wpisany do rejestru zabytków w 2005 r. Obszar, przez który przebiega, już w XV w. służył jako połączenie handlowe z zachodem Europy. W przeszłości, płynące Notecią i Brdą galary, szkuty i dubasy wciągano na koła i przetaczano z jednej rzeki do drugiej.

Kanał powstał w latach 1772-1774. Jego budowa trwała zaledwie 18 miesięcy. Roboty rozpoczęto wiosną 1773. Na miejsce sprowadzono 8 tysięcy robotników z Meklemburgii, Turyngii, Saksonii, Dessau oraz Czech. Po roku prac wszystkie śluzy były już gotowe. Oficjalne otwarcie kanału miało miejsce 14 czerwca 1774, ruch zapoczątkowano 14 września 1774, ale do 1775 prowadzono jeszcze prace przy umacnianiu śluz i pogłębianiu. Przy jego budowie zmarło 2000 osób. Początkowo mierzył 26,6 km długości oraz składał się z 9 śluz o konstrukcji drewniano-gliniastej. Ten rodzaj budulca nie zdał jednak egzaminu i szybko, bo już na początku XIX w., rozpoczęto przekształcanie śluz na kamienno-ceglane, które zachowały się do dziś. Przebudowa Kanału Bydgoskiego prowadzona w latach 1908-1915, wytyczyła jego ostateczny przebieg – oddano do użytku krótszą odnogę łączącą go z Brdą, a liczba śluz uległa zmniejszeniu do sześciu. Najstarszy, wyłączony z użytku odcinek kanału, nosi przydomek „Stary” i otoczony przez rozległe planty, w tej chwili stanowi atrakcję turystyczną Bydgoszczy.

Aktualnie Kanał Bydgoski liczy 24,5 km i jest jedyną sztuczną arterią łączącą dwie największe polskie rzeki – Wisłę i Odrę. Zaliczany do żeglownych dróg wodnych II klasy, dzieli się na 6 odcinków rozgraniczonych 6 śluzami. Rozpoczyna się w Bydgoszczy na 14,4 km drogi wodnej Warta-Odra, a kończy na km 38,9 w Nakle nad Notecią. Od strony zachodniej jest prawym dopływem Noteci, a od wschodniej prawym dopływem Brdy. Zasilany jest wodami Noteci, pobieranymi przez połączony z nim na odcinku szczytowym Kanał Górnonotecki.

Kierunek płynięcia od Bydgoszczy do Nakła nad Notecią traktowany jest z góry w dół. Prąd jest ledwo wyczuwalny, chociaż spadki na śluzach są stosunkowo duże: od 1,9 m do ponad 7,5 m. Co kilka kilometrów na prawym brzegu (PB) widoczne są słupy z kilometrażem Drogi Wodnej Wisła-Odra.

Na Kanale Bydgoskim działa 6 śluz, na: 14,8 km – Okole, 15,97 km – Czyżkówko, 20,0 km – Prądy, 20,97 km – Osowa Góra, 37,2 km – Józefinki, 38,9 km – Nakło Wschód. Wszystkie śluzy mają takie same wymiary: 57,4 m długości i 9,6 m szerokości.

Redakcja