3 godzin temu
W 2023 r. z obszaru gminy Skoczów usunięto zaledwie około 200 metrów kwadratowych azbestu. W praktyce to jeden dach. W takim tempie spod Kaplicówki azbest zniknie za… 184 lata. To jedna z konkluzji raportu z realizacji programu ochrony środowiska dla gminy Skoczów w latach 2023-2026 z perspektywą do roku 2030.
Dyskusja na ten temat była jednym z tematów październikowej sesji Rady Miejskiej Skoczowa. Dokument omówiła Agnieszka Chylak z firmy Eko-Team Konsulting, która przygotowała opracowanie.
Azbest to ogólna nazwa grupy włóknistych minerałów pochodzenia naturalnego, które występują w przyrodzie w postaci cienkich, elastycznych włókien. Charakteryzują się one dużą odpornością na wysoką temperaturę, działanie chemikaliów i ścieranie, a także dobrą izolacyjnością cieplną i akustyczną. Dzięki tym adekwatnościom azbest był przez dziesięciolecia szeroko wykorzystywany w przemyśle i budownictwie – m.in. do produkcji płyt dachowych i elewacyjnych (tzw. eternitu), ale także rur wodociągowych, uszczelek, przewodów kominowych, materiałów ognioodpornych i izolacyjnych.
A dlaczego azbest jest niebezpieczny? Ponieważ jest silnie rakotwórczy. Podczas kruszenia, cięcia lub starzenia się wyrobów azbestowych do powietrza uwalniają się mikroskopijne włókna. Przy wdychaniu mogą się one osadzać w płucach i po wielu latach prowadzić do groźnych chorób, takich jak m.in. pylica azbestowa (tzw. azbestoza) czy rak płuc. Z tego powodu stosowanie azbestu zostało w Polsce całkowicie zakazane w 1997 r., a w tej chwili trwa ogólnokrajowy program jego usuwania.
Podobny dokument obowiązuje w województwie śląskim, oba zaś zakładają, iż cały azbest zniknie z obszaru Polski do 2032 r. Tyle iż jeżeli posiadamy jeszcze np. dach pokryty eternitem, nie wolno go samodzielnie zrywać ani łamać, za to należy zgłosić chęć jego usunięcia gminie. Prace te powinny bowiem wykonywać specjalistyczne firmy z odpowiednimi uprawnieniami. Ponadto gminy pomagają uzyskać dofinansowanie na utylizację. Dzięki samorządom, a także Narodowemu i Wojewódzkim Funduszom Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pieniądze można dostać na demontaż, transport i unieszkodliwienie wszelkich odpadów zawierających azbest.
– Niestety mam wrażenie, iż w Skoczowie doszliście państwo do ściany – stwierdziła na październikowej sesji Rady Miejskiej Agnieszka Chylak.
Na dowód przedstawiła liczby i tak, o ile jeszcze w 2021 r. w gminie Skoczów usunięto 1431 metrów kwadratowych azbestu, to w 2022 r. były to już 444 metry, a w 2023 r. tylko 200 metrów (w 2024 – 285 metrów). W praktyce więc – mimo dofinansowania, jakie oferuje samorząd – usuwanie azbestu stanęło w miejscu. – Myślę, iż mieszkańcy, którzy mieli pieniądze na nowe pokrycie dachowe po prostu pozbyli się już azbestu. Natomiast pozostały przysłowiowe „starowinki”. Seniorzy, którzy muszą się zastanawiać czy wykupić leki w aptece, kupić opał na zimę czy wymieniać dach, który wcale jeszcze nie przecieka – tłumaczyła Agnieszka Chylak, dodając, iż jej zdaniem problem dotyczy przede wszystkim budynków, w których mieszkają seniorzy.
– W państwa gminie do końca 2024 roku usunięto raptem 193 tony azbestu. Natomiast wedle przeprowadzonej inwentaryzacji pozostały jeszcze 553 tony azbestu, czyli około 75 procent tego, co pierwotnie szacowano – mówiła specjalistka, dodając, iż jeżeli co roku będzie znikało zaledwie 200 metrów kwadratowych poryć azbestowych, potrzeba 184 lat, żeby azbest znikł spod Kaplicówki całkowicie.
– Nie potrafię jednak wskazać lekarstwa na tę sytuację, ponieważ bez względu na to, jak dużą dotację uchwalicie państwo – choćby jeżeli będzie sto procent kosztów usunięcia azbestu – przez cały czas pozostanie koszt nowego pokrycia dachowego. A ta inwestycja to choćby czterokrotność kwoty utylizacji starego dachu. W związku z tym może warto się zastanowić nad ponownym przeprowadzeniem inwentaryzacji. Pytanie bowiem, czy w gminie Skoczów naprawdę zalega przez cały czas 553 ton azbestu. Być może część mieszkańców usunęła go we własnym zakresie i może się okazać, iż zamiast 553 ton macie już tylko 400 ton azbestu – zastanawiała się Agnieszka Chylak.
.jpg)
