Endometrioza jest przewlekłą chorobą, która dotyka około 10% kobiet na całym świecie, a mimo to pozostaje jednym z mniej znanych schorzeń ginekologicznych. Dolegliwości związane z endometriozą mogą znacząco obniżać jakość życia kobiet, a diagnostyka i leczenie tego schorzenia przez cały czas stanowią wyzwanie.
Czym jest endometrioza?
Endometrioza to stan, w którym tkanka podobna do endometrium – błony śluzowej macicy – rozwija się poza macicą. Może ona osadzać się w różnych miejscach organizmu, najczęściej w obrębie jamy brzusznej, takich jak jajniki, jajowody, jelita czy otrzewna. Zmiany te zachowują się podobnie do endometrium, czyli reagują na cykl menstruacyjny. W czasie miesiączki dochodzi do ich złuszczania, co powoduje stany zapalne, bliznowacenie i powstawanie zrostów.
Chociaż endometrioza może pojawić się u każdej kobiety w wieku rozrodczym, ryzyko jest wyższe u osób, które mają krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra) cierpiących na tę chorobę. Przyczyny endometriozy są złożone i nie do końca poznane, jednak uważa się, iż może to być efekt kombinacji czynników genetycznych, hormonalnych i immunologicznych.
Objawy endometriozy
Najbardziej typowym objawem endometriozy jest silny ból, który może nasilać się podczas miesiączki (dysmenorrhea), a także w trakcie stosunku płciowego (dyspareunia). Inne objawy obejmują:
- Ból w dolnej części brzucha lub okolicy miednicy niezwiązany z miesiączką
- Nadmierne krwawienie podczas miesiączki lub plamienia między cyklami
- Problemy z płodnością
- Zmęczenie, biegunka, zaparcia, nudności, szczególnie w okresie menstruacyjnym
Stopień nasilenia objawów nie zawsze koreluje z rozmiarem zmian endometrialnych – u niektórych kobiet małe zmiany mogą wywoływać silne dolegliwości bólowe, podczas gdy inne, mające rozległe ogniska endometriozy, mogą mieć jedynie łagodne objawy lub nie mieć ich wcale.
Diagnostyka endometriozy
Diagnoza endometriozy jest często opóźniona, a średni czas od pojawienia się pierwszych objawów do rozpoznania może wynosić choćby kilka lat. Powodem tego jest fakt, iż objawy są często mylone z innymi chorobami, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS) czy zapalenie miednicy mniejszej.
Podstawowym narzędziem diagnostycznym jest wywiad medyczny, badanie ginekologiczne oraz badania obrazowe, takie jak ultrasonografia (USG) czy rezonans magnetyczny (MRI). Ostatecznym potwierdzeniem endometriozy jest jednak laparoskopia, czyli minimalnie inwazyjna procedura chirurgiczna, podczas której można bezpośrednio zobaczyć zmiany i pobrać próbki do badania histopatologicznego.
Leczenie endometriozy
Leczenie endometriozy zależy od nasilenia objawów, wieku pacjentki, planów dotyczących macierzyństwa oraz lokalizacji zmian. Główne metody leczenia obejmują:
- Farmakoterapia: Leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), są często stosowane w celu łagodzenia bólu. W leczeniu hormonalnym stosuje się doustne środki antykoncepcyjne, progesterony, analogi GnRH, które mają na celu zahamowanie wzrostu tkanki endometrialnej.
- Leczenie chirurgiczne: W przypadkach, gdy farmakoterapia nie przynosi wystarczającej ulgi, stosuje się leczenie operacyjne. Podczas laparoskopii usuwa się ogniska endometriozy, zrosty oraz torbiele. Czasami, w ciężkich przypadkach, konieczna jest histerektomia (usunięcie macicy).
- Wsparcie psychologiczne: Endometrioza może znacząco wpływać na zdrowie psychiczne kobiety, prowadząc do depresji czy lęków. Wsparcie psychologiczne i terapeutyczne jest istotnym elementem holistycznego leczenia.
Endometrioza a płodność
Endometrioza jest jedną z głównych przyczyn niepłodności u kobiet. Uważa się, iż choćby 30-50% kobiet z tym schorzeniem może mieć trudności z zajściem w ciążę. Tkanka endometrialna, rozwijająca się poza macicą, może uszkadzać jajniki i jajowody, co utrudnia zapłodnienie. Jednak wiele kobiet z endometriozą udaje się zajść w ciążę, często przy wsparciu technologii wspomaganego rozrodu, takich jak inseminacja czy zapłodnienie in vitro (IVF).
Życie z endometriozą
Endometrioza to nieuleczalna choroba, ale dzięki odpowiedniemu leczeniu można skutecznie zarządzać jej objawami. najważniejsze znaczenie ma wczesna diagnoza oraz indywidualne podejście do pacjentki, uwzględniające nie tylko leczenie farmakologiczne czy chirurgiczne, ale także wsparcie emocjonalne i edukację na temat choroby. Choroba ta jest coraz bardziej rozpoznawalna, a świadomość społeczna rośnie, co daje nadzieję na lepszą przyszłość dla kobiet cierpiących na endometriozę.
Endometrioza, mimo iż pozostaje często „niewidzialna” dla otoczenia, niesie ze sobą duże obciążenie fizyczne i emocjonalne. Warto pamiętać, iż otwartość na rozmowę o chorobie oraz zrozumienie ze strony bliskich mogą znacząco wpłynąć na komfort życia pacjentek.
- Dziękujemy, iż przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. jeżeli chcesz być na bieżąco z informacjami, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
- Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.
Zdjęcie: Pixabay
