Gruszecka-Spychała: „Obywatele są mądrzejsi, niż wydaje się władzy”

– W moim przekonaniu zarówno mieszkańcy małych ośrodków, jak i wielkich miast wiedzą lepiej niż posłowie, czy chcą zaufać prezydentowi, wójtowi czy burmistrzowi, przedłużając jego mandat czy nie – mówi w wywiadzie dla Gazety Bałtyckiej Katarzyna Gruszecka-Spychała – Wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki, z którą rozmawiał Bronisław Waśniewski-Ciechorski.

Wkrótce wybory samorządowe. Jaki będzie ich wynik?
Dokładnie taki, jakiego chcą mieszkańcy.

Przejdźmy więc do spraw miejskich. Jak będzie się rozwijać Gdynia w tym roku?
Kierunki i cele strategiczne dotyczące rozwoju miasta w 2024 roku zawarte są w dokumentach takich jak m.in. Strategia Rozwoju Miasta Gdyni 2030, Strategia rozwoju elektromobilności Gminy Miasta Gdyni do roku 2035 i Plan adaptacji miasta Gdyni do zmian klimatu do roku 2030.

W 2024 będziemy konsekwentnie pracować nad podnoszeniem jakości życia mieszkańców, wzmacniać więzi społeczne i wielopokoleniowe gdyńskiej wspólnoty, aktywizować lokalne społeczności tak, aby brały udział w podejmowaniu decyzji w kwestiach bezpośrednio ich dotyczących, a także angażowały się w życie miejskie. Postawimy na zwiększenie dostępności usług w dzielnicach, sprawność systemu komunikacyjnego i zdrowe środowisko. Będziemy przez cały czas wspierać rozwój „zielonej i niebieskiej gospodarki” i budować ofertę edukacyjną promującą innowacyjne, przedsiębiorcze i otwarte postawy wśród uczniów, studentów i pracowników gdyńskiego sektora edukacji.

Jaki inwestycje planujecie?
Najważniejszymi inwestycjami zaplanowanymi na ten rok będą:
• rozbudowa ul. Chwarznieńskiej oraz budowa ścieżki rowerowej w ul. Rolniczej,
• budowa wiaduktu drogowego w ciągu ul. Puckiej,
• przebudowa ul. Unruga, od ul. Kwiatkowskiego do ul. Bosmańskiej,
• utworzenie Centrum Nowoczesnego Seniora,
• budowa sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej nr 20,
• budowa basenu Chwarzno-Wiczlino,
• budowa zbiorników retencyjnych na rzece Kaczej wraz z drogą dojazdową do Góry Donas.

Jakie rewitalizacje będę przeprowadzone w przestrzeni miejskiej w 2024 roku?
W planach na najbliższe miesiące jest dokończenie m.in. rozbiórki baraków przy ul. Dickmana oraz montaż oświetlenia i monitoringu otoczenia budynku przy ul. Widnej 8, gdzie mieszczą się Spot Młodorośli oraz Miejski Klub Seniora Witomino. Planowane są też działania z mieszkańcami, m.in. w ramach konsultacji społecznych oraz spotkania tematyczne w centrach sąsiedzkich Przystań. Większość działań rewitalizacyjnych przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji została bowiem zakończona w 2023 roku lub w poprzednich latach.

W 2024 roku dokument zostanie zaktualizowany, a wraz z nim wyznaczone zostaną nowe potrzeby i kierunki zmian na obszarach rewitalizowanych. Będzie to więc czas analizowania dotychczasowych działań, planowania i projektowania kolejnych inwestycji oraz aplikowania o środki na ich realizację.

Czy będą realizowane takie inwestycje jak Park Centralny otwarty w 2023 roku?
Drugiego Parku Centralnego w Gdyni nie wybudujemy, ale jeżeli chodzi o tereny zielone i udostępnianie ich mieszkańcom, planujemy realizację zbiorników retencyjnych na rzece Kaczej oraz drogi dojazdowej do góry Donas. Oba miejsca to piękne tereny, z których część gdynian, szczególnie tych, którzy mieszkają na Witominie czy Karwinach już korzysta. Po realizacji inwestycji, będą one łatwiej dostępne i z pewnością staną się miejscem spotkań i rekreacji.

Jakie są plany miasta ws. rewitalizacji Pl. Konstytucji?
Opracowaliśmy koncepcję przebudowy placu Konstytucji, która poprawi funkcjonalność i wizerunek węzła transportowego Gdynia Główna. Plac Konstytucji to wizytówka miasta – jedno z pierwszych miejsc, jakie widzą przyjezdni. Jest też intensywnie użytkowany przez mieszkańców. Urodę powinien łączyć z doskonałą funkcjonalnością. w tej chwili teren jest mocno zdominowany przez układ drogowy i ruch samochodowy o charakterze tranzytowym. Celem projektu, a następnie przebudowy jest poprawa atrakcyjności przestrzeni, zachęcenie do korzystania z niej przez pieszych i rowerzystów, przybliżenie do dworca i do siebie nawzajem przystanków transportu miejskiego. Główne dążenie to dalsza poprawa integracji transportu zbiorowego oraz ochrona przestrzeni przed nadmiernym ruchem pojazdów

Co będzie obejmować ta rewitalizacja?
W projekcie ujęta zostanie przebudowa placu Konstytucji wraz z wlotami przyległych ulic: Dworcową, Janka Wiśniewskiego i Jana z Kolna. Planowana jest zmiana układu geometrycznego i przekroju dróg zbiegających się na placu Konstytucji, zmniejszenie powierzchni skrzyżowania ulic: plac Konstytucji, Wójta Radtkego, Janka Wiśniewskiego, a także zmiana docelowej organizacji ruchu na przebudowywanym obszarze, szczególnie w obrębie placu Konstytucji. Ma ona ukierunkować główny ruch samochodowy w ulice Jana z Kolna i Wójta Radkego i jednocześnie zapewnić komfortowy dojazd do węzła komunikacją miejską po sieci nowoprojektowanych odcinkach buspasów czy rowerem po nowej drodze rowerowej łączącej już istniejącą infrastrukturę rowerową. Powstać ma również kolejny parking rowerowy w bezpośrednim sąsiedztwie dworca.

Ważnym aspektem przebudowy jest integracja przystanków transportu zbiorowego, które w tej chwili są mocno rozproszone. W nowej przestrzeni przewidziana jest reorganizacja przystanków lokalnego i regionalnego transportu zbiorowego w obrębie placu oraz jego otoczenia, przeniesienie bliżej dworca kolejowego okolicznych przystanków i tras przejazdu pojazdów transportu publicznego oraz reorganizacja przystanków autobusów dalekobieżnych (krajowych, międzynarodowych) poprawiająca ich dostępność do innych środków transportu. Znacząco poprawi się również jakość informacji pasażerskiej. Koncepcja zakłada także przeniesienie stanowisk odstawczych dla autobusów i trolejbusów, oczekujących na rozpoczęcie kursu z głównej części placu na jego obrzeża (za obecną dyspozytornię w rejon ul. Janka Wiśniewskiego).

Przy tym wszystkim koncepcja zakłada wprowadzenie dużej ilości zieleni na całym obszarze, szczególnie drzew i powiększenie przestrzeni dla pieszych, stworzenie dla nich nowych bardziej intuicyjnych i przyjaznych korytarzy ruchu oraz duży dostępny zielony plac centralny przed samym dworcem kolejowym.

Kiedy zakończone zostaną zakończone prace rewitalizacyjne?
Właśnie zakończyło się postępowanie przetargowe, które wyłoniło wykonawcę opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej, prac geodezyjnych i sprawowania nadzoru inwestorskiego dla tego przedsięwzięcia.

Jak zmieni się gdyński Port?
Port przez cały czas mocno się rozbudowuje, po nabrzeżach przyszedł czas na terminal ro-ro i Publiczny Terminal Promowy, a także Stanowisko Przeładunku Paliw Płynnych, co nas bardzo cieszy, ale o szczegóły należałoby zapytać Zarząd Morskiego Portu Gdynia – port nie jest instytucją zarządzaną przez samorząd.

Ile wyniosą dochody budżetu miasta Gdyni, w 2024 roku?
Uchwalony przez radnych budżet w tym roku zakłada dochody na poziomie 2.113.848.556 zł

Jak będą się kształtować podatki w 2024 roku?
Uchwałę w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości podjęto na sesji 25 października 2023 r. Wtedy też określono stawki opłaty miejscowej oraz podatku od środków transportowych.

O ile wzrosną podatki lokalne w 2024 roku?
Podatki od gruntów wynosić będą w tym roku od 0,71 zł do 4,39 zł od 1 m2 powierzchni i 6,66 zł za ha pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych. Podatki od budynków lub ich części od 1, 15 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej dla budynków mieszkalnych do 33,10 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej związanych z prowadzeniem działalności użytkowej oraz od budowli: 2% ich wartości określonej na podstawie art. 4 ust.1 pkt. 3 i ust. 3-7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Natomiast podatki od środków transportowych w 2024 roku wynoszą od 612 zł do 2628 zł. Treści wszystkich uchwał znajdują się w Biuletynie Informacji Publicznej.

Ważny temat dla mieszkańców. Jak będą się kształtowały opłaty miejskie w 2024 roku?
Opłata miejscowa pobierana jest od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w Gdyni. Jej wysokość to 3,22 zł za każdą rozpoczętą dobę pobytu.

Jakie widzi Pani wyzwania dla nowego rządu w zakresie samorządu?
Przede wszystkim przywrócenie samorządności. Przez ostatnie lata działania rządu powodowały centralizacje władzy i odbieranie wszelkiej niezależności samorządom.

Jak nowy rząd powinien pomóc zmieniać rzeczywistość w samorządzie?
Jeśli zaczniemy od uzdrowienia finansowania, to będzie dobrze.

Jak może pomóc samorządom?
Bardzo chcielibyśmy, aby nowi parlamentarzyści pochylili się nad ustawą metropolitalną dla Pomorza. Jej brak jest szkodliwy dla rozwoju całego regionu.

Co zmienić?
Trzeba zmienić podejście do samorządów. To my jesteśmy najbliżej mieszkańców i to my znamy najlepiej potrzeby gminy, powiatu, regionu. Nie podejmujmy decyzji w Warszawie bez konsultacji z samorządami.

Jak to zrobić?
Rozmawiajmy, pytajmy się nawzajem, konsultujmy, wymieniajmy wiedzą. To klucz do sukcesu.

Czy nowy Sejm powinien przywrócić prawo obowiązujące w 2015 roku, które nie ograniczało kadencyjności władz samorządowych?
W moim przekonaniu zarówno mieszkańcy małych ośrodków, jak i wielkich miast wiedzą lepiej niż posłowie, czy chcą zaufać prezydentowi, wójtowi czy burmistrzowi, przedłużając jego mandat czy nie. Ograniczenie liczby kadencji to pozbawianie ich prawa wyboru. Osobiście uważam, iż obywatele są mądrzejsi, niż wydaje się władzy.

Jakie wyzwania widzi pani dla władz Gdyni w nowej kadencji samorządu 2024-2029 roku?
Za nami bardzo trudny czas pandemii, wzrastającej inflacji, nakładającej się na to wojny w Ukrainie i przybywających do naszego kraju, także do Gdyni, uchodźców, którym trzeba pomóc tu żyć. A na to nałożyły się jeszcze bardzo świadome działania władzy, która od czterech lat konsekwentnie, rok po roku, zabiera pieniądze samorządom. Rozpoczęliśmy trzeci z rzędu rok, w którym nominalnie mamy coraz mniej pieniędzy. Budżet Gdyni to około 2 miliardów złotych. W wyniku działań centralnych straciliśmy 350 milionów złotych. To spory procent. Kwota, którą na ten rok planuje dla nas z PIT-u rząd, jest na poziomie tej z 2018 roku – sprzed inflacji i szalonego wzrostu kosztów działalności. Pojawiały się wprawdzie pewne mechanizmy mające zasypać tę wyrwę w budżecie, ale one sięgały stu, stu kilkudziesięciu milionów złotych. Co więcej, często wiązały się z tym, iż dostawaliśmy środki na inwestycje, które były potrzebne, ale mogłyby poczekać. Bo w naszym przekonaniu ważniejsze było utrzymanie komunikacji miejskiej na poziomie, do jakiego przyzwyczaili się mieszkańcy. Tymczasem trzeba było zawiesić część połączeń. W ubiegłym roku to de facto rząd decydował, co jest najważniejsze dla gdynian. Teraz udało nam się, ogromnym wysiłkiem, zawieszone połączenia przywrócić, mam nadzieję, iż uda się także wrócić do inwestowania w tabor. Największym wyzwaniem na najbliższe cztery lata, będzie ustabilizowanie sytuacji finansów w mieście. Tak, by mimo bardzo niesprzyjającej sytuacji, była ona jak najmniej odczuwalna dla mieszkańców.

Co będzie najważniejsze w nowej kadencji samorządu 2024-2029 roku dla władz Gdyni?
Powrót do standardu, czyli stałej poprawy jakości życia mieszkańców. Jakości życia, na którą składa się wiele czynników: edukacja, komunikacja, kultura, wsparcie osób z niepełnosprawnościami, nowoczesny system pomocy społecznej, środowisko.

Rozmawiał: Bronisław Waśniewski-Ciechorski