Kolejna wypowiedź w naszej dyskusji o paszportach i biometrycznej kontroli na granicach

Dzień dobry Panie Andrzeju,

Tak się składa, iż mogę odpowiedzieć na wszystkie pytania z listu “A co z określeniem czasu pobytu zagranicą na lotnisku Pearsona?…” (https://www.goniec.net/2025/11/20/a-co-z-okresleniem-czasu-pobytu-zagranica-na-lotnisku-pearsona/). Latam z Ottawy do Krakowa, więc zawsze z przesiadkami. Granicę UE zwykle przekraczam w Monachium lub we Frankfurcie, ale zdarzało się też w Zurychu, Brukseli, Amsterdamie, Paryżu, czy Wiedniu. Kanadyjską granicę zwykle przekraczam w Toronto lub w Montrealu, bo bezpośrednio z Ottawy do Europy praktycznie nic nie lata. Jest lot do Paryża, ale przesiadka do Krakowa zwykle nie pasuje. Kiedyś latałem też do Warszawy, więc granicę na lotnisku Chopina też przerabiałem. A więc po kolei:

To nie prawda, iż wymóg posługiwania się polskim paszportem dotyczy tylko “bezpośredniego przekraczania Polskiej granicy spoza UE”. Prawo na granicy UE jest takie samo, niezależnie od tego gdzie ją przekraczamy. Możliwe, iż póki co paszport kanadyjski łatwiej uchodzi na przesiadkach w państwach trzecich Unii (nie wiem, bo zawsze posługiwałem się polskim), ale choćby o ile tak jest ze względu na brak synchronizacji systemów, to niedługo zostanie to domknięte.

“rezerwacja lotów wymaga podania obywatelstwa i numeru paszportu. I tu jest problem, który paszport użyć?” – Nie ma żadnego problemu. Przy rezerwacji można użyć którykolwiek paszport. Tylko trzeba pamiętać żeby ten sam podać przy zdawaniu bagażu na lotnisku. Najprościej jest tak: Przy rezerwacji, w okienkach linii lotniczych na lotniskach i na granicy kanadyjskiej używam paszportu kanadyjskiego, natomiast polskim posługuję się na granicy UE (niezależnie od tego gdzie ją przekraczam). Jak wejdzie EES, to na wylocie z Kanady trzeba będzie również pokazać polski paszport – przewoźnik widząc paszport kanadyjski w parze z biletem do Polski, zapyta o EES (którego obywatel UE nie będzie mógł mieć), albo o paszport kraju docelowego.

“Który paszport użyć lądując na przykład w Holandii lub Niemczech, gdzie przekraczamy granice UE, przesiadamy się i kontynuujemy lot do Polski, gdzie już żadnej kontroli nie będzie.” – oczywiście polski, tak w jedną jak i w drugą stronę. Jak wejdzie EES, to nie będzie żadnej innej możliwości, bo obywatel państwa unijnego nie będzie mógł dostać EES na swój kanadyjski paszport.

Użycie polskiego paszportu na granicy UE ma jeszcze dodatkową zaletę – otwiera dostęp do automatycznych bramek granicznych we Frankfurcie i w Monachium, gdzie nigdy nie ma kolejek. Dzięki temu choćby krótka godzinna przesiadka się spina. Tak, wiem, iż to inwigilacja, AI, rozpoznanie twarzy i te rzeczy, ale paszporty i tak biometryczne, to już nie różnica.

“Co gorsza, przy powrocie do Kanady okazując kanadyjski paszport na lotnisku w Toronto lub Montrealu pierwsze pytanie tutejszych służb granicznych brzmi: jak długo był Pan/Pani poza granicą Kanady?” – Kiedyś owszem, były takie pytania, to się na nie po prostu odpowiadało i kwita. Przez 35 lat nigdy moja odpowiedź nie była zakwestionowana, ani w Totonto, ani w Montrealu, ani w Ottawie. Zero problemów. A gdyby nawet, to rezerwacja lotnicza jednoznacznie potwierdza długość nieobecności w Kanadzie (bo wyjazdy kiedyś nie były rejestrowane). Teraz już takich pytań nikt nie zadaje, to się po prostu wypełnia wraz z deklaracją celną w tym elektronicznym kiosku. I tyle. Brak pieczątek granicznych EU w paszporcie kanadyjskim nie powoduje żadnych dolegliwości.

Czyli podsumowując w uproszczeniu – paszport polski na granicy UE, niezależnie od tego, gdzie ją przekraczamy. Wszędzie indziej posługujemy się kanadyjskim. niedługo polski trzeba będzie jeszcze okazać “posiłkowo” przewoźnikowi przy wylocie z Kanady.

Pozdrawiam,
Lech Rogowski.

Od redakcji

Bardzo Panu dziękuję za wypowiedź, pozostaje jednak przez cały czas problem, co z ludźmi, którzy od lat nie mają wyrobionych polskich paszportów, a są rejestrowani w polskich systemach, no bo mieli kiedyś albo mają dowód osobisty czy ich w tej chwili po biometrycznym rozpoznaniu czeka możliwość odmowy możliwości wykorzystania obcego dokumentu podróży? Skoro ustawa stanowi iż obywatel polski przed polskimi organami powinien posługiwać się wyłącznie polskimi dokumentami?

Moim zdaniem wszystko to zmierza powoli w kierunku jednego światowego dokumentu identyfikacji biometrycznej.

ak