W 2025 rok Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej Powiatowego Centrum Zdrowia sp. z o.o. w Malborku wchodzi wyposażona w certyfikaty potwierdzające wysoką jakość wykonywanych tu badań. Dla pacjentów i leczących ich lekarzy to potwierdzenie, iż mogą liczyć na bardzo precyzyjne wyniki.
Laboratorium analityczne Powiatowego Centrum Zdrowia sp. z o.o. w Malborku (PCZ) znajduje się w jednym z budynków przy ul. Armii Krajowej 105/106, a więc na terenie szpitala.
Pracownia diagnostyki laboratoryjnej jest wpisana pod numerem 2467 do ewidencji laboratoriów, którą prowadzi Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych.
Wykonywane są tu badania z zakresu:
- hematologii,
- koagulologii,
- diagnostyki schorzeń narządowych,
- zakażeń wirusowych,
- markerów nowotworowych,
- endokrynologii.
Laboratorium jest bardzo ważnym miejscem w całym systemie ochrony zdrowia. Nic więc dziwnego, iż dla całego zespołu „najwyższa jakość” i „staranność” to nie są puste słowa, praktykują je na co dzień.
W pracowni wszelkie analizy wykonywane są na bieżąco, zaraz po pobraniu materiału dzięki bezpośredniej bliskości punktów pobrań. Ma to ogromne znaczenie w utrzymaniu najwyższej wiarygodności wyników badań. Na przykład z oddziałów szpitalnych próbki docierają pocztą pneumatyczną, w którą wyposażona jest nasza placówka.
W laboratorium działa też bank krwi, jeżeli jest potrzebna pacjentom leczonym w szpitalu.
Fot. PCZ w Malborku
Ocena jakości badań. Wysokie noty dla laboratorium
Pracownia na bieżąco przechodzi też nie tylko ocenę wewnętrzną, ale także zewnętrzną. To rodzaj regularnych testów, którym poddawane są placówki z całej Polski.
Nasza pracownia diagnostyki laboratoryjnej uczestniczy programach kontroli jakości badań laboratoryjnych organizowanych przez:
- Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Laboratoryjnej z siedzibą w Łodzi,
- Randox International Quality Assessment Scheme z Wielkiej Brytanii,
- StandLab IQS – zintegrowany program kontroli jakości.
To nie tylko kwestia stałego utrzymywania wysokich standardów, co daje satysfakcję członkom zespołu. Dzięki certyfikatom także lekarze zlecający badania laboratoryjne, jak i pacjenci, których one dotyczą, mają pewność, iż wyniki są precyzyjne.
Otrzymanie certyfikatu oznacza, iż laboratorium jest monitorowane. Zawsze coś może zadziać się z metodą, jaką stosujemy lub sprzętem. jeżeli taka kontrola, w której biorą udział inne laboratoria, nie wychodzi, to znaczy, iż coś jest nie tak. Wówczas trzeba wdrożyć czynności naprawcze, czasem też trzeba zmienić sprzęt – przyznaje Marzena Piętaszewska, kierownik Pracowni Diagnostyki Laboratoryjnej PCZ w Malborku, specjalista laboratoryjnej diagnostyki medycznej oraz laboratoryjnej transfuzjologii medycznej.
Jak wygląda taki sprawdzian? Wykorzystuje się materiał dostarczony przez instytucję, która prowadzi międzylaboratoryjne oceny jakości badań. Próbki wyglądają identycznie jak te, które pochodzą od pacjentów, z punktów poboru.
– jeżeli dostajemy materiał w ramach kontroli zewnętrznej, to nie wiemy, co zawiera. Po prostu oznaczamy wszystko, jak zawsze i wysyłamy wyniki. A później czekamy, jak zostaną ocenione – mówi Marzena Piętaszewska.
Organizator zewnętrznej kontroli porównuje dane, które prześlą wszyscy uczestnicy stosujący podobne urządzenia pomiarowe oraz metody badań. Laboratorium uzyskuje więc ocenę porównywalności wyników, na podstawie której dowiaduje się, jak układ pomiarowy, czyli urządzenie oraz stosowany zestaw odczynników zachowują się w odniesieniu do tych samych urządzeń w innych laboratoriach.
Emocje są, bo to „egzamin” i dla zespołu, i dla wyposażenia pracowni.
– Zawsze może coś wyjść nie tak. Może też coś się zadziać z dostarczanym materiałem po drodze. jeżeli wszystko jest dobrze, to wiadomo, cieszymy się, ale gdyby coś wyszło nie tak, trzeba byłoby wyjaśnić, dlaczego tak jest. Przeglądamy wtedy wyniki kontroli wewnętrznej. Zwykle jesteśmy zadowoleni, bo otrzymujemy bardzo dobre oceny. Nasze metody są pod stałą kontrolą. Jak widać, to, co robimy na bieżąco, jeżeli chodzi o jakość, przynosi efekty. A przecież zawsze coś się stać z analizatorem, bo to tylko sprzęt, czy ze stosowanym odczynnikiem, choć jest przechowywany w odpowiednich warunkach – tłumaczy Marzena Piętaszewska.
Jeśli chodzi o malborskie laboratorium PCZ to noty są zawsze wysokie. Potwierdzają to wszystkie zaświadczenia, którymi Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej będzie mogła się posługiwać w 2025 r. Na dowód załączamy jedno ze świadectw wydanych przez łódzki ośrodek.
Nie tylko „szkiełko i oko”. Technologia pomaga diagnostom
Choć laboratorium wciąż może kojarzyć się z białymi fartuchami pracowników, którzy ślęczą nad probówkami i próbkami, to i tu zaszła ogromna technologiczna zmiana. Pracownie wyposażone są w całkowicie zautomatyzowane analizatory do badań biochemicznych, a diagności cały proces obserwują na monitorach komputerów. Jednak nie da się ukryć, iż przez cały czas to człowiek jest najważniejszy, maszyny go tylko wspierają.
Choć gdy diagnosta pochyla się nad mikroskopem, to jest to sprzęt wysokiej rozdzielczości, za pomocą którego obraz przenoszony jest na ekran komputerowy. To pomaga przy badaniu rozmazów krwi, gdy ogląda się erytrocyty i leukocyty. Co ciekawe, krwinki czerwone na monitorze są… różowe, a liczone precyzyjnie krwinki białe, wbrew nazwie, są fioletowe.
Fot. PCZ w Malborku
W laboratorium jest też aparat przeznaczony do badań immunohematologii, działający niczym robot, którego pracę można podejrzeć przez szybkę. To już zdecydowanie zaawansowana technologia, dzięki której łatwiej określić choćby grupy krwi czy przeciwciała anty-Rh u kobiet w ciąży.
Jest naprawdę niesamowity. Mnie samą to zadziwia bardzo. Kiedyś to wszystko trzeba było zrobić manualnie, oddzielnie odwirować czy wypłukać próbki – mówi Marzena Piętaszewska. – Teraz każdy krok jest dokumentowany, co widzimy przy odczycie i interpretacji. Do tego wszystko przechowuje, mamy więc wgląd w poprzednie wyniki badań pacjenta i możemy sprawdzić, jeżeli działoby się coś niepokojącego.
Wymaga to od diagnostów stałego pogłębiania wiedzy i zdobywania uprawnień. Bo już nie wystarcza ich „szkiełko i oko”, ale w grę wchodzi obsługa nowoczesnego sprzętu i jego odpowiednie wykorzystanie w pracy.
Nadal jest w tym działaniu pewna magia, bo w laboratorium z wyglądających identycznie kropli krwi odczytuje się indywidualny stan zdrowia pacjentów. W każdej próbce widać więc to, czego nie można „wyczytać” z innych objawów.
– Lekarz ma zwykle swoje podejrzenia, my je potwierdzamy. To jest część procesu diagnostycznego, więc jedno z drugim musi współgrać – przyznaje szefowa laboratorium PCZ.
Warto też pamiętać, iż wyniki badań laboratoryjnych pacjenci mogą odebrać bez wychodzenia z domu. Wystarczy wcześniej poinformować w punkcie pobrań, iż chce się skorzystać z tej możliwości, oddając wypełniony i podpisany formularz zgody na taką formę przekazania informacji. Jak to zrobić, znajdziecie w naszym wcześniejszym wpisie.
W Malborku wyniki badań laboratoryjnych są dostępne online