W murach „Starej Kotłowni” w Lwówku Śląskim rozbrzmiały dźwięki kolęd i pastorałek, wypełniając przestrzeń magicznym nastrojem. Na scenie wystąpiło 160 wykonawców reprezentujących 23 grupy wokalno-muzyczne, liczące od jednego do 20 członków. Do wspólnego śpiewania przyłączyła się publiczność.

Tradycja śpiewania kolęd i pastorałek

Śpiewanie kolęd i pastorałek to jeden z najbardziej rozpoznawalnych zwyczajów związanych z okresem Bożego Narodzenia. Od wieków towarzyszy on świątecznym obchodom, wzmacniając poczucie wspólnoty i wprowadzając wyjątkową atmosferę. Zarówno kolędy, jak i samo kolędowanie, nierozerwalnie wiążą się z magią świąt i mają długą, bogatą historię.

Początki kolędowania

Za pierwszą kolędę uznaje się pieśń napisaną przez św. Franciszka z Asyżu w 1223 roku. Była ona śpiewana podczas inscenizacji narodzin Chrystusa w szopce we włoskim Greccio. W Polsce najstarsza zachowana kolęda to „Zdrow bądź, krolu anielski” z 1424 roku. Od tego czasu tradycja śpiewania tych pieśni ewoluowała, obejmując zarówno utwory religijne, jak i bardziej świeckie pastorałki.

Znaczenie wspólnego śpiewania

Śpiewanie kolęd nie tylko podkreślało religijny wymiar świąt, ale także zacieśniało więzi międzyludzkie. Wspólne wykonywanie pieśni wzmacniało poczucie jedności i przynależności do wspólnoty. Tradycja ta przetrwała wieki i do dziś pozostaje ważnym elementem świątecznych spotkań. W Polsce kolędy można śpiewać aż do święta Ofiarowania Pańskiego.

– Zwyczajowo jest tak, iż czas kolędowania trwa do jutra, do 2 lutego, ale tak szczerze mówiąc chcielibyśmy, aby ten czas trwał przez cały rok, bo przynosi tyle radości, tyle nadziei, tyle spotkań, pojednań, pokoju i miłości. – podkreśla ksiądz dziekan Krzysztof Kiełbowicz.

Kolędowanie we współczesności

Obecnie forma kolędowania uległa zmianie. Najczęściej kolędy śpiewa się w kościołach oraz podczas koncertów świątecznych. Nie brakuje jednak wydarzeń, które mają na celu podtrzymanie tradycji wspólnego kolędowania, angażując zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jednym z takich jest Przegląd Kolęd i Pastorałek – Wspólne Śpiewanie. To projekt zainicjowany w ubiegłym roku przez Piotra Dworaka właściciela firmy Foto Oprawa z Lwówka Śląskiego.

Przegląd Kolęd i Pastorałek

– Sam pomysł na przegląd narodził się z refleksji nad okresem kolędowania, który nierozerwalnie kojarzy się ze świętami. Kolędy śpiewane są głównie w kościołach, a my chcieliśmy stworzyć wydarzenie, które przyciągnie wszystkich, niezależnie od stopnia religijności.

Pierwsza edycja, jaka odbyła się w ubiegłym roku w ratuszu miejskim okazała się dużym sukcesem – mieliśmy pełną salę, zajęte były zarówno miejsca siedzące, jak i stojące. W przeglądzie wzięli udział przedstawiciele całego przekroju społecznego: występował zespół ludowy w tradycyjnych strojach, organizacje samorządowe, mieszkańcy, uczniowie szkół …. Łącznie było to ponad 60 uczestników. – wspomina Piotr Dworak.

Urok „Starej Kotłowni” w Lwówku Śląskim

Ten sukces sprawił, iż oczywistym stało się kontynuowanie projektu, do którego w tym roku przyłączyło się zdecydowanie więcej osób. Nieocenioną pomocą była ta zaoferowana przez Krzysztofa Kiełbowicza – księdza dziekana, a jednocześnie Prezesa Fundacji Świętego Krzysztofa prowadzącej w Lwówku Śląskim/ Płakowicach przepiękną salę bankietową – „Starą Kotłownię”.

– Dzięki wsparciu księdza dziekana udało się zorganizować wszystko w większej sali z odpowiednim zapleczem. Ksiądz zawsze chętnie angażuje się wspierające różnego rodzaju inicjatywy. Tym razem również wyszedł z pomocą.

Podczas drugiego przeglądu, liczba uczestników znacząco wzrosła – mieliśmy ich już blisko 160. Największa kapela liczyła ponad 20 osób, inne grupy składały się z kilku, kilkunastu osób, ale byli też pojedynczy uczestnicy. – relacjonuje główny organizator wydarzenia.

II Przeglądu Kolęd i Pastorałek

Podczas Wspólnego Kolędowania, jakie odbył się 1 lutego 2025 roku w wypełnionej po brzegi „Starej Kotłowni” w Lwówku Śląskim, umiejętności wokalne, ale i teatralne zaprezentowali nie tylko mieszkańcy gminy Lwówek Śląski. Na scenie wystąpili reprezentanci Stowarzyszenia Miłośników Kultury Fizycznej Azyl – IceTeam – Morsy Lwówek Śląski oraz Grupa Morsów z Lubania, „Rozmarynek” – młodzieżowy zespół folklorystyczny z Rząsin oraz zespół folklorystyczny „Rząsinianki”, „Agatki” ze Szkoły Podstawowej w Płóczkach Górnych, zespół ludowy „Gościszowianki”, zespół folklorystyczny „Izerskie Bogdanki”, reprezentacja Zespołu Szkół Ekonomiczno- Technicznych w Rakowicach Wielkich, schola przy parafii p.w. Wniebowzięcia NMP we Lwówku Śląskim, grupa „Wesołe Kiełbiki”, schola „Słowiki Św. Franciszka”, motocykliści ze Stowarzyszenia Motocyklistów Leopolis Bikers, czy dzieci z edukacji wczesnoszkolnej ze Szkoły Podstawowej nr 2 we Lwówku Śląskim. Nie zabrakło też uczestników indywidualnych. Gościnnie, specjalnie na wspólne kolędowanie do Lwówka Śląskiego przyjechała schola z Tczewa „Kogo szukasz?”.

– To dowód na to, iż różne środowiska zaczynają się integrować i wspólnie chcą się zaprezentować. – podkreśla Piotr Dworak.

Wspólne śpiewanie kolęd

Występy podczas wspólnego kolędowania charakteryzowały się różnorodnością form i stylów, które odzwierciedlały zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne podejście do śpiewu kolęd. Były chwytające za serce dziecięce głosy, ale i … rockowe kolędy.

Kolędy na rockowo

– Zostaliśmy zaproszeni do udziału w Przeglądzie Kolęd i Pastorałek przez organizatorów. Pierwsza myśl: „Motocykliści i kolędy”? To jest wyzwanie! Więc, dlaczego go nie podjąć? Jak to mawia mój przyjaciel: „Jeżeli gdzieś zapraszają, to znaczy szanują i należy z zaproszenia skorzystać, bo drugi raz mogą nie zaprosić”. Znaleźliśmy rockową kolędę i z pomocą podkładu zaśpiewaliśmy. Czy się podobało? To już publiczność niech oceni. – wspomina Rafał Chabiniak Prezes Stowarzyszenia Motocyklistów Leopolis Bikers, który dziękuje wszystkim za możliwość poznania nowych osób i wspólnie spędzonego popołudnia.

Kolędowanie łączy pokolenia

Wśród uczestników II Przeglądu Kolęd i Pastorałek nie zabrakło także barwnej grupy morsów, która nie tylko łączy pokolenia, ale także do wspólnego śpiewania zaprosiła przyjaciół z Lubania.

Założone przez Jolantę i Tomasza Gałuchów Stowarzyszenie Azyl działa już prawie pięć lat. Głównym celem grupy jest propagowanie aktywnego, zdrowego stylu życia. Jedną z grup działających przy Stowarzyszeniu jest „IceTeam” – Morsy Lwówek Śląski.

– Skupiamy wokół siebie samych pozytywnych ludzi, chcących się rozwijać. Realizujemy szereg projektów. Działania nasze mają na celu przede wszystkim integrację społeczną, zapobieganie społecznemu wykluczeniu oraz przeciwdziałanie zachowaniem depresyjnym. Współpracujemy przede wszystkim z Zespołem Placówek Edukacyjno- Wychowawczych w Lwówku Śląskim. – wyjaśnia Jolanta Gałucha, która podkreśla, iż udział w przeglądzie kolęd to dla nich nowe wyzwanie.

– Udział w przeglądzie potraktowaliśmy zabawowo, pokazując wielopokoleniowość w naszej grupie. Do wspólnego kolędowania zaprosiliśmy zaprzyjaźnioną grupę morsów z Lubania, która niewątpliwie niesie ze sobą pozytywne wibracje. – dodaje przedstawicielka Morsów.

Muzyka nie zna granic

– Pochodzę z Lwówka Śląskiego, ale mieszkam od niedawna w Tczewie, tam jest moja żona, ale Lwówek cały czas jest bliski memu sercu i postanowiliśmy tutaj przyjechać i pokolędować wspólnie z mieszkańcami Lwówka Śląskiego. Kawał drogi, ale myślę, iż warto, bo wspólne kolędowanie wiadomo łączy, więc postanowiliśmy przyjechać, a tym bardziej, iż sami organizowaliśmy niedawno w Tczewie swój własny koncert kolęd, takie duże wydarzenie i chcieliśmy chociaż fragment tego co tam prezentowaliśmy pokazać właśnie tutaj, znajomym i rodzinie z Lwówka Śląskiego. – mówił Adrian Fehring Dworak reprezentujący zespół przykościelny z Tczewa.

Zabawa karnawałowa dla dzieci

Co warto podkreślić, dzięki zaangażowaniu pracowników Fundacji Św. Krzysztofa, w ramach Przeglądu dla dzieci zorganizowana była niezależna zabawa karnawałowa. Dzięki temu rodzice mogli zostawić dzieci pod opieką i w spokoju uczestniczyć w kolędowaniu.

Wspólne śpiewanie kolęd

II Przegląd Kolęd i Pastorałek, jaki w sobotę odbył się w Lwówku Śląskim został zorganizowany w ramach prywatnej inicjatywy.

– Mamy kilku sponsorów, ale wiele rzeczy wykonujemy we własnym zakresie. Sami budujemy scenę, drukujemy plakaty, śpiewniki… – wspomina Piotr Dworak Foto Oprawa Lwówek Śląski, który za okazane wsparcie dziękuje; Dawidowi Kobiałce Burmistrzowi Gminy Lwówek Śląski, Kopalni Nowy Ląd, Panu Posłowi Szymonowi Pogodzie, Senatorowi RP Waldemarowi Witkowskiemu oraz Zespołowi Szkół Ekonomiczno- Technicznych w Rakowicach Wielkich.

Wspólnie przy jednym stole

Wydarzenie zakończyło się wspólnym posiłkiem. Był barszcz, uszka, nie zabrakło też słodkości. Ale przede wszystkim była ta wyjątkowa atmosfera wspólnoty. Organizator już dziś zaprasza na przyszłoroczną edycję kolędowania, ale zdradza przy tym także jedno z marzeń.

– Planujemy biesiadę, która wypełni całą halę sportową. Chcemy zaprosić mieszkańców do wspólnego stołu, tak jak dawniej, kiedy ludzie siadali razem, bawili się, śpiewali. Dziś coraz bardziej od tego odchodzimy, ale starsze pokolenia wciąż pamiętają tradycyjne przyśpiewki. – mówi nam Piotr Dworak.