2 tygodni temu
Osoby z niepełnosprawnościami w Polsce mogą liczyć na znaczące wsparcie finansowe, które radykalnie poprawi ich codzienne funkcjonowanie. Program świadczenia wspierającego, którego kolejna tura wypłat rozpocznie się już 2 maja 2025 roku, oferuje pomoc sięgającą choćby 4133 złotych miesięcznie. Co szczególnie istotne, wysokość tego wsparcia jest całkowicie niezależna od sytuacji materialnej beneficjentów, a o zakwalifikowaniu decyduje wyłącznie stopień potrzeby wsparcia w codziennym życiu, określany przez specjalistyczne komisje orzekające.
Fot. Warszawa w Pigułce
Świadczenie wspierające stanowi przełom w polskim systemie wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Dotychczas osoby wymagające stałej opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu często musiały polegać na różnych, rozproszonych formach wsparcia, które nie zawsze odpowiadały ich rzeczywistym potrzebom. Nowe rozwiązanie zostało zaprojektowane z myślą o kompleksowym podejściu do potrzeb dorosłych osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, które wymagają długoterminowego wsparcia w codziennym życiu.
Wysokość otrzymywanego świadczenia jest bezpośrednio powiązana z poziomem potrzeby wsparcia, który określany jest w skali punktowej przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON). W wyniku marcowej waloryzacji świadczeń socjalnych, która podniosła rentę socjalną do kwoty 1878,91 złotych, wzrosły również stawki świadczenia wspierającego. w tej chwili osoby, które otrzymały od 70 do 74 punktów, mogą liczyć na wsparcie w wysokości 751,56 złotych miesięcznie, co stanowi 40 procent renty socjalnej.
Kolejne progi punktowe przekładają się na coraz wyższe kwoty wsparcia. Osoby z przydziałem od 75 do 79 punktów otrzymają 1127,35 złotych (60 procent renty socjalnej), a posiadający od 80 do 84 punktów – 1503,13 złotych (80 procent renty socjalnej). Znacząco wyższe wsparcie przewidziano dla osób z większymi potrzebami: przy punktacji 85-89 jest to 2254,69 złotych (120 procent renty socjalnej), a przy 90-94 punktach aż 3382,04 złotych (180 procent renty socjalnej). Najwyższa stawka, wynosząca 4133,60 złotych miesięcznie (220 procent renty socjalnej), przysługuje osobom, które otrzymały od 95 do 100 punktów.
Istotną cechą świadczenia wspierającego jest jego niezależność od kryterium dochodowego. Oznacza to, iż choćby osoby o wyższych dochodach, które spełniają kryteria dotyczące poziomu niepełnosprawności, mogą otrzymać pełną kwotę świadczenia. Jest to znacząca zmiana w porównaniu do wielu innych form wsparcia społecznego, które często są ograniczane lub całkowicie niedostępne dla osób przekraczających określone progi dochodowe.
Aby ubiegać się o świadczenie wspierające, należy spełnić kilka podstawowych warunków. Przede wszystkim trzeba mieć ukończone 18 lat oraz posiadać polskie obywatelstwo lub obywatelstwo jednego z państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Osoby spoza tych obszarów muszą legalnie przebywać w Polsce i mieć dostęp do krajowego rynku pracy. Kolejnym warunkiem jest zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz – co najważniejsze – posiadanie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, która ustala poziom potrzeby wsparcia na poziomie punktów uprawniającym do otrzymania świadczenia.
Procedura uzyskania świadczenia wspierającego składa się z dwóch kluczowych etapów. W pierwszej kolejności, osoba zainteresowana musi złożyć wniosek do adekwatnego wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Komisja przeprowadza wówczas szczegółową ocenę sytuacji wnioskodawcy, badając różnorodne aspekty jego funkcjonowania i stopień samodzielności w codziennym życiu. Na podstawie tej oceny ustala poziom potrzeby wsparcia wyrażony w punktach.
Dopiero po otrzymaniu pozytywnej decyzji WZON, określającej poziom potrzeby wsparcia na minimum 70 punktów, można przystąpić do drugiego etapu, czyli złożenia wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie świadczenia wspierającego. ZUS weryfikuje spełnienie formalnych warunków i podejmuje decyzję o przyznaniu świadczenia oraz jego wysokości, która jest bezpośrednio powiązana z liczbą punktów przyznanych przez WZON.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje wypłaty świadczenia wspierającego w ściśle określonych terminach, które przypadają na: 2, 4, 7, 9, 12, 14, 16, 18, 20 lub 22 dzień każdego miesiąca. Co ważne, konkretny termin wypłaty jest przypisywany automatycznie w momencie przyznania świadczenia i pozostaje niezmienny przez cały okres jego pobierania. jeżeli wyznaczony dzień wypada w weekend lub święto, wypłata realizowana jest wcześniej, zwykle w ostatni dzień roboczy poprzedzający planowany termin.
Świadczenie wspierające jest przekazywane wyłącznie w formie bezgotówkowej, bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez wnioskodawcę we wniosku. Nie ma możliwości odbioru tego świadczenia w gotówce ani przekazem pocztowym, co ma na celu uproszczenie i usprawnienie procesu dystrybucji środków.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego stanowi istotny krok w kierunku poprawy systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Dotychczasowe formy pomocy, takie jak zasiłek pielęgnacyjny czy świadczenie pielęgnacyjne, nie zawsze odpowiadały rzeczywistym potrzebom osób niepełnosprawnych, a ich wysokość często była niewystarczająca wobec rosnących kosztów opieki i rehabilitacji. Nowe świadczenie, poprzez gradację wysokości w zależności od faktycznych potrzeb, lepiej adresuje ten problem.
Eksperci zajmujący się problematyką osób z niepełnosprawnościami podkreślają, iż świadczenie wspierające może znacząco poprawić jakość życia beneficjentów. Środki te mogą być przeznaczone na różnorodne cele związane z codziennym funkcjonowaniem – od zakupu leków i sprzętu medycznego, przez finansowanie rehabilitacji, po opłacenie asystenta osobistego czy dostosowanie mieszkania do indywidualnych potrzeb.
Warto zaznaczyć, iż świadczenie wspierające podlega corocznej waloryzacji wraz z rentą socjalną. Oznacza to, iż jego realna wartość będzie chroniona przed skutkami inflacji, a beneficjenci mogą liczyć na systematyczny wzrost otrzymywanego wsparcia w kolejnych latach. Jest to istotne zabezpieczenie, szczególnie w obliczu rosnących kosztów życia i specjalistycznych usług dla osób z niepełnosprawnościami.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego spotyka się z pozytywnym odbiorem ze strony środowisk związanych z osobami niepełnosprawnymi. Organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami podkreślają, iż jest to krok w dobrym kierunku, choć jednocześnie wskazują na potrzebę dalszych reform systemu wsparcia, w tym rozwój usług asystenckich, dostosowanie przestrzeni publicznej czy zwiększenie dostępności rehabilitacji i specjalistycznej opieki medycznej.
Z informacji przekazywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, iż zainteresowanie świadczeniem wspierającym jest znaczne. Wielu potencjalnych beneficjentów już złożyło wnioski do WZON o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia, a kolejni przygotowują się do tej procedury. ZUS podkreśla, iż jest przygotowany do sprawnej obsługi wszystkich wniosków i terminowej realizacji wypłat.
Osoby planujące ubiegać się o świadczenie wspierające powinny jak najszybciej rozpocząć procedurę, składając wniosek do adekwatnego wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Im wcześniej zostanie ustalony poziom potrzeby wsparcia, tym szybciej będzie można złożyć wniosek do ZUS i rozpocząć otrzymywanie świadczenia. Należy jednak pamiętać, iż proces orzekania przez WZON może trwać choćby kilka miesięcy, w zależności od liczby wniosków w danym województwie.
Świadczenie wspierające stanowi znaczący krok w kierunku bardziej inkluzywnego społeczeństwa, w którym osoby z niepełnosprawnościami mają dostęp do adekwatnych form wsparcia, pozwalających im na bardziej niezależne i godne życie. Jest to realizacja postulatów środowisk osób z niepełnosprawnościami, które od lat apelowały o wprowadzenie bardziej elastycznego i dostosowanego do indywidualnych potrzeb systemu wsparcia.
Dla wielu osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin świadczenie wspierające może stanowić finansowy przełom, umożliwiający dostęp do lepszej opieki, rehabilitacji czy sprzętu ułatwiającego codzienne funkcjonowanie. W perspektywie długoterminowej może to przyczynić się do poprawy stanu zdrowia beneficjentów, zwiększenia ich uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym, a tym samym do budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa.
