W polskim systemie wsparcia społecznego pojawił się istotny filar skierowany do osób dorosłych z niepełnosprawnościami. Świadczenie wspierające, bo o nim mowa, stanowi przełomowe rozwiązanie finansowe, które ma na celu realną poprawę jakości życia osób wymagających stałego lub długoterminowego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu.

Fot. Warszawa w Pigułce
To, co wyróżnia ten program na tle innych form pomocy społecznej, to fakt, iż przyznawane środki nie są uzależnione od kryterium dochodowego, a ich wysokość może sięgać choćby 4133 złotych miesięcznie. Kolejne wypłaty ruszają już 2 maja 2025 roku, co jest dobrą wiadomością dla tysięcy beneficjentów oczekujących na wsparcie.
Świadczenie wspierające zostało zaprojektowane z myślą o osobach, które ukończyły 18 lat i posiadają orzeczony stopień niepełnosprawności. Program ten jest odpowiedzią na potrzeby osób, które z powodu swojej niepełnosprawności wymagają codziennej asysty w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych. Istotnym aspektem tego świadczenia jest jego elastyczność – kwota wsparcia jest dostosowana do indywidualnego poziomu potrzeb każdej osoby, co czyni program bardziej sprawiedliwym i efektywnym.
Wysokość świadczenia wspierającego jest powiązana z kwotą renty socjalnej i waha się od 40 do choćby 220 procent jej wartości. Po marcowej waloryzacji w 2025 roku, która podniosła rentę socjalną do poziomu 1878,91 złotych, świadczenie wspierające zostało również odpowiednio zwiększone. Obecnie, w zależności od liczby punktów przyznanych w ocenie potrzeby wsparcia, można otrzymać od 751,56 złotych do 4133,60 złotych miesięcznie. Jest to znacząca pomoc finansowa, która daje większą niezależność osobom z niepełnosprawnościami i ich rodzinom.
Proces ubiegania się o świadczenie wspierające składa się z dwóch kluczowych etapów. Pierwszy z nich to uzyskanie decyzji od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON), który ocenia poziom potrzeby wsparcia danej osoby. Ocena ta jest wyrażona w punktach – od 70 do 100, gdzie wyższa liczba punktów oznacza większe potrzeby wsparcia. Dopiero po otrzymaniu tej decyzji można przejść do drugiego etapu, którym jest złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie świadczenia.
Skala punktowa ma bezpośrednie przełożenie na wysokość otrzymywanego wsparcia. Osoby, które uzyskały od 70 do 74 punktów, mogą liczyć na 40 procent renty socjalnej, czyli 751,56 złotych. Przy 75-79 punktach świadczenie wzrasta do 60 procent renty socjalnej (1127,35 złotych), a przy 80-84 punktach wynosi 80 procent (1503,13 złotych). Znacznie wyższe kwoty otrzymują osoby z większymi potrzebami wsparcia: przy 85-89 punktach jest to 120 procent renty socjalnej (2254,69 złotych), przy 90-94 punktach aż 180 procent (3382,04 złotych), a osoby z najwyższą oceną 95-100 punktów otrzymują 220 procent renty socjalnej, co w tej chwili daje 4133,60 złotych miesięcznie.
Aby zakwalifikować się do programu, poza ukończeniem 18 roku życia i uzyskaniem odpowiedniej liczby punktów w ocenie potrzeby wsparcia, należy spełnić kilka dodatkowych kryteriów. Przede wszystkim, wnioskodawca musi być obywatelem Polski lub innego kraju Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Osoby spoza tych obszarów muszą legalnie przebywać w Polsce i mieć dostęp do polskiego rynku pracy. Ponadto, konieczne jest zamieszkiwanie na terytorium Polski.
Warto podkreślić, iż świadczenie wspierające jest wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w jednym z dziesięciu ustalonych terminów: 2, 4, 7, 9, 12, 14, 16, 18, 20 lub 22 dnia każdego miesiąca. Termin wypłaty jest przydzielany automatycznie w momencie przyznania świadczenia i pozostaje niezmienny przez cały okres pobierania wsparcia. W przypadku gdy ustalony dzień wypłaty przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, ZUS dokonuje przelewu z wyprzedzeniem, zwykle w ostatni dzień roboczy poprzedzający planowany termin.
Środki finansowe są przekazywane bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez beneficjenta, co eliminuje konieczność osobistego odbierania świadczenia i stanowi wygodne rozwiązanie, szczególnie dla osób z ograniczoną mobilnością. System elektronicznych przelewów zapewnia również terminowość wypłat, co jest ważnym aspektem dla osób planujących swój miesięczny budżet.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego stanowi odpowiedź na wieloletnie postulaty środowisk osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Wcześniejsze formy wsparcia często były niewystarczające lub zbyt restrykcyjne w kwestii kryteriów przyznawania pomocy. Nowe świadczenie, dzięki swojej elastyczności i znacznej wysokości, daje realną szansę na poprawę sytuacji życiowej wielu osobom, które dotychczas borykały się z poważnymi trudnościami finansowymi.
Specjaliści zajmujący się prawami osób z niepełnosprawnościami podkreślają, iż wprowadzenie świadczenia wspierającego to krok w dobrym kierunku, ale przez cały czas istnieje potrzeba dalszego doskonalenia systemu wsparcia. Wyzwaniem pozostaje przede wszystkim usprawnienie procesu orzeczniczego, który bywa czasochłonny i skomplikowany dla wnioskodawców. Ponadto, eksperci wskazują na potrzebę lepszej koordynacji różnych form wsparcia, aby stworzyć kompleksowy system pomocy odpowiadający na wszystkie potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Dla rodzin osób z niepełnosprawnościami świadczenie wspierające może oznaczać znaczną ulgę w codziennych wydatkach związanych z zapewnieniem odpowiedniej opieki. Środki te mogą być przeznaczone na zakup leków, rehabilitację, specjalistyczny sprzęt czy zatrudnienie asystenta osobistego. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami mogą żyć bardziej samodzielnie i aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym.
Warto również zaznaczyć, iż świadczenie wspierające podlega corocznej waloryzacji, co oznacza, iż jego wysokość będzie regularnie dostosowywana do zmieniających się warunków ekonomicznych. Jest to ważne zabezpieczenie przed skutkami inflacji, która mogłaby z czasem zmniejszyć realną wartość wsparcia.
Zainteresowani otrzymaniem świadczenia wspierającego powinni jak najszybciej rozpocząć proces aplikacyjny, który rozpoczyna się od złożenia wniosku do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Po uzyskaniu decyzji WZON określającej poziom potrzeby wsparcia, należy złożyć wniosek do ZUS za pośrednictwem platformy elektronicznej PUE ZUS lub tradycyjnie w formie papierowej w najbliższej placówce.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego jest częścią szerszej strategii państwa mającej na celu zwiększenie integracji społecznej osób z niepełnosprawnościami i zapewnienie im równych szans. Program ten, obok innych inicjatyw takich jak dostosowanie przestrzeni publicznej czy zwiększanie dostępności edukacji i rynku pracy, ma przyczynić się do budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa.
Dla wielu osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin świadczenie wspierające stanowi nie tylko pomoc finansową, ale również wyraz uznania ich specyficznej sytuacji i potrzeb przez państwo. Jest to krok w kierunku społeczeństwa, które troszczy się o wszystkich swoich członków, szczególnie tych, którzy zmagają się z dodatkowymi wyzwaniami w codziennym życiu.
Osoby, które otrzymają pierwsze świadczenie 2 maja, powinny pamiętać, iż ten termin wypłaty będzie obowiązywał przez cały okres pobierania wsparcia. Warto więc uwzględnić tę datę w planowaniu miesięcznych wydatków i zobowiązań finansowych. Dla osób, które dopiero rozważają złożenie wniosku, ważne jest, aby dokładnie zapoznać się z wszystkimi wymogami i przygotować niezbędną dokumentację medyczną, która będzie podstawą do oceny poziomu potrzeby wsparcia przez wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.
Świadczenie wspierające to istotny krok w kierunku budowania bardziej sprawiedliwego i inkluzywnego społeczeństwa. Dzięki tej formie wsparcia tysiące osób z niepełnosprawnościami w Polsce może liczyć na realną poprawę swojej sytuacji życiowej i większą niezależność. Najbliższe wypłaty, rozpoczynające się 2 maja, przyniosą ulgę finansową wielu rodzinom i pozwolą na lepsze zaspokojenie potrzeb związanych z niepełnosprawnością.