Nie zapomnij o terminie! ZUS nie przeleje pieniędzy, jeżeli to przegapisz

Program wakacji składkowych wprowadzony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okazuje się jedną z najbardziej popularnych form wsparcia dla polskich mikroprzedsiębiorców, co potwierdzają najnowsze dane statystyczne opublikowane przez instytucję. Od momentu uruchomienia tego instrumentu pomocowego w listopadzie 2024 roku liczba beneficjentów systematycznie rośnie, przekraczając wszystkie początkowe prognozy dotyczące zainteresowania tym rozwiązaniem ze strony sektora małej przedsiębiorczości.

Fot. Warszawa w Pigułce

Statystyki przedstawione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na początku lipca 2025 roku pokazują imponującą skalę wykorzystania programu przez polskich przedsiębiorców. Ponad sześćset pięćdziesiąt siedem i pół tysiąca mikroprzedsiębiorców zdecydowało się skorzystać z możliwości zwolnienia z opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne za jeden wybrany miesiąc w roku kalendarzowym. Ta liczba stanowi ponad połowę wszystkich uprawnionych podmiotów, które spełniają formalne kryteria uczestnictwa w programie.

Wakacje składkowe reprezentują innowacyjne podejście do wspierania najmniejszych podmiotów gospodarczych, umożliwiając im czasowe odciążenie finansowe bez konieczności przerywania prowadzonej działalności gospodarczej. Program ten różni się fundamentalnie od tradycyjnych form pomocy publicznej, ponieważ nie wymaga od przedsiębiorców spełniania skomplikowanych kryteriów związanych z sytuacją finansową czy określonymi inwestycjami, koncentrując się na prostym i przejrzystym mechanizmie wsparcia.

Mechanizm funkcjonowania wakacji składkowych opiera się na dobrowolnym charakterze zwolnienia, co oznacza, iż przedsiębiorca samodzielnie decyduje o tym, czy chce skorzystać z tej formy wsparcia oraz w którym miesiącu roku kalendarzowego ma nastąpić zwolnienie z obowiązku opłacania składek. Ta elastyczność pozwala mikroprzedsiębiorcom dostosować wykorzystanie ulgi do specyfiki prowadzonej działalności oraz sezonowych wahań w przychodach czy wydatkach.

Zakres zwolnienia obejmuje składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz wypadkowe, a także składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy. Dodatkowo, jeżeli przedsiębiorca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu poprzedzającym, wakacje składkowe obejmują również tę składkę. Istotnym ograniczeniem jest wyłączenie z programu składki na ubezpieczenie zdrowotne, którą przedsiębiorca musi opłacać niezależnie od skorzystania z wakacji składkowych.

Warunki formalne uczestnictwa w programie zostały opracowane w sposób uwzględniający specyfikę funkcjonowania mikroprzedsiębiorców oraz konieczność zapewnienia przejrzystych i sprawiedliwych kryteriów dostępu do wsparcia. Podstawowym wymogiem jest wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, co automatycznie ogranicza krąg beneficjentów do najmniejszych podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Kryterium przychodowe stanowi kolejne istotne ograniczenie, zgodnie z którym przychody firmy w roku 2023 lub 2024 nie mogą przekroczyć równowartości dwóch milionów euro przeliczonych na złote polskie według obowiązującego kursu. To ograniczenie ma na celu skoncentrowanie wsparcia na rzeczywiście małych przedsiębiorstwach, które często borykają się z problemami płynności finansowej oraz sezonowymi wahaniami dochodów charakterystycznymi dla tego segmentu gospodarki.

Dodatkowym warunkiem jest przestrzeganie limitów pomocy publicznej określonych przepisami Unii Europejskiej, zgodnie z którymi łączna wartość pomocy de minimis otrzymanej przez przedsiębiorcę w ciągu ostatnich trzech lat nie może przekroczyć trzystu tysięcy euro. To ograniczenie wynika z konieczności zgodności programu z europejskimi regulacjami dotyczącymi pomocy państwa oraz zapewnienia fair konkurencji na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej.

Procedura aplikowania o wakacje składkowe została zaprojektowana z myślą o minimalizacji obciążeń biurokratycznych dla przedsiębiorców oraz maksymalizacji efektywności procesu rozpatrywania wniosków. Kluczowym elementem tej procedury jest wymóg złożenia wniosku w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Ta zasada ma na celu umożliwienie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych odpowiedniego przygotowania się do przetworzenia wniosku oraz zapewnienia płynności systemu.

Automatyzacja procesu rozpatrywania wniosków stanowi istotny element efektywności programu, eliminując konieczność indywidualnego rozpatrywania każdego przypadku przez pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. System informatyczny automatycznie weryfikuje spełnianie formalnych kryteriów uczestnictwa w programie oraz generuje decyzje o przyznaniu lub odmowie zwolnienia, co znacznie skraca czas oczekiwania na rozstrzygnięcie oraz redukuje koszty administracyjne programu.

Platforma Usług Elektronicznych stanowi główny kanał komunikacji między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a uczestnikami programu, umożliwiając składanie wniosków, otrzymywanie decyzji oraz ewentualne uzupełnianie braków formalnych w trybie elektronicznym. System powiadomień poprzez pocztę elektroniczną oraz wiadomości tekstowe zapewnia przedsiębiorcom bieżący dostęp do informacji o statusie ich wniosków oraz konieczności podjęcia ewentualnych działań.