Obchody 600-lecia Tykocina: uroczysta sesja, uchwała jubileuszowa i szturm na zamek

Uroczystą sesją Rady Miejskiej na Rynku Czarnieckiego uczczono w sobotę (8.02) w Tykocinie 600-lecie nadania praw miejskich temu miastu

Jego historyczna część jest od 2021 r. Pomnikiem Historii. Zainscenizowano także szturm na zamek z czasów potopu szwedzkiego.

Sobotnia sesja miała historyczną oprawę. Radni i burmistrz byli ubrani w dawne stroje, zabrzmiały fanfary, wiwatowano. Ustanowiono rok 2025 rokiem jubileuszowych obchodów, a specjalnym medalem za zasługi dla Tykocina okazji 600-lecia miasta uhonorowano Ewę Wroczyńską, honorową obywatelkę Tykocina, wieloletnią kierownik tykocińskiego oddziału Muzeum Podlaskiego. Nagrodzono ją za „30-letnią pracę na rzecz zachowania dziedzictwa historycznego Tykocina, przywrócenie pamięci o społeczności żydowskiej miasta, dialog międzykulturowy”.

W jubileuszowej uchwale radni oddali hołd założycielom, dawnym właścicielom miasta, przeszłym pokoleniom za ich pracę, dzięki której Tykocin „zyskał trwałe miejsce w historii i na mapie Rzeczpospolitej Polskiej”. Zobowiązali się zachować ten dorobek i dalej rozwijać miasto.

„Niech pamięć o 600 latach trwania Tykocina wypełnia serca dumą, niech nasz gród trwa dalej jako strażnik historii, ostoja tradycji i symbol polskiego ducha” – napisał w jubileuszowym dekrecie burmistrz Tykocina Mariusz Dudziński.

W ramach obchodów 600-lecia odbywa się także rekonstrukcja historyczna „Szturm Zamku w Tykocinie”

Inscenizacja jest organizowana rokrocznie w Tykocinie od lat. Wzięły w niej licznie udział grupy rekonstrukcyjne z Komputową Chorągwią Stefana Czarnieckiego, husaria, artyleria. Szturm nawiązuje do czasów potopu szwedzkiego. Inscenizowane są wydarzenia ze stycznia 1657 r., gdy zamek w Tykocinie, który wówczas znajdował się w rękach sprzyjającym Szwedom Radziwiłłów został po oblężeniu zdobyty przez siły hetmana Pawła Sapiehy. Po zwycięstwie w potopie szwedzkim (1655-1660) Sejm nadał dziedziczne starostwo tykocińskie hetmanowi Stefanowi Czarnieckiemu.

Obecny zamek w Tykocinie nie jest oryginalnym obiektem historycznym, został zbudowany – po badaniach historycznych, archeologicznych – przez prywatnego przedsiębiorcę i pełni funkcje komercyjne.

Część Tykocina pod nazwą „Tykocin – historyczny zespół miasta” jest decyzją prezydenta RP z 2021 r. Pomnikiem Historii. Miastu nadano ten tytuł za wartości historyczne, zachowany dawny układ przestrzenny miasta, walory kulturowe, zabytki sakralne i zabudowę mieszkalną. Szczególną ochroną objęto teren ograniczony od północy rzeką Narew a od południa ulicami: Zagumienną, Choroszczańską, terenem dawnego klasztoru bernardynów, ulicą Kaczorowską i Holendry. Od wschodu natomiast granicę wyznacza cmentarz rzymskokatolicki, a od zachodu cmentarz żydowski. Tykocin słynie z XVII w. synagogi (działa tam Muzeum Podlaskie) czy barokowego Kościoła Trójcy Przenajświętszej.

W opracowaniu „Tykocin w nurcie historii” Muzeum Podlaskiego można przeczytać, iż w 1425 r. Tykocin otrzymał prawa miejskie z rąk księcia mazowieckiego Janusza I. Pierwszym wójtem był Piotr z Gumowa. W tym samym roku miasto przeszło we władanie litewskiego rodu Gasztołdów, którego przedstawiciele zarządzali nim przez kolejne stulecie. To Gasztołdowie w 1522 r. sprowadzili do Tykocina pierwsze rodziny żydowskie. Społeczność żydowska Tykocina, która wniosła swój wkład w rozwój miasta, została niemalże cała wymordowana przez Niemców podczas II wojny światowej.