5 godzin temu
Nowe przepisy dotyczące planowania przestrzennego mogą wstrząsnąć rynkiem nieruchomości. Choć o zmianach mówi się od dawna, dopiero teraz widać ich skalę i możliwe konsekwencje. Wielu właścicieli działek budowlanych może się przekonać, iż ich ziemia straciła wartość – i to z dnia na dzień. Nadchodzi reforma, która nie pozostawi złudzeń: nie każda działka będzie mogła zostać zabudowana.
fot. Warszawa w Pigułce
Nowe prawo od 2026 roku
Właściciele działek budowlanych muszą przygotować się na fundamentalne zmiany. W połowie 2026 roku w życie mają wejść nowe przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego. Samorządy będą zobowiązane do wdrożenia tzw. planów ogólnych, które zastąpią dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania. Ich brak zablokuje wydawanie decyzji o warunkach zabudowy.
Co zmienią plany ogólne?
Nowe dokumenty mają precyzyjnie określać, które tereny nadają się pod zabudowę. To one zdecydują, czy na danym gruncie w ogóle będzie można postawić dom. najważniejsze będą tzw. obszary uzupełnienia zabudowy (OUZ). jeżeli działka nie znajdzie się w takim obszarze, może zostać praktycznie wyłączona z możliwości budowy. Tym samym jej wartość na rynku nieruchomości znacząco spadnie.
Bez prawa do rekompensaty
Eksperci alarmują, iż przepisy nie przewidują mechanizmu odszkodowawczego. Oznacza to, iż właściciele, którzy z dnia na dzień utracą możliwość wykorzystania swojej nieruchomości, nie otrzymają żadnego zadośćuczynienia. Część prawników wskazuje, iż może to naruszać konstytucyjne prawo własności. Problem dotyczy tysięcy działek w całej Polsce.
Rząd wydłuża termin. Ale to tylko pozorny komfort
Choć pierwotny termin na przygotowanie planów ogólnych mijał 1 stycznia 2026 roku, rząd zapowiedział jego przesunięcie na 30 czerwca. W praktyce daje to samorządom kilka dodatkowych miesięcy, ale nie zmienia istoty reformy. Od momentu wejścia planów w życie, gminy zyskają pełną kontrolę nad przeznaczeniem terenów, a decyzje będą trudne do zakwestionowania.
Działka działce nierówna
W świetle nowych przepisów, dotychczasowe warunki zabudowy mogą zostać unieważnione. Właściciel działki bez dostępu do drogi, mediów lub zlokalizowanej poza obszarem OUZ może całkowicie stracić możliwość jej zagospodarowania. To rodzi pytania o realną wartość takich gruntów i możliwość ich sprzedaży po 2026 roku.
