Projekt Żorro z Żor w finale międzynarodowego konkursu THE PLAN Award!

3 godzin temu

To kolejny sukces śląskiej architektury! Projekt Żorro z Żor znalazł się w gronie 25 najlepszych budynków wielorodzinnych w Europie w prestiżowym konkursie THE PLAN Award 2025. To nie tylko wyróżnienie dla zespołu projektowego, ale też dowód, iż ambitna architektura może powstawać również w mniejszych miastach.

Architektoniczny „superbohater” z Żor

Chociaż projekt wzbudza kontrowersje, to przede wszystkim jest obiektem zainteresowania. Wyrazista forma i mocny czarny kolor, a także niecodzienna nazwa budynku przyciąga nie tylko mieszkańców osiedla, ale także innych, którzy często podjeżdżają i fotografują blok. Jak podkreśla projektant Maciej Franta – bryła wzbudza emocje, nie tylko zachwyty, ale również skłania ku zadawaniu pytań.

No na pewno wzbudza zainteresowanie i kontrowersje oczywiście, no bo każda wyrazista forma o specyficznej nazwie zawsze w jakiś sposób wzbudza zainteresowanie, więc wzbudzenie zainteresowania i różnych emocji oczywiście chyba jest to najbardziej adekwatnym elementem. Myślę, iż z czasem on też się jakby zikonizował, może to mocne słowo, jakby ładnie usytuował w mieście i raczej mieszkańcy go lubią. – mówi Maciej Franta – To znaczy takie mam przynajmniej wrażenie. Często jak tam jestem, widzę jak podjeżdżają ludzie i go fotografują. No na pewno wzbudza zainteresowanie, to fakt.

Budynek wyróżnia się też m.in. otwartymi przestrzeniami zewnętrznymi, które zastępują tradycyjne balkony. Każde mieszkanie zyskuje dzięki temu choćby 30–50% więcej powierzchni użytkowej w postaci przestronnych tarasów – nazwanych przez architektów „salonami letnimi” i „ogrodami letnimi”.

Czarna elewacja nie jest przypadkiem – reaguje na światło i temperaturę. Latem odbija słońce w najcieplejszych porach dnia, a zimą oddaje ciepło, poprawiając komfort mieszkańców.

Chcieliśmy udowodnić, iż dobra architektura nie jest zarezerwowana tylko dla metropolii. Można ją tworzyć także w mniejszych miastach, z poszanowaniem lokalnego kontekstu – podkreślają autorzy projektu.

Przecięty pod skosem ma wiele nawiązań

Budynek wygląda jak standardowa bryła bloku jakich wiele, ale przecięta pod skosem. Autorzy nawiązując do tego cięcia połączyli go z szablą Zorro, a iż budynek stoi w Żorach, dodano ostateczną kropkę nad ,,Z”.

Cała kwestia polega na tym, iż budynek jest wyrazisty, ale mówi tym samym językiem. Czyli też jest prosty, też ma proste podziały elewacyjne, proste balkony. Jest pragmatyczny, prosty, tani w realizacji. Różni go tylko tym, iż został przecięty. Nie jest formą zupełnie obcą w tym miejscu. – tłumaczy Maciej Franta, autor projektu

Budynek, jak podkreślają autorzy, jest tańszy już na etapie budowy i użytych materiałów. Dzięki czemu udało się oferować mieszkania w bardziej przystępnych cenach. Autorzy projektu od początku zakładali ideę less waste z zachowaniem praktycznej przestrzeni do życia. Duży taras zamiast małego balkoniku poprawia również jakość życia, jest miejsce na rośliny i meble wypoczynkowe.

– Z każdego pokoju i kuchni praktycznie są drzwi wyjściowe na ten taras. W związku z tym to są takie fajne cechy, które powodują, iż to jest realna wartość tego budynku. To, iż niesie za sobą wartości mieszkaniowe. – dodaje architekt.

Mieszkańcy już aranżują tarasy

W budynku znajduje się 51 mieszkań i już wszystkie zostały zamieszkane. Chociaż minął niecały rok od oddania projektu, już widać, iż wszystkie tarasy zaczynają nabierać barw. Nowi mieszkańcy aranżują swoje letnie salony, ale i urządzają mieszkania po swojemu.

– Nam zależy, żeby oni na tych tarasach spędzali czas, żeby to było bardziej zbliżone do budynku takiego rekreacji niż tylko i wyłącznie mieszkaniówki. – przekonuje projektant Maciej Franta

Czym jest THE PLAN Award?

THE PLAN Award to międzynarodowy konkurs architektoniczny organizowany przez magazyn „The Plan”. Co roku wyróżnia projekty z całego świata, które łączą estetykę, funkcjonalność i odpowiedzialność za przestrzeń.

Kluczowe informacje o konkursie:

Organizator: magazyn The Plan (Włochy)
Cel: promowanie doskonałości w architekturze, designie i urbanistyce
Kategorie: 20 różnych dziedzin projektowania
Zasięg: ponad 1000 zgłoszeń rocznie z całego świata
Prezentacja finalistów: publikacja na platformach The Plan oraz w międzynarodowej książce poświęconej architekturze

Żorro otrzymał nominację w kategorii budynków mieszkaniowych wielorodzinnych (housing), rozstrzygnięcie konkursu już niebawem. Projekt znalazł się w czołówce 25 obiektów w finale wybranych spośród setek zgłoszonych.

Z Polski jesteśmy jedyni w tej kategorii. Natomiast obok nas jest Stephen Hall, światowej sławy architekt więc to jest piękne wyróżnienie. – dodaje Maciej Franta

Jak podkreślono, jeżeli chodzi o konkursy, to wiele projektów np. obiektów publicznych zdobywa finałowe miejsca, ale wyjątkowym wyzwaniem jest tzw. mieszkaniówka. Najtrudniej jest taki obiekt zaprojektować zarówno estetycznie jak i praktycznie.

Pracownia Frantagroup – śląska marka z europejskim rozmachem

Za projektem Żorro stoi Maciej Franta, architekt z Chorzowa, założyciel katowickiej pracowni Frantagroup. To jedno z najbardziej rozpoznawalnych biur architektonicznych w Polsce, skupiające ponad 20 specjalistów.

Maciej Franta (ur. 9 października 1983 r.) ukończył Politechnikę Krakowską, a doświadczenie zdobywał m.in. w Nowym Jorku, Dublinie i Knoxville (USA). W 2022 roku trafił na prestiżową listę „40 under 40” – czterdziestu najbardziej obiecujących architektów Europy poniżej 40 roku życia.

Franta to laureat dziesiątek międzynarodowych nagród, m.in. Architecture Masterprize, World Design Awards, DNA Paris Design Awards czy Nagrody Architektonicznej „Polityki”. W jego dorobku znajdują się takie projekty jak:

Villa Reden w Chorzowie – uznana za jeden z najlepszych budynków mieszkalnych na świecie,
Hotel Wisła w Wiśle,
osiedle Zielona Dolina w Zabrzu,
Lofty Primo w Chorzowie,
oraz właśnie Żorro w Żorach – architektoniczny symbol nowoczesnego podejścia do miejskiego życia.

Maciej Franta jest także wnukiem wybitnego architekta Aleksandra Franty, współtwórcy m.in. katowickiego osiedla Tysiąclecia.