Na ostatniej w tym roku sesji Rady Miasta, sesji budżetowej, radni przyjmą (chyba nikt nie ma co do tego wątpliwości) stanowisko w sprawie ustanowienia roku 2026 „Rokiem doktor Olgi Lilien”. Uzasadnienie stanowiska jest dobrym przypomnieniem życiorysu tej wyjątkowej tarnobrzeskiej postaci.
Rok doktor Olgi Lilien – uzasadnienie stanowiska RM poniżej
Olga Lilien urodziła się 24 grudnia 1903 roku we Lwowie w rodzinie Norberta Liliena, znanego lekarza pediatry i Joanny z domu Braun. Jej rodzice byli zasymilowanymi polskimi Żydami i należeli do elity miejskiej. Olga zdobyła rzetelne wykształcenie lekarskie- ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza, praktykowała m. in. w Stanach Zjednoczonych, Berlinie, Paryżu, uczyła się od najlepszych. Jako specjalizację wybrała pediatrię.
Po wybuchu II wojny z powodu żydowskiego pochodzenia musiała się ukrywać. Trafiła do Tarnobrzega, gdzie pomagali jej Barbara Szymańska i kierownik mokrzyszowskiej Szkoły Rolniczej dr Marian Połowicz. Mieszkała i pracowała w Mokrzyszowie jako pomywaczka i kucharka. Mieszkańcy nie wydali jej Niemcom,
mimo iż za wszelkie wsparcie udzielone Żydowi groziła kara śmierci. Ukrywająca się lekarka kilkakrotnie stanęła wobec groźby dekonspiracji, jednak zawsze ratowała ją zdecydowana postawa Mariana Połowicza, a także innych mieszkańców, m.in. sołtysa wsi Jana Bili. To zrodziło w lekarce poczucie konieczności spłaty zaciągniętego długu. Mimo wielu atrakcyjnych propozycji pracy w dużych szpitalach i prestiżowych środowiskach, po wojnie Olga Lilien zdecydowała się zostać w Tarnobrzegu. Chciała swoją pracą odwdzięczyć się społeczności za uratowanie życia. Jej życiowym credo stało się hasło „być najmniejszą z najmniejszych”.
Olga Lilien była jedną z organizatorek służby zdrowia w powojennym Tarnobrzegu i na terenie powiatu. Stworzyła oddział pediatryczny i opiekę nad matką i dzieckiem w tarnobrzeskim szpitalu. Pracowała też jako lekarka szkolna. Odpowiadała na każde wezwanie, wyjeżdżała albo wyruszała pieszo do okolicznych wsi z poradą lekarską. Była prekursorką szczepień ochronnych dzieci. Propagowała badania radiologiczne i laboratoryjne, przenosiła na tarnobrzeski grunt wiele nowinek medycznych.
Była też wielką patriotką. Pomagała miejscowym strukturom antykomunistycznego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, wspierała osoby prześladowane przez komunistyczny reżim, m.in. jeździła co tydzień do więzionej przez komunistów w Warszawie profesor Olgi Stande, przywożąc dla niej paczki z żywnością.
W 1964 roku formalnie przeszła na emeryturę, ale jeszcze przez wiele lat pracowała w szkołach i przychodniach, a także opiekowała się chorymi i samotnymi. w 1990 roku w wieku 87 lat zakończyła pracę lekarską. Ostatnie lata życia spędziła w domu opieki, gdzie zmarła 18 sierpnia 1996 roku. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Tarnobrzegu. Za ukrywanie Olgi Lilien Janina Szymańska i Barbara Szymańska- Makuch 28 czerwca 1979 roku zostały odznaczone tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Marian Połowicz otrzymał tytuł Sprawiedliwego pośmiertnie, 22 stycznia 2018 roku.
Ustanowienie Roku doktor Olgi Lilien będzie stanowiło wyraz hołdu dla jednej z najwybitniejszych postaci w historii powojennego Tarnobrzega – lekarki, społeczniczki i patriotki, której życie i działalność uosabiają wartości odwagi, humanizmu i głębokiej służby drugiemu człowiekowi. Jej niezmordowana praca, poświęcenie, gotowość niesienia pomocy o każdej porze dnia i nocy oraz zaangażowanie w sprawy osób represjonowanych przez reżim komunistyczny czynią z niej wzór postawy obywatelskiej. Będzie to również upamiętnieniem wyjątkowej bohaterki, ale także okazją do promowania uniwersalnych wartości: solidarności, wdzięczności, odwagi moralnej i służby społecznej. To również szansa na przywrócenie pamięci o ludziach, którzy ratując ją w czasie wojny okazali najwyższy wymiar człowieczeństwa.
