Lubelski Festiwal Nauki to coś więcej niż wykłady i warsztaty, to okazja, by przekonać się, iż nauka potrafi fascynować i… zaskakiwać. O kulisach organizacji wydarzenia, programie i planach rozmawiamy z prorektorem ds. nauki Politechniki Lubelskiej, prof. Wojciechem Franusem.
Politechnika Lubelska jest w tym roku głównym organizatorem Lubelskiego Festiwalu Nauki. Co szykujecie?
Będzie to impreza żywiołowa, kolorowa, przyjazna i różnorodna. Tworzymy inspirujące i angażujące wydarzenie, które w przystępny i atrakcyjny sposób zachęca do zajęcia się tym, co w przyszłości może poprawić jakość naszego życia.
Czyli jest to impreza dla dzieci i uczniów?
Lubelski Festiwal Nauki jest potrzebny przede wszystkim młodzieży i uczniom, bo to oni mogą dzięki niemu doświadczyć nauki. Skorzystają jednak wszyscy. Nauczyciele, którzy zyskują dodatkowe narzędzia dydaktyczne, rodziny – bo wydarzenie staje się okazją do wspólnego, wartościowego spędzenia czasu – oraz sami naukowcy, którzy mają rzadką możliwość zaprezentowania swoich badań w przystępnej formie i wejścia w dialog ze społeczeństwem. Festiwal służy więc popularyzacji wiedzy, budowaniu zainteresowania nauką i innowacjami, wspieraniu wyborów edukacyjnych młodych ludzi, a także wzmacnianiu wizerunku Lublina jako miasta akademickiego. To przestrzeń, w której nauka wychodzi poza mury uczelni i zaczyna realnie oddziaływać na codzienne życie nas wszystkich.
Czy nauka naprawdę może być „dla każdego”?
Tak, ale pod warunkiem, iż pokażemy ją w sposób zrozumiały. Nauka to nie trudne wzory, hermetyczny język i laboratoria zamknięte przed światem. Kiedy eksperyment chemiczny staje się widowiskiem, a robotyka zabawą, nagle okazuje się, iż każdy może poczuć euforia odkrywania. Oczywiście nie każdy zostanie naukowcem – i nie o to chodzi. Nauka dla wszystkich oznacza, iż każdy ma prawo do rozumienia podstawowych mechanizmów rządzących światem. Zdobycie takiej wiedzy daje postawę krytycznego myślenia i odpowiedzialności. Festiwale nauki, takie jak ten w Lublinie, są właśnie po to, by udowadniać, iż nauka nie jest elitarnym klubem. To wspólne dobro, z którego każdy może czerpać.
W jaki sposób Festiwal walczy zatem ze stereotypem, iż nauka jest trudna lub nudna?
Przede wszystkim poprzez doświadczenie. Zamiast mówić o nauce w sposób abstrakcyjny, pozwalamy jej dotknąć, zobaczyć, a choćby współtworzyć. Uczestnicy biorą udział w eksperymentach chemicznych, konstruują własne modele, prowadzą obserwacje pod mikroskopem czy sterują robotami. To przełamanie szkolnej rutyny, w której nauka bywa podawana w formie suchych definicji. Bo wykuwanie na blachę formułek wcale nie są dobre. Przecież za wszystkimi badaniami stoją ludzie z pasją, którzy potrafią mówić prostym językiem i tłumaczyć w sposób przystępny otaczający nas świat dzieląc się przy tym swoim entuzjazmem.
Festiwal stawia też na różnorodność. Mamy pokazy, warsztaty, wykłady popularnonaukowe, a choćby elementy sztuki czy zabawy. Dzięki temu każdy, niezależnie od wieku i zainteresowań, może znaleźć coś dla siebie.
Festiwal to efekt współpracy uczelni, samorządów i instytucji. Co daje taka współpraca?
Żadna instytucja nie byłaby w stanie zrealizować Festiwalu samodzielnie. Kiedy różne jednostki łączą siły tworzy się synergia, która sprawia, iż Festiwal jest wydarzeniem przede wszystkim społecznym, w którym uczestniczy całe miasto i region. kooperacja daje nam poczucie wspólnoty i odpowiedzialności za rozwój młodego pokolenia. To bardzo mocny sygnał, iż nauka nie jest zamknięta w murach uniwersytetów, tylko stanowi dobro wspólne, które nie tylko można, ale i trzeba współtworzyć. Dla uczestników taka różnorodność partnerów oznacza bogatszy program, większą dostępność i możliwość spotkania nauki w wielu wymiarach – od laboratoriów po przestrzeń miejską.
Takim momentem, w którym nauka wychodzi poza mury uczelni jest przede wszystkim Lubelski Piknik Naukowy.
To serce całego wydarzenia. To właśnie tam w jednym miejscu tak różne dziedziny jak chemia i fizyka, inżynieria i medycyna, sztuka i kultura łączą się w atrakcyjnej, interaktywnej formie. W tym roku Piknik nabiera dodatkowego kolorytu. Po pierwsze przenosimy go pod dach Targów Lublin, dzięki czemu nie musimy już martwić się pogodą. Zmieniamy też formułę. Zamiast tradycyjnych stoisk uczelnianych przygotowaliśmy osiem dużych stref tematycznych, takich jak: „Człowiek i społeczeństwo”, „Nauka, technika i inżynieria” czy „Natura i zrównoważony rozwój”. To pozwoli odwiedzającym odkrywać naukę według własnych zainteresowań, a nie tylko według instytucji. Kolejną nowością jest Strefa Charytatywna, która pokazuje, iż nauka może i powinna iść w parze z wrażliwością społeczną. Chcemy, by nasz Festiwal Nauki był nie tylko przestrzenią popularyzacji wiedzy, ale także miejscem budowania wspólnoty i solidarności.
Czy wszystkie wydarzenia w ramach LFN-u są bezpłatne?
Tak. Dostęp do wiedzy i inspirujących doświadczeń musi być otwarty dla wszystkich, niezależnie od wieku czy sytuacji finansowej. Nauka nie może stawiać barier, dlatego zarówno Lubelski Piknik Naukowy, jak i warsztaty, wykłady czy pokazy w trakcie tygodnia festiwalowego są dostępne dla wszystkich. Jedynym warunkiem w przypadku części zajęć jest wcześniejsza rejestracja, ponieważ liczba miejsc bywa ograniczona.
Jak zachęci Pan do wzięcia udziału w Lubelskim Festiwalu Nauki?
To wyjątkowa okazja, aby naukę zobaczyć, dotknąć i przeżyć w zupełnie inny sposób niż w szkolnej ławce czy akademickiej auli. Festiwal pozwala odkrywać fascynujące eksperymenty, nowoczesne technologie i praktyczne zastosowania wiedzy, ale przede wszystkim daje szansę, by spotkać ludzi z pasją, którzy potrafią opowiadać o nauce w prosty i inspirujący sposób. To przestrzeń, gdzie każdy – bez względu na wiek – może znaleźć coś dla siebie: od zabaw dla najmłodszych, przez warsztaty dla młodzieży, aż po wykłady i pokazy dla dorosłych. Udział w Festiwalu to inwestycja w siebie, w rozwój ciekawości, krytycznego myślenia i umiejętności patrzenia na świat w sposób bardziej świadomy. A przy okazji to po prostu dobra zabawa.
Lubelski Festiwal Nauki rozpoczyna się 13 września uroczystą galą w Chatce Żaka. W niedzielę, 14 września organizatorzy zapraszają na Piknik Naukowy do Targów Lublin. Od poniedziałku do piątku na wszystkich uczelniach i instytucjach partnerskich będą odbywać wydarzenia festiwalowe. Szczegółowy program LFN znajduje się na stronie: lubelskifestiwalnauki.eu
Wydarzenie odbywa się pod naszym patronatem
Fot. Politechnika Lubelska