Za założyciela miasta Prusice uważany jest Zbylut, rycerz i sędzia na dworze książąt wrocławskich w latach około 1245-1265 r. Zbylut, zaufany rycerz księcia Henryka III Białego, miał jakoby na jego polecenie utworzyć miasto, będące punktem strategicznym na niespokojnym wówczas pograniczu śląsko-wielkopolskim. Od początku było to miasto prywatne, z którego część dochodów miało pozwolić Zbylutowi i jego spadkobiercom na utrzymanie drużyny zbrojnych rycerzy dla ochrony zaplecza Wrocławia. Prusice pozostały w rękach spadkobierców Zbyluta przez jedno stulecie, tj. do około 1350 r. W okresie późniejszym miasto było częściowo lub całkowicie własnością innych rodów rycerskich.
Niestety, odnośnie tego najstarszego fragmentu historii Prusic dysponujemy nielicznymi informacjami i wiele pytań pozostaje otwartych. Na przykład, gdzie się znajdowała i jak wyglądała „siedziba pańska”, czyli dwór lub zamek książęcy, wzniesiony na
