Na Dolnym Śląsku wszystkie gminy mogą prowadzić kontrole, ale tylko w co czwartej istnieją straże, które mają realne narzędzia do nakładania kar. Z 169 gmin, aż 131 w ogóle nie ma takich jednostek.
Straże, które odpowiedziały na pytania ekspertów DAS, przeprowadziły w 2024 roku:
1343 kontrole uchwał antysmogowych (zakaz kopciuchów),
4028 kontroli spalania odpadów .
Co ciekawe, choć kontroli uchwały antysmogowej było mniej, to były one znacznie skuteczniejsze – wykroczenie wykrywano w 60% przypadków , podczas gdy przy odpadach tylko w 11% .
Reakcja na wykroczenia
W większości przypadków strażnicy stosowali pouczenia – tak było w ok. 60% spraw zarówno przy kopciuchach, jak i spalaniu śmieci. Grzywny nakładano rzadziej (średnio 250 zł), a do sądu trafiały tylko nieliczne sprawy.