2 tygodni temu
Jak w praktyce wygląda pomoc dla osób bezdomnych w zimowych miesiącach? Jak działa Streetbus – mobilne wsparcie, które przemierza Kraków, docierając do najbardziej potrzebujących? W rozmowie z Agnieszką Pers, inspektor ds. polityki informacyjnej w MOPS Kraków, dowiadujemy się, jakie usługi oferuje Streetbus, jak wygląda jego organizacja, z jakimi wyzwaniami mierzy się w zimie oraz jak mieszkańcy Krakowa mogą włączyć się w niesienie pomocy.
Iga Sady, KRKNews.pl: Streetbus to wyjątkowa inicjatywa, która pomaga osobom w kryzysie bezdomności. Jakie wsparcie oferujecie i jak wygląda typowy wieczór z jego udziałem?
Agnieszka Pers: Codzienna działalność Streetbusa to przede wszystkim przejazd wieczorny, podczas którego, przewidzieliśmy trzy postoje w różnych rejonach miasta. Ta tych przystankach, osoby bezdomne i ubogie mogą się ogrzać, otrzymać kanapkę i ciepłą herbatę lub kawę a także niezbędną odzież, koc, termos, bieliznę itp. oraz informacje o
możliwości skorzystania z pomocy dla osób bezdomnych oferowaną na terenie Gminy Miejskiej Kraków.
Drugim działaniem, jest zapewnienie transportu do i z Ogrzewalni dla Bezdomnych Mężczyzn przy ul. Księcia Józefa 52, którego celem jest zmniejszenie liczby osób bezdomnych w środkach komunikacji miejskiej na trasie do i z Ogrzewalni, w godzinach szczytu.
Jak udaje się zorganizować tak kompleksową pomoc? Ilu ludzi w tym uczestniczy?
W działanie związane z organizacją i realizacją usługi Streetbusa zaangażowani są kierownik Zespołu ds. Pracy Socjalnej i Organizacji Usług Działu Pomocy Bezdomnym MOPS, który odpowiada uruchomienie Streetbusa i jego funkcjonowanie – współpracę z usługodawcami, oraz za nadzór i koordynację działań osób zaangażowanych w codzienną realizację obsługi Streetbusa, jedna osoba odpowiedzialna za przygotowanie pakietów rzeczowych, wydawanych codziennie osobom bezdomnym na kolejnych przestankach
Streetbusa wieczornego oraz osoby zaangażowane w bezpośrednią codzienną obsługę Streetbusa. Łącznie 9 osób, które pracują w 3-osobowych zespołach.
Jak wygląda rozkład jazdy Streetbusa? Czy są miejsca, gdzie można go zawsze spotkać?
Tak, wieczorne przejazdy realizowane są codziennie od 1 grudnia 2024 r. do 31 marca 2025 r. Zatrzymujemy się w trzech lokalizacjach: 19:30–20:00: przystanek K+R BUS na al. 3 Maja, przy Muzeum Narodowym, 20:25–20:50: al. Pokoju, przystanek autobusowy TAURON ARENA KRAKÓW 03, 21:10–21:40: dworzec autobusowy „Podgórze SKA”.
Na wymienionych powyżej przestankach wydawane są osobom ubogim i bezdomnych, przebywającym w przestrzeni publicznej, gorący napój (herbata i kawa), kanapki oraz pomoc rzeczową jak: termosy, śpiwory, koce i ciepłe elementy odzieży, w tym bieliznę (czapki, rękawiczki, szaliki, skarpetki, kalesony, bluzy) – rzeczy otrzymują najbardziej
potrzebujące osoby, które zgłoszą taką potrzebę. Opiekunowie Streetbusa udzielają również informacji na temat możliwości skorzystania z innych form wsparcia kierowanych do osób bezdomnych.
Czy korzystający z pomocy mają możliwość skorzystania z dodatkowych form wsparcia, np. porad prawnych czy psychologicznych?
W ramach samej usługi, nie jest realizowane poradnictwo prawne ani psychologiczne. Jednak podczas postojów na przystankach opiekunowie Streetbusa rozdają osobom bezdomnym ulotki dotyczące wsparcia udzielanego osobom w kryzysie bezdomności na terenie Krakowa oraz udzielają informacji gdzie i po jaką pomoc można się zwrócić.
Z jakimi trudnościami mierzy się Streetbus podczas swojej
działalności?
Podczas działalności Streetbusa nie napotkaliśmy dotychczas jakiś poważniejszych trudności. Osoby ubogie i bezdomne korzystające ze wsparcia w ramach Streetbusa
raczej okazują wdzięczność i zadowolenie z takiej formy pomocy. Sporadycznie zdarzają się osoby, będące w stanie znacznego upojenia alkoholem, które okazują zniecierpliwienie lub podenerwowanie albo są bardziej głośne, niegrzeczne, wulgarne. W trudniejszych sytuacjach, możemy liczyć na pomoc ze Strony Straży Miejskiej, którą poprosiliśmy o
patrole w miejscach postoju Streetbusa.
Czy okres zimowy stawia przed Wami szczególne wyzwania? jeżeli tak, to jakie i jak sobie z nimi radzicie?
Gmina Miejska Kraków oferuje rozbudowaną sieć wsparcia dla osób bezdomnych. Staramy się aby oferowana pomoc była zróżnicowana i jak najbardziej adekwatna do pojawiających się potrzeb. Okres niskich temperatur stawia przed nami wyzwanie wsparcia osób w kryzysie bezdomności, które z uwagi na swój sposób funkcjonowania nie mogą
skorzystać z całorocznych form pomocy (najczęściej z uwagi na niestosowanie się do obowiązujących w nich zasad i regulaminów, często wynikających z uzależnień lub świadomie decydują się na pozostanie w swoich aktualnych miejscach pobytu). Z myślą o tych osobach corocznie uruchamiane są Ogrzewalnie oraz Streetbus. Wspólnie ze Strażą Miejską streetworkerzy monitorują miejsca niemieszkalne w godzinach wieczornych.
Jakie są najważniejsze potrzeby Streetbusa, aby mógł lepiej działać?
Jak w przypadku większości tego rodzaju usług – najważniejsze są środki finansowe, które umożliwiają ich realizację. Na działalność Streetbusa składają się zarówno koszty usługi przewozu, zaangażowania opiekunów, zapewnienia cateringu jak i zakupu rzeczy, które są wśród osób najbardziej potrzebujących dystrybuowane.
Jak zrodził się pomysł na uruchomienie Streetbusa i kto był inicjatorem tego projektu?
Streetbus został zainicjowany podczas posiedzeń Rady ds. Bezdomności. Uchwałą nr 3/2020 Rady ds. Bezdomności z dnia 12 października 2020r. w sprawie uruchomienia autobusu SOS skierowanego do osób bezdomnych, Rada zarekomendowała Prezydentowi Miasta Krakowa uruchomienie w okresie zimowym 2020/2021 autobusu SOS skierowanego do osób bezdomnych.
Jak zmieniało się funkcjonowanie Streetbusa od początku jego istnienia?
Ogólnie zasady pozostały bez zmian, zmieniono godziny rozpoczęcia dostosowując je do potrzeb, które zaobserwowano podczas pierwszych edycji Streetbusa. Zmianie uległ przystanek nr II z przystanku turystycznego przy ul. Podgórskiej, obok bulwaru na przystanek autobusowy TAURON ARENA KRAKÓW 03, bo zaobserwowaliśmy, iż taka forma pomocy, jest potrzebna w tej części miasta, trochę dalej od centrum i bliżej Nowej Huty.
Czy mógłby Pani podzielić się przykładami historii osób, którym Streetbus szczególnie pomógł?
Osoby, które korzystają ze wsparcia Streetbusa pozostają dla nas anonimowe. Przy tego rodzaju formach wsparcia nie zbieramy ich danych, bo nie są potrzebne, by mogły skorzystać z pomocy. Usługa Streetbusa realizowana jest od 5 lat i często zdarza się, iż w
kolejnych sezonach korzystają z niej te same osoby. Czasem przychodzą i pytają np. czy w tym roku mogłyby otrzymać taką bluzę jak w poprzednim, bo „była ciepła jak kurtka i pomogła im przetrwać zimę”. Nawiązują również relację z opiekunami, z których część również współpracuje z nami od kilku sezonów. Osoby korzystające z wieczornego Streetbusa, pamiętają ich, okazują im życzliwość i sympatię.
Jak oceniacie wpływ swojej działalności na społeczność osób bezdomnych w Krakowie?
Biorąc pod uwagę liczbę osób, które korzystają z usługi Streetbusa jest ona bardzo potrzebna i naszym zdaniem ma dużo pozytywnych aspektów (średnio choćby 1,2 tys. osób miesięcznie). Z jednej strony zabezpiecza podstawowe potrzeby ogrzania się i spożycia posiłku przez osoby bezdomne przebywające w przestrzeni publicznej. Z drugiej, dedykowany osobom bezdomnym autobus, który wieczorem dowozi osoby do ogrzewalni a rano odwozi je w pobliżu centrum miasta, gdzie funkcjonują inne placówki pomocowe, zapobiega ich gromadzeniu się na terenach otaczających ogrzewalnie i umożliwia przemieszczanie się bezpośrednio do placówki oraz z powrotem do centrum miasta.
Od 2 stycznia 2025 r. dodatkowo zostaną zorganizowane patrole Streetworkerów, którzy będą mieli za zadanie m. in. motywowanie osób bezdomnych do korzystania z popołudniowego przejazdu do ogrzewalni, sprawdzenie terenów w okolicy przystanków „Benedyktowicza” w zakresie czystości oraz ewentualne przekazanie o konieczności celem pokierowanie osób do posprzątania nieczystości, patrolowanie terenu od ogrzewalni do centrum handlowego Atut Bielany i zachęcenie przebywających tam ewentualnie osób
bezdomnych, do udania się do ogrzewalni.
W jaki sposób mieszkańcy Krakowa mogą wspierać działania Streetbusa?
Na ten moment nie przewidujemy możliwości bezpośredniego angażowania się mieszkańców naszego miasta w działalność Streetbusa. Zachęcamy jednak, by Krakowianie nie pozostawali obojętni wobec osób bezdomnych i ubogich, które obserwują w swoim najbliższym otoczeniu i informowali je o możliwości korzystania ze wsparcia oferowanego w ramach Streetbusa lub zachęcali do udania się do którejś z placówek dla osób bezdomnych lub Filii Ośrodka Pomocy Społecznej, w szczególności Działu Pomocy Bezdomnym, funkcjonujących na terenie miasta. W skrajnych sytuacjach powinni dzwonić na Straż Miejską, która podejmie interwencję.
Opiekunowie Ogrzewalni przy ul. Księcia Józefa 52 – działającej co roku od 1 października do 1 maja, okresowo prowadzą zbiórki ciepłej odzieży i obuwia, w szczególności dla bezdomnych mężczyzn. jeżeli ktoś jest zainteresowany włączeniem się w tę akcję, może znaleźć kontakty na stronie MOPS Kraków np. [email protected] – będziemy wdzięczni za
wsparcie w takiej formie.
Czy są możliwości angażowania się jako wolontariusz? jeżeli tak, to na czym polega taka pomoc?
Z uwagi na specyfikę działań, nie przewidujemy możliwości zaangażowania wolontariuszy w realizację usług Streetbusa, ale zachęcamy do włączenia się w inne działania realizowane przez MOPS w Krakowie w formie wolontariatu, również te adresowane do osób bezdomnych, nie tylko w okresie niskich temperatur.
Jakie rzeczy, środki lub działania są najbardziej potrzebne, aby wesprzeć Streetbus w zimowych miesiącach?
Aktualnie zapewniamy osobom potrzebującym wsparcia w tej formie wszystkie niezbędne środki, ale ponawiamy apel do mieszkańców Krakowa, by nie pozostawali bierni w sytuacji, gdy widzą osoby, które nocują w przestrzeni publicznej lub próbują się ogrzewać na klatkach schodowych, w śmietnikach lub piwnicach.
Na terenie miasta funkcjonuje wiele podmiotów, które oferują przeróżne formy pomocy takim osobom – od posiłków, przez łaźnie, pomoc medyczną, po nocleg i schronienie. Dlatego warto informować je o takich możliwościach i zachęcać do skorzystania z
nich.
Czy organizujecie kampanie informacyjne, aby zwiększyć świadomość mieszkańców o problemie bezdomności?
Tak, są dystrybuowane plakaty dotyczące Streetbusa, ulotki dotyczące pomocy osobom bezdomnym. Informacje są zamieszczane na stronie MOPS oraz przekazywane do organizacji i instytucji działających w obszarze wsparcia osób bezdomnych.
