Kaszel jest jednym z najbardziej uciążliwych objawów dla małego dziecka, a także jednym z najbardziej niepokojących symptomów dla jego rodziców – zwłaszcza, gdy przybiera charakterystyczne brzmienie przypominające szczekanie psa. Choć zwykle nie jest zwiastunem poważnej choroby, warto wiedzieć, co może oznaczać szczekający kaszel (inaczej określany jako kaszel krtaniowy), w jaki sposób go rozpoznać i kiedy należy skonsultować się z lekarzem. Poznaj najważniejsze informacje o tym charakterystycznym rodzaju kaszlu i sprawdź, w jakich sytuacjach może pojawić się u malucha.
Szczekający kaszel – czyli jaki?
Szczekający kaszel to specyficzny rodzaj kaszlu, którego nazwa wzięła się od jego brzmienia – jest bowiem suchy, donośny, często przypominający szczekanie psa lub dźwięki wydawane przez fokę. W większości przypadków pojawia się nagle, najczęściej w nocy lub nad ranem, niepokojąc zarówno dziecko, jak i jego opiekunów.
Taki kaszel związany jest zwykle z podrażnieniem lub obecnością stanu zapalnego i obrzęku w obrębie krtani – co powoduje zwężenie jej światła, a tym samym wystąpienie trudności z oddychaniem oraz chrypki. Typowym objawem, towarzyszącym kaszlowi szczekającemu, jest tak zwany stridor – czyli świst krtaniowy (specyficzny dźwięk, wydobywający się z krtani pacjenta przy wykonywaniu wdechu).
Wśród cech charakterystycznych kaszlu szczekającego można wyróżnić między innymi:
- bezproduktywność. Kaszel szczekający ma zwykle charakter suchy, a podczas jego trwania dziecko nie odkrztusza flegmy;
- nagły początek. Kaszel szczekający pojawia się zwykle nagle (może być poprzedzony objawami charakterystycznymi dla infekcji górnych dróg oddechowych, trwającymi przez kilka dni), w porze nocnej lub nad ranem;
- objawy towarzyszące w postaci wspomnianej wcześniej chrypki (ale również bezgłosu) oraz świstu krtaniowego. W skrajnych przypadkach kaszel wywołuje u dziecka duszności.
Kaszel szczekający u dzieci – czego może być objawem?
Szczekający kaszel u dziecka może być objawem kilku różnych dolegliwości, a ich wspólnym mianownikiem jest zwykle zapalenie górnych dróg oddechowych, w szczególności krtani i tchawicy. Wśród najczęstszych przyczyn pojawienia się kaszlu szczekającego u dziecka można wyróżnić między innymi:
- ostre podgłośniowe zapalenie krtani (krup). To zdecydowanie najczęstsza przyczyna szczekającego kaszlu u małych dzieci, zwłaszcza między 6 miesiącem a 5 rokiem życia. Jest to zapalenie krtani o podłożu wirusowym, które powoduje obrzęk w obrębie dróg oddechowych. Objawy często pojawiają się w nocy – dziecko budzi się z dusznością, szczekającym kaszlem i chrypką. Ataki mogą być gwałtowne i bardzo stresujące, ale w większości przypadków ustępują po kilku dniach przy odpowiednim leczeniu objawowym;
- alergie i astma. W niektórych przypadkach alergia lub astma prowadzi do obrzęku dróg oddechowych i wywołuje kaszel o szczekającym charakterze. Dzieci z astmą mogą kaszleć po ekspozycji na alergeny, zimne powietrze czy po intensywnym wysiłku fizycznym. W odróżnieniu od krupu, objawy mają przewlekły charakter i mogą się nasilać w określonych okolicznościach;
- zadławienie lub ciało obce w drogach oddechowych. Czasami niespodziewany, szczekający kaszel może być wywołany obecnością ciała obcego w drogach oddechowych – na przykład kawałka jedzenia czy drobnego przedmiotu. Wówczas kaszel pojawia się nagle i nie ustępuje, dziecko może mieć trudności z oddychaniem, a sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji medycznej;
- infekcje wirusowe. Wiele wirusów, takich jak wirus paragrypy czy adenowirusy, może powodować objawy przypominające krup – w tym właśnie charakterystyczny szczekający kaszel. Symptom ten pojawia się niekiedy w przebiegu przeziębienia, COVID-19 i innych infekcji sezonowych.
Szczekający kaszel u dziecka potrafi być niepokojący, ale w większości przypadków nie jest groźny dla zdrowia malucha. Najważniejsza w takiej sytuacji jest czujna obserwacja dziecka, zadbanie o odpowiednie nawodnienie i wilgotność powietrza, a w razie wątpliwości – skonsultowanie się z pediatrą.
*Materiał sponsorowany
Źródła:
- W. Wieczorek-Stawińska, Kaszel krtaniowy („szczekający kaszel”) [w:] Medycyna Praktyczna, 20.11.2024
- A. Szołdra-Seller, Szczekający kaszel u dziecka [w:] Medycyna Praktyczna, 10.10.2024
- Dr hab. n. med. prof. nadzw. Zielińska-Bliźniewska, prof. zw. dr hab. n. med. J. Olszewski, Ostre podgłośniowe i nadgłośniowe zapalenie krtani [w:] Medycyna po Dyplomie 12/2019
- S. Kędzierawska, prof. dr hab. n. med. G. Mielnik-Niedzielska, Zapalenie krtani u 17-miesięcznego chłopca [w:] Pediatria po Dyplomie 03/2018
- Mazurek, A. Bręborowicz, Z. Doniec, A. Emeryk, K. Krenke, M. Kulis, B. Zielnik-Jurkiewicz, Ostre podgłośniowe zapalenie krtani. Etiologia, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny [w:] Pneumonologia Polska, tom 1, nr 2 (2020)
- Zieliński, A. Zakrzewska, Ostre infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci – podział morfologiczny, diagnostyka i terapia [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 5
- Undrunas, K. Kuziemski, Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 4
