2 godzin temu
Dziś rozpoczyna się XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina – wydarzenie, które przyciąga zainteresowanie całego świata.
– Media bardzo lubią porównywać Konkurs Chopinowski do sportu. Prawdą jest, iż konkurs powstał z inspiracji ruchem olimpijskim, który odrodził się pod koniec XIX stulecia. Na pewno jest w nim element sportowy, który wiąże się z rywalizacją o pierwszą nagrodę i złoty medal – powiedział rzecznik NIFC dr Aleksander Laskowski.
Jak jednak zastrzegł, tak naprawdę jest to nie tyle rywalizacja sportowa, ile poszukiwanie największego talentu i najbardziej przekonującego pianisty. – Kogoś, kto będzie z jednej strony kolejnym strażnikiem wspaniałej chopinowskiej tradycji, a z drugiej będzie tę tradycję rozwijał i przybliżał kolejnym pokoleniom słuchaczy na całym świecie – wskazał rzecznik NIFC. Jak podkreślił, konkurs niedługo będzie obchodzić swoje stulecie. – To wydarzenie, którym będzie żyć Warszawa przez najbliższe trzy tygodnie – dodał.
Sensacje Konkursu
Uczestników konkursu oceniać będzie 17-osobowe jury pod przewodnictwem legendarnego amerykańskiego pianisty, zwycięzcy Konkursu Chopinowskiego w 1970 roku Garricka Ohlssona. Zasiądą w nim wybitni chopiniści: byli laureaci konkursu, pedagodzy, a także znawcy życia i twórczości Fryderyka Chopina.
– Sensację w Polsce budzi to, iż po raz pierwszy mamy niepolskiego przewodniczącego jury. Ale Garrick Ohlsson żadnych wątpliwości nie budzi. To laureat pierwszej nagrody konkursu w 1970 roku, który od pięciu dekad propaguje twórczość Fryderyka Chopina na całym świecie, regularnie powracając także z koncertami do Polski – podkreślił Laskowski.
XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina zainauguruje w czwartek czworo jego zwycięzców, którzy o godz. 20:00 wystąpią z Orkiestrą Filharmonii Narodowej pod batutą Andrzeja Boreyki.
W interpretacji Bruce’a Liu (zwycięzcy z 2021 r.) zabrzmi V Koncert fortepianowy F-dur Camille’a Saint-Saënsa, Julianna Awdiejewa (2010) i Garrick Ohlsson (1970) zagrają Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę Francisa Poulenca. W Koncercie na 4 fortepiany Johanna Sebastiana Bacha spotkają się: Julianna Awdiejewa, Bruce Liu, Garrick Ohlsson i Dang Thai Son (1980). Galę rozpocznie Polonez A-dur Fryderyka Chopina w wersji orkiestrowej.
Pierwsze przesłuchania
W piątek rozpoczynają się przesłuchania I etapu. Uczestnicy konkursu występują w kolejności alfabetycznej. Podczas wtorkowej konferencji wylosowano literę T – to oznacza, iż pierwszym pianistą, którego usłyszymy podczas konkursu, będzie Ziye Tao z Chin – zagra w piątek o godz. 10. W tej samej piątkowej porannej sesji wystąpi także trzech Polaków: Jan Widlarz, Andrzej Wierciński oraz Krzysztof Wierciński.
Dotąd wylosowana litera obowiązywała jako początkowa podczas każdego kolejnego etapu – to jednak faworyzowało lub działało na szkodę niektórych pianistów. Z badań wynika bowiem, iż uczestnicy występujący na początku etapu mają nieco mniejsze szanse na uzyskanie wysokiej oceny niż pozostali. jeżeli ktoś musiał się zaprezentować jako pierwszy w I etapie, a potem awansował do kolejnych rund, to za każdym razem właśnie on musiał rozpoczynać przesłuchania.
W regulaminie tegorocznej edycji wprowadzono zatem nowe zapisy. Po wylosowaniu litery rozpoczynającej I etap w II etapie jako pierwsi wystąpią uczestnicy, których nazwiska zaczynają się na literę oddaloną o sześć liter od wylosowanej (czyli o ile wylosowano by K, to drugi etap rozpocznie się od R), w trzecim – o kolejnych sześć, tak aby po czterech etapach objąć wszystkie 24 litery alfabetu łacińskiego.
Szczegóły przesłuchań
Przesłuchania konkursu odbędą się publicznie podczas trzech etapów (w dwóch sesjach – poranna zaczyna się o godz. 10, a wieczorna o godz. 17) oraz finału. I etap (od 3 do 7 października), z udziałem wszystkich uczestników, zakłada wykonanie wybranych etiud, nokturnu, walca, ballady lub innej dłuższej formy, jak barkarola czy fantazja.
W II etapie (od 9 do 12 października – regulamin zakłada, iż zakwalifikuje się do niego 40 pianistów) uczestnicy wykonają 40–50-minutowe recitale, w których programie znaleźć się muszą wybrane preludia, jeden z następujących polonezów: Andante spianato i Wielki Polonez Es-dur op. 22; Polonez fis-moll op. 44; Polonez As-dur op. 53 albo oba polonezy z op. 26, a także inny, dowolny utwór lub utwory Fryderyka Chopina.
W III etapie (od 14 do 16 października – regulamin zakłada, iż zakwalifikuje się do niego 20 pianistów) artyści zaprezentują około godzinne (45–55-minutowe) recitale obejmujące wykonanie wybranej sonaty, cyklu mazurków oraz inne, wybrane przez siebie kompozycje naszego kompozytora.
Ostatecznym sprawdzianem dla finalistów konkursu – regulamin zakłada, iż zakwalifikuje się do niego 10 pianistów – będzie wykonanie Poloneza-Fantazji op. 61 oraz wybranego Koncertu fortepianowego Fryderyka Chopina w towarzystwie Orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie (18–20 października, od godz. 18).
Wielki finał
Przed finałem, 17 października, zaplanowane są uroczystości związane z obchodami 176. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina.
Zwycięzcę XIX Konkursu Chopinowskiego poznamy 20 października. Dzień później odbędzie się gala wręczenia nagród i pierwszy z trzech koncertów laureatów; dwa kolejne koncerty laureatów zaplanowano na 22 i 23 października.
Sześciorgu najwyżej ocenionym uczestnikom finału zostaną przyznane nagrody główne oraz tytuł laureata.
Zdobywca I nagrody otrzyma 60 tys. euro i złoty medal, II nagrody – 40 tys. euro i srebrny medal, III nagrody – 35 tys. euro i brązowy medal. Laureaci IV, V i VI nagrody otrzymają kolejno 30 tys., 25 tys. i 20 tys. euro.
Pozostałym finalistom zostaną przyznane równorzędne wyróżnienia w wysokości 8 tys. euro.
Uczestnicy Konkursu Chopinowskiego
W tegorocznym Konkursie Chopinowskim weźmie udział 84 pianistów z 20 krajów urodzonych w latach 1995–2009.
Najliczniej reprezentowane w konkursie będą Chiny – 28 pianistów, Polska i Japonia mają po 13 reprezentantów, Kanada i Stany Zjednoczone – po pięciu, Korea Południowa – czterech, Chińskie Tajpej, Wielka Brytania i Włochy – po trzech, Francja – dwóch, podobnie dwóch pianistów występuje pod neutralną flagą, a po jednym artyście przyjedzie z Niemiec, Portugalii, Malezji, Czech, Hongkongu, Bułgarii, Gruzji, Hiszpanii oraz Wietnamu.
Polskę reprezentować będą: Piotr Alexewicz, Michał Basista, Mateusz Dubiel, Adam Kałduński, Antoni Kłeczek (także Stany Zjednoczone), Mateusz Krzyżowski, Viet Trung Nguyen (także Wietnam), Piotr Pawlak, Yehuda Prokopowicz, Zuzanna Sejbuk, Jan Widlarz, Andrzej Wierciński i Krzysztof Wierciński.
Podczas tegorocznego konkursu pianiści oprócz znanych już z poprzednich edycji fortepianów firm Steinway, Yamaha, Kawai i Fazioli będą mieli do dyspozycji także instrument koncertowy C. Bechstein D-282, producenta, który może się poszczycić historią sięgającą 1853 roku, a także stałą obecnością na najważniejszych scenach koncertowych oraz konkursach, w tym Chopinowskim. Uczestnicy mieli 15 minut na wybór instrumentu.
Organizatorem konkursu jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Powołany w 2001 r. instytut jest największym na świecie centrum chopinowskim, które promuje, chroni, bada i upowszechnia dziedzictwo Fryderyka Chopina.
Obchody 100-lecia konkursu
Historia Konkursu Chopinowskiego sięga 1927 roku, to jedno z najstarszych wydarzeń muzycznych tego typu na świecie. W roku 2025 uroczyście rozpoczną się obchody jego 100-lecia.
Nieustannie doskonalono formę konkursu: zmieniała się liczba etapów, program, sposób oceniania uczestników, nagrody, a także media, za pośrednictwem których słuchano konkursowych recitali.
Od samego początku stałe są tylko dwa aspekty konkursu: to, iż na obowiązujący na nim repertuar składa się wyłącznie muzyka Chopina, i to, iż przyciąga on coraz większe zainteresowanie pianistów oraz słuchaczy.
